Postawa
To taki układ ciała, jaki przyjmuje człowiek stojący swobodnie w pozycji wyprostowanej.
Jeżeli jest ona prawidłowa, to pion spuszczony z bocznej powierzchni głowy przebiega przez środek ucha, środek barku, środek biodra, środek kolana i środek kostki bocznej
W postawie prawidłowej linia ciężkości przechodzi przez środek ciała (od szczytu głowy do punktu pomiędzy stopami), a ciężar ciała z każdej strony tej linii jest jednakowy.
Mimo że potrafimy utrzymać równowagę w każdej pozycji, stanie nawet w nieznacznym pochyleniu powoduje obciążenie mięśni po stronie przeciwnej.
Jeżeli taka pozycja jest z jakichkolwiek powodów utrwalona = wada postawy, chory dąży do zmniejszenia obciążenia, zginając kręgosłup w kierunku przeciwnym na wyższym lub niższym poziomie, czyli kompensuje odchylenie.
kompensacja (łc. compensatio „wyrównanie”)
przejmowanie funkcji narządu utraconego lub nieaktywnego przez inny narząd;
zastępowanie w organizmie czynnika występującego w niedostatecznej ilości innym dostępnym;
aklimatyzacja organizmu;
dążenie do wyrównania zaburzeń;
równoważenie działań.
Wada postawy, okresowe lub trwałe zaburzenie prawidłowej postawy ciała, związane z niewydolnością układu mięśniowego, kostnego i więzadłowego kręgosłupa, z zaburzeniami funkcji innych odcinków narządu ruchu, które zmieniają statykę kręgosłupa albo ze schorzeniami narządów wewnętrznych (nadmierna lordoza szyjna lub lędźwiowa, przodopochylenie miednicy, wystawanie brzucha, zwiększenie kifozy piersiowej, odstawanie kątów łopatek, choroby pęcherzyka żółciowego).
Zmiany w prawidłowej postawie mogą występować w kierunkach: przednio - tylnym (plecy okrągłe, wklęsłe, okrągło-wklęsłe, płaskie) lub bocznym (skoliozy).
Przyczyny wad postawy niekoniecznie muszą dotyczyć kręgosłupa, a w niektórych przypadkach są nimi zmiany ustawienia miednicy.
Pod względem przyczyn wady postawy dzielimy na:
Wady wrodzone:
kości (zaburzenia kostnienia, rozszczep kręgów, kręgozmyk, dodatkowe żebra, dodatkowe kręgi, wrodzony
kręcz szyi, zwichnięcie stawu biodrowego, zniekształcenia stóp),
mięśni (atonia mięśniowa, postępujący zanik mięśni).
Wady nabyte:
rozwojowe (zapalenia gruźlicze stawów i kości, choroba Scheuermanna, krzywica),
nawykowe (siedzenie w nieprawidłowej pozycji, nieprawidłowe noszenie ciężarów, przeciążenie pracą itp).
W każdej wadzie rozwojowej można określić stopień zniekształcenia.
Zaniedbanie leczenia prowadzi do szybkiego przejścia w zniekształcenie utrwalone (trzeciego stopnia).
Stopień pierwszy
charakteryzuje się powstaniem tylko zmian
czynnościowych, polegających na osłabieniu i rozciągnięciu niektórych grup mięśniowych oraz na wzmożeniu napięcia lub
skróceniu innych.
Nie stwierdza się żadnych zmian kostnych.
Prowadzenie odpowiedniej rehabilitacji daje możliwość pełnej korekcji postawy.
Stopień drugi
cechuje powstanie przykurczów mięśni, ścięgien i więzadeł.
Mogą pojawić się niewielkie zmiany kostne.
Prawidłowo prowadzone ćwiczenia korekcyjne mogą być jeszcze skuteczne.
Stopień trzeci.
Obserwuje się utrwalone przykurczę mięśni, ścięgien i więzadeł oraz dosyć poważne zmiany kostne.
Leczenie jest możliwe tylko w połączeniu z zabiegiem chirurgicznym.
PLECY OKRĄGŁE
(DORSUM ROTUNDUM)
hyperkifoza,
dolna część odcinka lędźwiowego kręgosłupa ulega wygięciu do przodu.
