Choroba Leśniowskiego-Crohna (enteritis regionalis, ileitis terminali, morbus Crohni-enterocolitis granulomatosa)
Jest to swoiste zapalenie jelita cienkiego, zwłaszcza końcowego odcinka jelita biodrowego i jelita grubego. Występuje równie często u mężczyzn, jak i u kobiet ,najczęściej przed 35 rokiem życia.
Etiologia-nie znana: spotyka się często w rodzinach, w których również występuje wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Anatomopatologicznie stwierdza się zapalenie jednego lub kilku segmentów końcowych jelita cienkiego i jelita grubego. Histologicznie można przekreślić proliferację śródbłonków naczyń limfatycznych z zamknięciem naczyń chłonnych. Poza tym można zauważyć zierniaki (granuloma) z komórek nabłonkowych i wielojądrzastych komórek olbrzymich oraz nacieczenie podśluzówki i surowicówki komórkami plazmatycznymi i limfocytami. Ściana jelita ulega pogrubieniu i zesztywnieniu. Często stwierdza się przetoki pomiędzy pętlami jelitowymi albo do sąsiednich narządów i skóry brzucha.
Objawy kliniczne naśladują obraz zapalenia wyrostka robaczkowego i zapalenia wrzodziejącego jelita grubego. Przebieg choroby jest wieloletni ze zwolnieniami i pogorszeniami w postaci przewlekłej lub podostrej. Ponadto stwierdza się ogólnie złe poczucie, niewyraźne d0legliwości bólowo brzuszne, wreszcie biegunkę z okresowo wyższą ciepłotą ciała. W okresie późniejszym dominuje biegunka z częstymi stolcami tłuszczowatymi ewentualnie smolistymi lub z domieszka krwi, bóle prawego podbrzusza występujące po oddaniu stolca. Pojawia się postępująca niedokrwistość, przyspieszone OB. i umiarkowana gorączka. Badaniem stwierdza się guz w okolicy Kątnicy tkliwy na ucisk i bolesność wzdłuż jelita grubego. U chorych operowanych w tej okolicy często pojawia się przetoka. Powoli postępujące wyciszenie dominuje w okresach późniejszych.
Najczęstsze powikłania to niedrożność zupełna lub częściowa jelita i przetoka wewnętrzna pomiędzy pętlami jelitowymi i sąsiednimi narządami. Może dojść do perforacji do jamy otrzewnowej lub przetoki zewnętrznej. Nierzadko spotyka się przetoki okołoodbytnicze. Chorobie towarzyszy nieraz gościec i choroba Bechterewa. Częstym objawem jest zespół złego wchłaniania i niedożywienie.
Poza powyższymi objawami potwierdza rozpoznanie badanie rektoskopowi, biopsja jelita cienkiego i badania laboratoryjne. Obraz radiologicznych wykazuje w miejscu zmian kanał o zwężonych, pozazębianych zarysach. Kanał bywa tak wąski, że przypomina napiętą strunę.
Chorobą Crohna należy zróżnicować z zapalenia wyrostka robaczkowego, wszystkimi zapaleniami lokalnymi oraz z zespołem złego wchłaniania.
Rokowanie jest niepewne. Choroba postępuje powoli ,ale ciągle, doprowadzając po kilkunastu latach do zejścia.
Leczenie polega na leżeniu w łóżku w okresie zaostrzeń, stosowaniu diety łatwo-strawnej, wysokokalorycznej i wysokobiałkowej z ograniczeniem składników białkowych, uzupełnianiu niedoborów wynikających z zespołu złego wchłaniania, stosowaniu objawowej farmakoterapii, miedzy innymi salazopiryny, sulfonamidów trudno wchłanianych, antybiotyków, takich jak chromycetryna i neomycyna oraz sterydów kory nadnerczy i ACTH. Dopiero w ostateczności korzysta się z pomocy chirurga, a zwłaszcza przy powikłaniach(perforacja, zwęzenie , krwotoki ,przetoki).
Ostatnio autorzy anglosascy uważają, że analogicznie zmiany histologiczne można znaleźć na całym przebiegu okrężnicy i nazwali tę postać chorobą Crohna jelita grubego lub Colitis Granulomatosa.
Literatura:
1.Podręcznik chorób wewnętrznych,pod red. Edwarda Szczeklika,Warszawa 1975r.,wyd.II,Państwowy zakład wydawnictw lekarskich