Chemia a Odzież, Tworzywa Sztuczna
Tworzywa sztuczne (plastik, plastyk) ? materiały oparte na polimerach syntetycznych lub zmodyfikowanych naturalnych, zastępujące tradycyjne tworzywa takie jak drewno, ceramika, metal, kauczuk naturalny, gutaperka i inne. Ponadto, wiele z nich posiada własności niemożliwe do uzyskania z zastosowaniem surowców naturalnych. Są odporne na działania kwasów, zasad; mało odporne na działanie temperatury.
Podział tworzyw sztucznych:
Tworzywa sztuczne mogą być klasyfikowane na wiele sposobów.
1.Ze względu na zastosowanie
1. konstrukcyjne,
2. powłokotwórcze,
3. adhezyjne,
4. włóknotwórcze,
5. specjalne (wymieniacze jonowe, polimery biomedyczne itp).
Ze względu na właściwości fizykochemiczne
? Duromery ? twarde, trudnotopliwe o wysokiej odporności mechanicznej służące jako materiały konstrukcyjne. Niektóre duromery zastępują materiały ceramiczne.
? Plastomery ? popularnie zwane termoplastami mniej sztywne od duromerów ale łatwo topliwe ? dzięki ich topliwości można je przetwarzać poprzez topienie i wtryskiwanie do form lub wytłaczanie, dzięki czemu można z nich uzyskać bardzo skomplikowane kształty.
? Elastomery ? tworzywa, które można rozciągać i ściskać; w wyniku rozciągania lub ściskania elastomery zmieniają znacznie swój kształt ale po odjęciu siły wracają do poprzednich kształtów. Elastomery zastąpiły prawie całkowicie kauczuk naturalny, ale znalazły też szereg nowych zastosowań niedostępnych dla zwykłego kauczuku.
Ze względów ekologicznych trwają prace nad biologicznie rozkładającymi się tworzywami sztucznymi, produkowanymi na bazie roślinnej czy zwierzęcej.
Ze względu na dodatki, które występują w tworzywie
W skład tworzyw sztucznych oprócz polimerów wchodzą różnego rodzaju dodatki nadające im określone właściwości fizyczne. Mogą to być:
1. napełniacze;
2. plastyfikatory;
3. stabilizatory;
1. antyozonanty;
2. dodatki zmniejszające palność;
4. antystatyki;
5. barwniki;
6. dodatki przeciwścierne.
Przetwórstwo i obróbka
Przetwórstwem tworzyw sztucznych nazywa się proces formowania z nich wyrobów.
Do podstawowych technik stosowanych w przetwórstwie zalicza się:
1. wytłaczanie
2. wtrysk
3. prasowanie
o tłoczenie
o przetłaczanie
o formowanie płyt
4. walcowanie i kalandrowanie
5. odlewanie
Kody recyklingu tworzyw sztucznych
W celu uproszczenia recyklingu tworzyw sztucznych został wprowadzony przez Society of the Plastics Industry Inc (USA)' w 1988 kod oznaczania tych tworzyw. Pierwotnie został on zaprojektowany dla tworzyw stosowanych w naczyniach i opakowaniach stosowanych w gospodarstwach domowych. Później jednak został rozszerzony na inne tworzywa, a także na metale. Symbole te ułatwiają ich sortowanie w sortowniach odpadków. Dodatkowo informują też konsumentów z jakim tworzywem mają do czynienia.
Kody zawierają trzy strzałki, tworzące trójkąt, z grotami skierowanymi zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Wewnątrz trójkąta znajduje się liczba oznaczająca kod tworzywa, a pod trójkątem umieszczany jest skrót literowy, pochodzący z angielskiej nazwy głównego polimeru wchodzącego w skład oznakowanego tworzywa. Kod ten bywa też stosowany do metali kolorowych i aluminium.