Jest to kompensowane pochyleniem miednicy ku tyłowi.
dochodzi do zniesienia lordozy lędźwiowej i powstania długiego skrzywienia do tyłu, które może obejmować także szyjny odcinek kręgosłupa
Kifozie towarzyszą „barki okrągłe" oraz inne objawy zaburzenia postawy, np. skręcenie kończyn w stawach biodrowych do wewnątrz i płaskostopie.
Klatka piersiowa jest spłaszczona.
Zniekształcenie to, podobnie jak inne, można określić wg trzech stopni zaawansowania.
W obrębie mięśni i więzadeł w okresie wczesnym nie stwierdza się żadnych zmian poza zmniejszeniem napięcia.
W zniekształceniach drugiego stopnia ulegają przykurczowi mięśnie piersiowe.
Długie mięśnie grzbietu oraz mięśnie poprzeczne grzbietu (szczególnie równoległoboczny i czworoboczny) są napięte i osłabione.
Tylne więzadła kręgosłupa ulegają wydłużeniu, a przednie skróceniu.
W zniekształceniach trzeciego stopnia z powodu ucisku na przednie krawędzie kręgów mogą one przybrać kształt klinów podstawą zwróconych do tyłu.
Występuje rzadko, pomijając kifozę wieku dojrzewania.
Zadaniem leczenia fizykalnego jest:
korekcja zniekształcenia i nawykowej postawy,
reedukacja czucia postawy,
rozciąganie elementów przykurczonych,
wzmocnienie mięśni kontrolujących postawę,
polepszenie wentylacji płuc.
zakres możliwej korekcji jest uzależniony od stopnia zniekształcenia i jego przyczyny.
Masaz – stopień I
Korekcja wady postawy jest głównym zadaniem wykonywanego masażu.
W tym celu można stosować masaż klasyczny lub segmentarny,
masaż klasyczny jest w tym stopniu zniekształcenia o wiele skuteczniejszy.
Postępowanie klasyczne składa się z trzech faz:
I faza
wykonujemy masaż rozluźniający klatki piersiowej i grzbietu, ze szczególnym uwzględnieniem mięśni piersiowych, równoległobocznych i czworobocznych. Stosujemy głaskania, powolne i głębokie rozcierania, ugniatanie podłużne i łagodne roztrząsanie.
II faza
opracowujemy kręgosłup, stosujemy przede wszystkim rozcierania dookoła wyrostków kolczystych na całej długości kręgosłupa, uciski na wyrostki poprzeczne i chwyt posuwu po obu stronach - (technika z m. segmentarnego).
III faza
wykorzystujemy techniki o charakterze pobudzającym spośród stosowanych przy opracowaniu kręgosłupa.
pobudzamy przede wszystkim więzadła tylne i mięśnie krótkie kręgosłupa oraz mięśnie najdłuższe grzbietu.
Masaż – stopień II
W zależności od zaawansowania zmian i tym samym możliwości korekcji zniekształcenia stosujemy postępowanie klasyczne jak w stopniu pierwszym lub postępowanie segmen-tarne w chorobach kręgosłupa.
Masaż – stopień III
W tym stopniu zniekształcenia korekcja wady jest prawie niemożliwa.
W masażu zwraca się więc uwagę na poprawę oddychania i ruchomości klatki piersiowej.
Stosuje się tylko postępowanie segmentarne wg schematu w chorobach kręgosłupa.
KIFOZA WIEKU DOJRZEWANIA
(CHOROBA SCHEUERMANNA)
(KIFOZA MŁODZIEŃCZA)
(OSTEOCHONDRONECROSIS DEFORMANS JUYENILIS DORSI)
(KYPHOSIS JUYENILIS)
postać aseptycznej martwicy kości.
występuje zazwyczaj u chłopców w wieku 12-17 lat.
Zmiany dotyczą środkowych i dolnych kręgów piersiowych oraz górnych lędźwiowych.
Istotą choroby jest ogniskowa martwica płytek granicznych, w których powstają ubytki.
Przez te ubytki zawartość krążków międzykręgowych wpukla się do masy kostnej trzonów.
Rozwój trzonów jest upośledzony w miejscach największego obciążenia statycznego, to znaczy po stronie brzusznej.
Dlatego właśnie po tej stronie trzony ulegają największemu zniekształceniu, przybierając kształt klinów.
