Recenzja "Przed świtem"

"Przed świtem" to książka autorstwa Stephenie Meyer. Jest to czwarta część sagi "Zmierzch" przetłumaczonej na 35 języków i sprzedanej w ponad 42 milionach egzemplarzy na całym świecie. Sama autorka po ukazaniu się "Zmierzchu" została obwołana "najbardziej obiecującą początkującą pisarką roku".

Powieść "Przed świtem" ukazała się w Polsce 25 marca 2009 roku. Wydało ją Wydawnictwo Dolnośląskie z siedzibą we Wrocławiu. Książka ma 720 stron, co zdecydowanie czyni ją najobszerniejszą z całej serii. Tytuł oryginału to "Breaking Dawn", co w wolnym tłumaczeniu oznacza pierwszy brzask.

Gatunkowo cała saga skłania się ku romansowi z elementami horroru (związek Belli i Edwarda na pierwszym planie, w tle przerażający świat wampirów, wilkołaków i nadprzyrodzonych mocy). Akcja rozpoczyna się na kilka dni przed ślubem dwójki głównych bohaterów. Po uroczystości udają się oni na wyspę Esme u wybrzeży Brazylii, gdzie spędzają swój miesiąc miodowy. Przerywają go jednak gdy Bella zachodzi w ciążę.

Upiera się, by ją zachować, mimo ogromnego ryzyka i wyczerpania błyskawicznym rozwojem dziecka. Po porodzie Bella zostaje wampirem, a jej córka dostaje imię Renesmee (na cześć Rene i Esme). Sielankę przerywa wizja Alice, w której widać bitwę pomiędzy Volturi, a klanem Carlisle`a i Tanyi. Cullenowie szukają swoich przyjaciół, by mieć jak najwięcej światków, którzy potwierdzą, że Renesmee nie jest nieśmiertelnym dzieckiem tylko pół wampirem. Akcja kończy się szczęśliwie - bitwa nie dochodzi do skutku, a Cullenowie zostają w Forks. Problematyka utworu jest bliska czytelnikowi. Kontakty między wampirami i ich specyficzne zachowania wydają się być niezwiązane z ludzkim życiem, lecz tak naprawdę wiele z ich decyzji to rozterki typowo ludzkie.

Przesłanie książki nie jest szczegółowo określone. Cała saga opowiada o miłości, więc przesłaniem może być zachęta do walki o nią.

Bohaterowie pierwszoplanowi to rodzina Cullenów powiększona o Bellę i Renesmee. Powiększyła się również sfora wilkołaków z La Push, dzieląc się równocześnie na dwa obozy. W "Przed świtem" poznać można wampiry z całego świata, które występują w kilku ostatnich rozdziałach. Język książki jest całkowicie zrozumiały dla współczesnego czytelnika. Podzielona jest na trzy części: w dwóch z nich narratorem jest Bella, a przez jedną - Jacob.

39 rozdziałów zawiera poszczególne fragmenty z życia każdej postaci. Autorka często stosuje retrospekcję i wyliczenia, a w części Jacoba zwroty z języka potocznego. Akcja całej sagi jest wartka, zatrzymuje się nieczęsto przy dokładniejszych opisach wampirów, wilkołaków lub wybranej sceny która ma kluczowe znaczenie.

Stephenie Meyer czerpie pomysły z wielu źródeł - od mitologii po współczesną literaturę science fiction, nie można więc jej książek nazwać wybitnie nowatorskimi. Tematyką wampirów interesuje się wielu współczesnych twórców. Oryginalność Meyer polega na tym, ze połączyła legendę z romansem, a wszystko to ubrała w prosty język. Jest to książka przeznaczona w szczególności dla nastolatków, dla których w ostatnim czasie (po sukcesie Harry'ego Pottera) nie wydano żadnego bestsellera.

Moim zdaniem "Przed świtem" ma kilka wad, które łatwo zauważyć. Jacob, Indianin wychowywany w rezerwacie, jest mało autentyczny jako narrator - w pierwszym rozdziale mówi językiem potocznym, jednak pod koniec swojej części stosuje środki stylistyczne pasujące bardziej do powieści Jane Austen. Autorka zbyt długo ciągnęła wątek La Push, który nie odgrywa ważnej roli w akcji, tak samo jak kontakty między wilkołakami. Cała czwarta część powstawała w czasie wzrastającej popularności "Zmierzchu", więc wydaje się być pisana w pośpiechu. Według mnie najlepszą częścią była pierwsza, a najmniej udaną - ostatnia.

Jednym z większych plusów są oczywiście dalsze losy Belli i Edwarda - pary porównywanej do Romea i Julii (moim zdaniem niesłusznie), które jak zwykle niesamowicie wciągają. Dobrym posunięciem autorki były również szczegółowe opisy nadprzyrodzonych zdolności wampirów, które nadają książce magicznego klimatu. Pomimo kilku wpadek całość można uznać za udaną. "Przed świtem" na pewno zadowoli fanów całej sagi.