Przepisy gry w koszykówkę

Oficjalnie mecz rozpoczyna się w chwili, gdy pierwszy sędzia, trzymając piłkę w ręku, wchodzi do koła środkowego, by ją wyrzucić pomiędzy dwóch wyskakujących zawodników.

Piłka. Są dwa sposoby określania statusu piłki - może ona być "żywa" lub "martwa". Piłka staje się "żywa" od momentu, gdy zostanie dotknięta przez zawodnika, natomiast uważana jest za "martwą" po zdobyciu kosza, po gwizdku sędziego, który przerywa grę, i po zakończeniu każdej kwarty meczu.

Rzut sędziowski. Następuje on w momencie, gdy sędzia wyrzuca piłkę do góry pomiędzy dwóch przeciwników. Ma to miejsce w następujących przypadkach: gdy w akcji przetrzymania piłki uczestniczy dwóch zawodników; gdy piłka znajdzie się poza boiskiem po jednoczesnym dotknięciu jej przez dwóch zawodników: jeśli występuje niezgodność pomiędzy dwoma sędziami odnośnie decyzji; kiedy piłka zablokuje się pomiędzy wspornikami kosza lub
gdy przez przypadek wejdzie do kosza od dołu. Potocznie nazywa się to piłką sporna i prowadzi do wznowienia gry rzutem sędziowskim.

Jak gramy. W koszykówce gra się za pomocą rąk. Bieganie za piłką bez kozłowania. Uderzanie pięścią lub kopanie jest błędem, który powoduje zatrzymanie gry i wznowienie przez drużynę przeciwną. Przypadkowe dotknięcie piłki nogą nie stanowi przekroczenia przepisów

Kosz, wrzucanie i punktacja. Drużynie, która wrzuci piłkę do kosza przeciwnika, przyznaje się: jeden punkt za rzut wolny (rodzaj rzutu karnego, wykonywanego zawsze po zatrzymaniu gry, w celu ukarania wszelkiego rodzaju wykroczeń regulaminowych): dwa punkty za kosz uzyskany rzutem z gry: trzy punkty za rzut spoza linii łuku o promieniu 6,25 m. Jeśli drużyna wrzuci przez przypadek piłkę do swojego kosza, jest to rzut ważny, zaliczony na rzecz kapitana drużyny przeciwnej (istnieje zatem możliwość kosza samobójczego, który odpowiada samobójczemu strzałowi w piłce nożnej, ale spotyka się go o wiele rzadziej).

Jeśli natomiast drużyna rzuca umyślnie do swego kosza, popełnia wykroczenie przeciwko samym zasadom gry. W takiej sytuacji nie przyznaje się żadnego punktu i zalicza przewinienie techniczne trenerowi drużyny, która je popełniła.

Wprowadzenie piłki do gry ma miejsce po uzyskaniu kosza z gry, po rzucie wolnym i po ewentualnym wyjściu piłki poza linie, które ograniczają teren gry. Wznowienie gry musi nastąpić w ciągu pięciu sekund. w przeciwnym razie piłka przechodzi do drużyny przeciwnej. Inny przypadek wprowadzenia piłki do gry ma miejsce po przerwaniu gry z powodu przewinienia lub faula. Pitka zostaje wprowadzona do gry na środku boiska tylko po rzucie wolnym przyznanym za przewinienie techniczne lub za przewinienie dyskwalifikujące, które polegają na niesportowym zachowaniu zawodników lub trenerów.

Zmiana zawodników. Zmiany można dokonać w dowolnym momencie gry, ale należy przestrzegać określonej procedury: gracz wyznaczony przez trenera wstaje z ławki zgłasza zmianę przy stoliku sędziowskim i siada na przygotowanym miejscu w oczekiwaniu na pierwsze zatrzymanie gry, które pozwoli mu wejść na parkiet. Podstawowe reguły dotyczące zmian określają, że piłka nie może być w ruchu, zegar musi być wyłączony, a sędzia musi wyrazić na nią zgodę.

Mecz przegrany walkowerem. Drużyna przegrywa walkowerem w trzech przypadkach: gdy odmówi walki po wezwaniu do gry przez głównego sędziego: jeśli zachowuje się w sposób, który uniemożliwia prowadzenie gry: jeżeli nie ma jej na parkiecie lub nie może wystawić pięciu zawodników w ciągu 15 minut od czasu wyznaczonego na rozpoczęcie meczu. Zwycięzcą spotkania zostaje wtedy przeciwnik z punktacją 20:0 (co odpowiada wynikowi 2:0 bez gry w meczu piłki nożnej).

Mecz przegrany z powodu niedostatecznej ilości zawodników. Drużyna przegrywa z powodu niedostatecznej ilości za rodników w sytuacji, gdy w czasie meczu pozostanie na boisku zaledwie jeden gracz. Jeśli w momencie wstrzymania gry zespół uznany za zwycięzcę miał przewagę, punktacja pozostanie taka sama, jak w momencie przerwania gry. W przeciwnym razie, gdy drużyna wygrywająca była w niekorzystnej sytuacji, końcowa punktacja wyniesie 2:0 na jej korzyść.

Zegar. W ostatnich dwóch minutach czwartej kwarty, po celnym rzucie zegar zostaje zatrzymywany do chwili, gdy piłkę po wznowieniu gry (w ciągu 5 sekund) dotknie zawodnik będący na boisku.

PRZEWINIENIA

Przypadki złamania regulaminu - zwane prościej przewinieniami - stanowią także sedno meczu koszykówki. Jest ich wiele, odgrywają znaczącą rolę i nie zawsze są one ewidentne, zarówno w oczach specjalistów, jak i publiczności.