Prowadzi to do powstania kifozy.
Tworzą się tzw. guzki Schmorla, które są przyczyną nierówności górnych i dolnych powierzchni trzonów.
Często występuje ból w plecach, ale rzadko jest on wyraźny.
Poza deformacją kręgosłupa (kifoza) dochodzi do sztywności zajętego odcinka.
Zazwyczaj proces chorobowy obejmuje trzy do pięciu kręgów.
Choroba postępuje wolno do 21-23 roku życia, to jest do zakończenia procesu kostnienia.
Po tym okresie zniekształcenie ulega utrwaleniu
. W związku z tym zaleca się leczenie w okresie wcześniejszym, a najlepiej niezwłocznie po ustaleniu rozpoznania.
Zasadniczym elementem leczenia jest leżenie. Chorego można unieruchomić w ramie Whitmana lub w łóżku gipsowym z ustaleniem kręgosłupa w pozycji przeprostu na okres od 3 do 6 miesięcy.
W przypadku silnego przykurczu mięśni można stosować wyciągi zakładane za głowę, za nogi lub za głowę i za nogi.
Pod koniec okresu unieruchomienia można stopniowo obciążać kręgosłup, jednak chory powinien nosić lekki gorset gipsowy lub ortopedyczny przez okres od 6 do 18 miesięcy.
Celem stosowanych zabiegów jest:
uaktywnienie przepływu krwi przez mięśnie grzbietu,
obniżenie napięcia mięśni piersiowych większych i zębatych przednich,
odciążenie kręgosłupa,
zapobieganie pogłębianiu się kifozy piersiowej,
wyrabianie nawyku prawidłowej postawy,
wzmocnienie mięśni tułowia w celu wyrobienia „gorsetu mięśniowego".
W masażu można wyróżnić dwa sposoby postępowania
Pierwszy sposób polega na wykonywaniu masażu segmentarnego przez cały okres prowadzonej rehabilitacji.
W „kolejności postępowania" należy uwzględnić opracowanie grzbietu, miednicy, klatki piersiowej, karku i głowy.
Drugi sposób postępowania - klasyczny - składa się z trzech etapów i jest bardziej skuteczny niż postępowanie segmentarne.
I Etap
W czasie 4-5 pierwszych zabiegów wykonujemy delikatny masażu grzbietu i kręgosłupa.
Stosujemy dużo głaskań, powolnych rozcierań, ugniatań podłużnych i delikatnego roztrząsania.
II Etap
około 5 kolejnych zabiegów - wykonujemy masaż klatki piersiowej, ze szczególnym uwzględnieniem mięśni piersiowych (masaż rozluźniający z zastosowaniem głaskań i rozcierań), oraz masaż grzbietu i kręgosłupa (masaż pobudzający z wykorzystaniem intensywnych rozcierań, ugniatań poprzecznych i delikatnych oklepywań).
III Etap
do masażu z etapu drugiego dołączamy masaż pobudzający obręczy biodrowej i pośladków.
Pacjent powinien kilka godzin dziennie leżeć na twardym płaskim podłożu z ugiętymi nogami.
Chory powinien nosić gorset gipsowy lub aparat ortopedyczny odciążeniowo - wyprostny i zdejmować go tylko do
zabiegów.
PLECY WKLĘSŁE
(DORSUM CONCAYUM)
pogłębienie lordozy lędźwiowej,
bywa określana jako hyperlordoza.
Przyczyny podobne jak w przypadku hyperkifozy.
Nawykowa nieprawidłowa postawa ciała.
Miednica jest pochylona do przodu, co chory kompensuje przez wygięcie kręgosłupa lędźwiowego ku przodowi
pochylenie miednicy rozciąga mięśnie brzucha.
wytwarza się wtórna kifoza,
lekkie opadnięcie klatki piersiowej z obniżeniem żeber,
dochodzi do jeszcze większego rozciągnięcia mm. brzucha wystawania brzucha.
Mechanizm kompensacyjny.
Lordoza może być zniekształceniem kompensacyjnym w przypadku kifozy lub schorzenia stawów biodrowych, a nawet stawów kolanowych, skokowych czy stóp.
W przebiegu lordozy zmiany kostne występują rzadko.
W obrębie mięśni i więzadeł obserwuje się następujące zmiany:
rozciągnięte są mięśnie brzucha i przykurczone mięśnie okolicy lędźwiowej, mięśnie pośladkowe są osłabione,
ścięgna podkolanowe mogą być rozciągnięte,
więzadła przedniej powierzchni kręgosłupa są rozciągnięte,
więzadła tylnej powierzchni kręgosłupa są skrócone.
W masażu można wyróżnić dwa sposoby postępowania.
Pierwszy sposób polega na wykonywaniu masażu segmentarnego przez cały okres prowadzonej rehabilitacji.
W „kolejności postępowania" należy uwzględnić opracowanie grzbietu, miednicy, klatki piersiowej, karku i głowy.
Drugi sposób postępowania - klasyczny - składa się z dwóch etapów i jest bardziej skuteczne niż postępowanie segmentarne.
I Etap
W czasie kilku pierwszych zabiegów wykonujemy delikatny masaż grzbietu i kręgosłupa z zastosowaniem głaskań, powolnych rozcierań, ugniatań podłużnych i delikatnego roztrząsania.
II Etap
I faza
wykonujemy masaż o charakterze rozluźniającym (głaskania, rozcierania, ugniatanie podłużne) grzbietu i kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka lędźwiowego.
II faza
przystępujemy do opracowania mięśni brzucha i pośladków.
Wykorzystujemy techniki pobudzające (intensywne rozcierania, ugniatanie poprzeczne, delikatne oklepywania).
PLECY OKRĄGŁO - WKLĘSŁE
(DORSUM ROTUNDOCONCAYU)
tzw. Kifolordoza,
połączenie - kifozy i lordozy,
połączenie pleców okrągłych
i pleców wklęsłych,
Celem stosowanych zabiegów jest:
korekcja nadmiernych krzywizn,
reedukacja odczuwania prawidłowej postawy,
poprawa ruchomości klatki piersiowej i kręgosłupa,
wzmocnienie osłabionych mięśni,
rozluźnienie napiętych mięśni.
W masażu można wyróżnić dwa sposoby postępowania.
Pierwszy sposób polega na wykonywaniu masażu segmentarnego przez cały okres prowadzonej rehabilitacji.
W „kolejności postępowania" należy
opracować: grzbiet, miednicę, klatkę piersiową, kark i głowę.
Drugi sposób postępowania - klasyczny - składa się z dwóch etapów i jest bardziej skuteczny.
I Etap
wykonywanie w czasie pierwszych 3, 4 zabiegów delikatnego masażu grzbietu, kręgosłupa i klatki piersiowej,
stosujemy dużo głaskań, powolne rozcierania, ugniatanie podłużne i delikatne roztrząsanie.
II Etap
I faza
wykonujemy masaż okolicy lędźwiowej kręgosłupa
klatki piersiowej ze szczególnym uwzględnieniem mięśni piersiowych większych,
Techniki o charakterze rozluźniającym (głaskania, rozcierania, ugniatanie podłużne)
II faza
opracowujemy odcinek piersiowy kręgosłupa,
mięśnie grzbietu odcinka piersiowego kręgosłupa (równoległobocznych i czworobocznych),
mięśnie brzucha,
mięśnie pośladkowe
Stosujemy techniki pobudzające (intensywne rozcierania, ugniatania poprzeczne, oklepywania, wibrację podłużną i roztrząsanie).
uciski na wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych.
PLECY PŁASKIE
(DORSUM PLANUM)
zniekształcenie to jest przeciwieństwem lordozy,
miednica jest pochylona do tyłu,
mięśnie zginacze podudzia są skrócone,
fizjologiczna lordoza lędźwiowa jest spłycona,
jeżeli odcinek piersiowy kręgosłupa pozostaje ruchomy, to jego fizjologiczna kifoza również ulega spłyceniu
Celem postępowania jest zwiększenie krzywizn kręgosłupa,
należy nauczyć pochylania miednicy do przodu oraz wyginania kręgosłupa lędźwiowego również do przodu.
W masażu można wyróżnić dwa sposoby postępowania.
Masaż segmentarny przez cały okres prowadzonej rehabilitacji.
Kolejność postępowania: opracowanie grzbietu, miednicy, klatki piersiowej, karku i głowy.
Masaż klayczny.