Wszystkie przewinienia powodują utratę piłki na korzyść przeciwnika i wznowienie gry przez wybicie.

Zawodnik poza boiskiem i piłka poza boiskiem. Zawodnik jest poza boiskiem wtedy, gdy przekroczy linie ograniczające teren gry oraz wtedy, gdy dotknie linii końcowej boiska. Piłka Jest poza boiskiem także wtedy, gdy dotknie wsporników lub tylnej część tablic oraz jakiegokolwiek przedmiotu, który znajduje się na styku, powyżej lub na zewnątrz linii ograniczającej parkiet. Kiedy piłka znajdzie się poza boiskiem, odpowiedzialnym za to jest ostatni zawodnik, który jej dotknął.

Zasada kozłowania. Kozłowanie zaczyna się wtedy, gdy zawodnik po zdobyciu kontroli nad piłką rzuca ją, uderza lub toczy po boisku. Kończy się w momencie, gdy dotyka piłki jednoczenie obiema rękami lub gdy przytrzymuje piłkę jedną lub dwiema rękami. Oczywiście nie ma ograniczenia co do ilości kroków, które może wykonać zawodnik nieposiadający piłki.

Przepis kroków. Jest to jedna z podstawowych zasad w koszykówce, a także jedno z najczęstszych wykroczeń. Nie jest to zasada, którą łatwo wytłumaczyć opisowo, łatwiej pokazać. Ogólnie można powiedzieć, że kroki to, w czasie posiadania piłki "żywej" na boisku, pozaregulaminowe przesuwanie w jakimkolwiek kierunku stóp wykraczające poza limity określone w przepisach. Spróbujmy ją krótko przedstawić. Kiedy zawodnik będący w posiadaniu "żywej" piłki porusza się jeden lub kilka razy w dowolnym kierunku tą samą nogą, podczas gdy druga (zwana nogą obrotu) stoi twardo na parkiecie, mamy do czynienia z obrotem. Terminem "kroki" lub "podążanie z pitką" określa się ruch jednej lub obu nóg w dowolnym kierunku i na określonym obszarze z piłką w ręku.

Fundamentalna zasada jest następująca: zawodnik nie może chodzić lub biegać z piłką w ręku, ale poruszając się musi ją zawsze kozłować. Zalecamy bardzo dokładne prześledzenie jakiegoś spotkania, a w szczególności obserwowanie ruchów wykonywanych przez rozgrywającego oraz rozpoczęcie akcji kozłowania przez najwyższych zawodników (obrotowego i skrzydłowego), którzy najczęściej popełniają błędy. Oglądanie na żywo lub w telewizji różnych spotkań może być okazją do szczegółowego zrozumienia tego pojęcia.

Zawodnik kryty z bliska. Zawodnik kryty z bliska (odległość mniejsza od normalnego kroku), który znajduje się w posiadaniu piłki, musi ją podać, rzucić do kosza lub kozłować w czasie nie dłuższym niż pięć sekund. Zabrania się więc trzymania piłki w ręku dłużej niż przez wspomniany czas.

Przepis o ośmiu sekundach. Po wprowadzeniu piłki do gry zza linii końcowej, boisko dzieli się na dwa pola - ataku i obrony. Dla rozgrywających akcję, polem ataku jest strefa leżąca za połową boiska, dla obrony - oczywiście ta pozostała. Drużyna, która jest w posiadaniu piłki, ma obowiązek przekroczenia poziomej linii środkowej w ciągu ośmiu sekund i wprowadzenia piłki na pole ataku. Jeśli to nie nastąpi, piłka przechodzi w ręce przeciwnika. Odliczania czasu dokonuje w pamięci sędzia, który, w momencie, gdy pozostało jeszcze pięć sekund do końca, palcami uniesionej ręki sygnalizuje zawodnikowi będącemu w posiadaniu piłki stopniowy upływ czasu.
Powrót piłki na pole obrony. Drużyna, która przeprowadza akcję ataku na połowie boiska należącej do przeciwnika, nie może spowodować powrotu piłki na własne pole obrony. Ma to zapobiec znanemu np. z piłki nożnej zjawisku przetrzymywania piłki przez drużynę mającą przewagę (w celu kontrolowania wyniku) i zwiększyć "agresywność" tego manewru. Nie jest przewinieniem sytuacja, gdy piłka wraca na pole obrony po przechwyceniu przez przeciwnika. Kar nie -stosuje się również w wypadku rzutów sędziowskich z linii środkowej (które mają miejsce w trakcie normalnych akcji, ale także po przewinieniu wykluczającym lub technicznym). Jak zawsze, przewinienie pociąga za sobą przekazanie piłki przeciwnikom.

Dotknięcie piłki w ataku lub w obronie. Atakujący lub obrońca nie ma prawa dotknąć piłki po rzucie do kosza, kiedy piłka znajduje się całkowicie ponad koszem. w locie schodzącym. Ograniczenie to obowiązuje do chwili, gdy piłka dotknie obręczy lub do momentu, gdy stanie się pewne, że piłka nie dotknie obręczy. Jeśli przewinienia dokonał atakujący, nie przyznaje się żadnego punktu, a piłka zostaje przekazana drużynie przeciwnej w celu wprowadzenia jej do gry. Jeśli dokonali tego obrońcy, rzucającemu zalicza się kosz za dwa punkty lub za trzy, o ile rzut nastąpił spoza linii 6,25 m.