I Etap
podczas 3, 4 pierwszych zabiegów wykonujemy delikatny masaż grzbietu, odcinka piersiowego kręgosłupa i powłok brzusznych.
stosujemy dużo głaskań, powolne rozcierania, ugniatanie podłużne i delikatne roztrząsanie.
II Etap
I faza
wykonujemy masaż o charakterze rozluźniającym (głaskania, rozcierania, ugniatania podłużne) mięśni grzbietu, zginaczy podudzia i powłok brzusznych.
można wykonywać uciski na wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych.
II faza
opracowujemy odcinek lędźwiowy kręgosłupa, mięśnie okolicy lędźwiowej i klatkę piersiową.
wykorzystujemy techniki pobudzające (intensywne rozcierania, ugniatania poprzeczne, oklepywania, wibrację podłużną i roztrząsanie).
SKOLIOZY
Przez skoliozę rozumiemy boczne wygięcie kręgosłupa połączone
Ze względu na rodzaj i zasięg skrzywienia możemy wyróżnić:
skrzywienia częściowe,
skrzywienia całkowite.
Skrzywienia częściowe polegają na jednokierunkowym pojedynczym skrzywieniu kręgosłupa szyjnego, piersiowego, piersiowo - lędźwiowego lub lędźwiowego.
Skrzywienia całkowite obejmują cały kręgosłup bądź znaczną jego część i możemy je podzielić na:
skrzywienia proste,
skrzywienia złożone.
Skrzywienia proste są to skrzywienia jednołukowe w kształcie litery „C".
Skrzywienia złożone składają się z dwu lub więcej skrzywień w przeciwnych kierunkach.
Można tu wymienić skrzywienia podwójne (skrzywienia „S"), potrójne, a nawet poczwórne.
Klasyfikacja Cobba
– ze względu na etiologię
Skoliozy fukcjonalne (wady postawy, skrócenie kończyny,
skrzywienie reflektoryczne, bólowe itp.).
Skoliozy strukturalne:
a. Kostnopochodne (osteopatyczne):
wrodzone (kręg klinowy, zrosty żeber, kręcz szyi, zespół Sprengela i in.), torakogenne (ropniak opłucnej, torakoplastyka),
inne kostnopochodne (zespól Morąuio i in.).
b. Nerwopochodne (neuropatyczne):
wrodzone,
po polimyelitis,
inne nerwopochodne (porażenia spastyczne, ataksja Friedreicha, nerwiakowłókniakowatość Rec-
klinghausena)
c. Mięśniopochodne (miopatyczne):
wrodzone,
dystrofie mięśniowe,
inne mięśniopochodne.
d. Idiopatyczne.
Skoliozy, podobnie jak inne zniekształcenia, można podzielić na trzy stopnie.
Skolioza I stopnia- statyczna (funkcjonalna)
zauważa się przeważnie zmiany w obrębie mięśni i więzadeł.
W obrębie kręgosłupa wskutek skrzywienia dochodzi do niewielkiego zrotowania trzonów.
Wielkość rotacji jest uzależniona od wielkości skrzywienia.
II stopięń
III stopień
obserwuje się mniejsze bądź większe zmiany strukturalne.
tzw. skrzywienia strukturalne.
W zależności od stopnia zniekształcenia obserwuje się zmiany patologiczne.
W obrębie mięśni i więzadeł następuje rozciągnięcie tkanek po stronie łuku oraz skrócenie po stronie cięciwy.
W obrębie kości:
Trzony ulegają rotacji w kierunku łuku,
przybierają kształt klinów wskutek działania stałego ucisku po stronie wklęsłości.
Nasady łuków od strony łuku przyjmują ustawienie bardziej przednio - tylne,
od strony wklęsłości układają się bardziej poprzecznie i wskutek ucisku zmniejszają się.
Luki kręgów po stronie wypukłości układają się bardziej poprzecznie,
po stronie wklęsłości przybierają kierunek przednio - tylny.
Kształt łuków nie ulega zmianie.
Wyrostki poprzeczne, leżące po stronie wypukłości, przyjmują ustawienie bardziej przednio - tylne,
po stronie wklęsłości - bardziej poprzeczne.
Wyrostki poprzeczne, znajdujące się po stronie łuku, przemieszczają się bardziej do tyłu ( w porównaniu z wyrostkami po stronie cięciwy), zbliżając się do wrostków kolczystych.
Wyrostki kolczyste podlegają mniejszym zmianom niż inne składowe kręgów.
Wyrostki te mogą być ustawione w kierunku tylnym tak, że z ich ustawienia nie można wnioskować o ciężkości skrzywienia.
Przeważnie jednak ulegają niewielkiemu wykrzywieniu w stronę łuku.
Wyrostki stawowe mogą zrastać się z leżącymi powyżej i poniżej.
Żebra po stronie łuku zginają się pod bardziej ostrym kątem, wyginają się w kierunku do tyłu (z powodu skręcenia trzonów) oraz zaginają się bardziej pionowo w dół. Po stronie cięciwy przebiegają bardziej poziomo, a kąt wygięcia ulega spłaszczeniu.
Klatka piersiowa, szczególnie w dolnej części, zmienia się kompensacyjnie (spłaszczenie żeber po stronie łuku oraz wygięcie po stronie cięciwy).
Prowadzi to w efekcie do powstania tzw. klatki piersiowej przekątnej.
Miednica może ulec skręceniu (w przypadku skrzywienia w okolicy lędźwiowej) tworząc tzw. miednicę przekątną.
W obrębie narządów wewnętrznych przy skrzywieniach większego stopnia może dojść do ucisku i przemieszczeń narządów klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy.
SKOLIOZY FUNKCJONALNE
(STATYCZNE)
Jest to pierwszy stopień zniekształcenia.
Zmiany kostne są minimalne lub nie występują w ogóle.
Celem stosowanych zabiegów jest, podobnie jak w innych przypadkach zniekształceń statycznych,
reedukacja czucia postawy,
wzmożenie napięcia mięśni rozluźnionych,
obniżenie napięcia mięśni napiętych i przykurczonych.
Można stosować masaż segmentarny jako zabieg przygotowujący do kinezyterapii.
Ponieważ brak w nim działania korygującego wadę, efekt leczniczy jest niewielki.
Kolejności postępowania: opracowanie grzbietu, miednicy, klatki piersiowej, karku i głowy (w zależności od potrzeb).
W tym stopniu zniekształcenia prawidłowo wykonany masaż klasyczny w połączeniu z niektórymi technikami masażu segmentarnego jest bardziej skuteczny.
Możemy wyróżnić dwa sposoby postępowania klasycznego.
Sposób pierwszy - 5 faz.
I faza
opracowujemy grzbiet i kark, stosując głaskania i rozcierania całymi dłońmi.
II faza
wykonujemy masaż rozluźniający tkanek od strony cięciwy.
Stosujemy głębokie rozcierania, chwyt na mięsień najdłuższy grzbietu, chwyt na głębsze warstwy mięśnia najdłuższego grzbietu, ugniatania podłużne, uciski punktowe z boku kręgosłupa, chwyt posuwu (tylko po stronie cięciwy).
III faza
Wykonujemy uciski kłębami obydwu rąk.
Stajemy po tej stronie pacjenta, po której znajduje się łuk.
Układamy nasady dłoni z boku kręgosłupa
Z niezbyt dużą siłą wykonujemy 2, 3 uciski w kierunku cięciwy.
Odrywamy ręce, przestawiamy w inne miejsce i ponownie wykonujemy 2, 3 uciski.
IV faza
masaż o charakterze pobudzającym po stronie łuku.
Stosujemy intensywne rozcierania, ugniatanie poprzeczne, ugniatanie esowate, oklepywania (łyżeczkowe i miotełkowe) oraz intensywną wibrację podłużną.
V faza
Opracowujemy grzbiet i kark, stosując głaskania i rozcierania całymi dłońmi w celu normalizacji pobudzenia układu nerwowego
Sposób drugi.
XI faz.
Fazy muszą się zmieścić w czasie przewidzianym na masaż (około 20 min).
Powtarzanie II, III, IV fazy.
Tak więc masaż będzie polegał na wykonaniu w kolejności: fazy I, II, III, IV, II, III, IV, II, III, IV, V
Kolejne fazy są identyczne jak w pierwszym sposobie.
W przypadku skoliozy dwułukowej każdy łuk opracowujemy osobno, wg jednego z omówionych sposobów
SKOLIOZY STRUKTURALNE II st (SKRZYWIENIA ŚREDNIO CIĘŻKIE)
Leczenie ma na celu:
Uruchomienie kręgosłupa we wszystkich kierunkach -
o ile jest to możliwe
Rozluźnienie i rozciągnięcie
tkanek miękkich.
Korekcję skrzywienia w możliwie największym stopniu
przez skrócenie rozciągniętych mięśni po stronie łuku.
Reedukacja poprawnej postawy ciała celem umożliwienia, zarówno układowi
mięśniowemu, jak i nerwowemu, przystosowania się do zmienionych warunków.
Najczęstszym rodzajem skrzywienia utrwalonego jest skrzywienie w kształcie litery „S".
Jeżeli uda nam się doprowadzić do zmniejszenia skrzywienia pierwotnego lub przynajmniej zapobiec jego
powiększeniu podczas wytwarzania się skrzywienia wtórnego, można uzyskać kompensację, która sprowadzi do
minimum szkodliwe działanie zniekształcenia
Masaż segmentarny jako zabieg przygotowujący do kinezyterapii oraz wspomagający działanie układu krążenia i oddechowego.
W tym stopniu skrzywienia możemy jeszcze korygować zniekształcenie. Prawidłowo wykonany masaż klasyczny w połączeniu z niektórymi technikami masażu segmentarnego jest bardziej skuteczny niż masaż segmentarny.
W postępowaniu klasycznym możemy wyróżnić dwa sposoby.
Sposób pierwszy.
Cały zabieg dzielimy na cztery fazy.
I faza opracowujemy grzbiet i kark, stosując głaskania i rozcierania całymi dłońmi.
II faza
masaż rozluźniający tkanek od strony cięciwy.
Stosujemy głębokie rozcierania, chwyt na mięsień najdłuższy grzbietu, chwyt na głębsze warstwy mięśnia najdłuższego grzbietu, ugniatanie podłużne, uciski punktowe z boku kręgosłupa.
III faza
masaż o charakterze pobudzającym po stronie łuku.
Stosujemy intensywne rozcierania, ugniatanie poprzeczne, ugniatanie esowate, oklepywania (łyżeczkowe i miotełkowe) oraz intensywną wibrację podłużną.
IV faza
opracowujemy grzbiet i kark, stosując głaskania i rozcierania całymi dłońmi w celu normalizacji pobudzenia układu nerwowego.
Sposób drugi.
Cały zabieg dzielimy na 8 faz.
Fazy muszą się zmieścić w czasie przewidzianym na masaż (około 20 min).
Powtarzania II i III fazy.
Tak więc masaż będzie polegał na wykonaniu w kolejności: fazy I, II, III, II,III, II, III, IV
Kolejne fazy są identyczne jak w pierwszym sposobie.
Postępowanie w obydwu sposobach jest podobne jak w skoliozach funkcjonalnych.
Rezygnujemy z fazy, w której wykonuje się uciski kłębami.
Podobnie jak w skoliozach funkcjonalnych w przypadku skoliozy dwułukowej każdy łuk opracowujemy osobno, wg. jednego z omówionych sposobów
SKOLIOZY STRUKTURALNE IIIst
(SKRZYWIENIA BARDZO CIĘŻKIE)
W skoliozach dużych (80 - 100) i twardych - znaczne upośledzenie wydolności krążeniowo - oddechowej.
W przypadkach kwalifikujących się do zabiegu chirurgicznego - przygotowania do operacji
Cel:
rozluźnienie skrzywienia,
adaptacja rdzenia kręgowego do rozciągania,
adaptacja krążeniowo - oddechowa.
Stosuje się wyciągi, masaż, intensywny, lecz dokładnie dawkowany trening krążeniowe - oddechowy oraz ćwiczenia ogólne.
LECZENIE ZACHOWAWCZE
Przy leczeniu zachowawczym tego stopnia zniekształcenie nie stosuje się masażu segmentarnego, ponieważ nie można wykonać znacznej ilości chwytów, a to grozi wystąpieniem przesunięć odruchowych lub brakiem reakcji na masaż.
W miarę możliwości stosujemyjeden ze sposobów postępowania klasycznego, omówiony przy drugim stopniu zniekształcenia.
LECZENIE OPERACYJNE
Masaż
Wyróżniamy dwa okresy:
okres pierwszy - przygotowanie do operacji,
okres drugi - usprawnienie po operacji
I okres
stosujemy masaż:
kończyn górnych,
Kończyn dolnych,
Grzbietu,
klatki piersiowej.
Możemy wyróżnić trzy etapy.
I etap - 3 do 5 zabiegów
masaż rozluźniający klatki piersiowej i grzbietu
stosujemy:
głaskania,
powolne głębokie rozcierania,
ugmatania podłużne.
II etap - 2 do 4 zabiegów
Do masażu z Ietapu dołączamy masaż rozluźniający kończyn górnych.
Na kończynach wykonujemy głaskania, rozcierania, ugniatanie podłużne, roztrząsanie.
III etap (zabiegi, które pozostały do operacji)
do opracowania z drugiego etapu dołączamy masaż rozluźniający kończyn dolnych.
Na kończynach wykonujemy głaskania, rozcierania, ugniatanie podłużne, roztrząsanie.
II okres - po zabiegu operacyjnym
gorset gipsowy przez 6 do 18 miesięcy.
masaż kończyn górnych i dolnych na zmianę
Masaż ma charakter rozluźniający i obejmuje głaskania, rozcierania, ugniatanie podłużne, roztrząsanie.
Po zdjęciu gorsetu gipsowego w masażu postępujemy wg zaleceń w „Złamaniach kręgosłupa" w okresie po zdjęciu unieruchomienia.
Epidemiologia
Procentowe występowanie skolioz według skali Cobba w populacji.
do 5 - 42,8%,
5 - 10 - 17,6%,
10 - 15 - 6,3%,
15 - 20 - 3,4%,
20 - 25 - 1,8%
Podział skolioz
Ze względu na lokalizację:
piersiowe
lędźwiowe
szyjne
Ze względu na liczbę łuków:
jednołukowe
dwułukowe lub wielołukowe (maksymalnie 4)
Ze względu na stopień mechanicznego wyrównania się skrzywienia:
wyrównane
niewyrównane
Podział ze względu na korektywność skrzywienia
- podział Wejsfloga
I stopień - wyrównujące się czynnie (za pomocą napięcia mięśni) całkowicie lub częściowo
II stopień - wyrównujące się biernie (poprzez ułożenie na boku lub zwis) całkowicie lub częściowo
III stopień - nie wyrównujące się czynnie ani biernie
IV stopień - nie wyrównuje się czynnie ani biernie, a na radiogramie widoczne są zmiany zwyrodnieniowe chrząstki stawowej.
Podziały ze względu na wielkość kąta skrzywienia
Podział Bogdanowa:
I stopień skrzywienia - do 20
II stopień skrzywienia - od 20 - 40
III stopień skrzywienia - od 40 - 60
IV stopień skrzywienia - powyżej 60
Podział Cobba:
I stopień - do 30
II stopień - od 30 do 60
III stopień - od 60 do 90
IV stopień - powyżej 90
Ze względu na występowanie skolioz w różnych okresach wzrostu dziecka:
skrzywienia wczesnodziecięce - od 1/2 do 3 roku życia
skrzywienia dziecięce - od 3 do 8 roku życia
skrzywienia dorastających - występują w okresie pokwitania
Wyrabianie
nawyku prawidłowej postawy
LECZENIE OPERACYJNE SKOLIOZ
OPERACJA Z DOSTĘPU PRZEDNIEGO
Resekcja (wycięcie) żebra w trakcie dostępu operacyjnego.
Stan po otwarciu klatki piersiowej.
Widoczne dyski i trzony kręgowe
Krótka stabilizacja przednia systemem HOPF w obszarze kręgosłupa Th-L
Krótka stabilizacja przednia kręgosłupa piersiowego systemem ANTARES
Implanty kręgosłupowe.
System Antares
OPERACJA Z DOSTĘPU
TYLNEGO
Dostęp operacyjny.
Odsłonięte elementy kostne kręgosłupa
Implantacja i korekcja kręgosłupa. System CD ( pierwszy pręt ).
Implantacja i korekcja kręgosłupa. System CD ( drugi pręt ).
Dekortykacja elementów kostnych kręgosłupa.
Obłożenie kręgosłupa przeszczepami kostnymi.