Karnawał w Rio de Janeiro

Karnawał w Rio de Janeiro

Karnawał jest świętem, które wywodzi się z cyklu liturgicznego Kościoła. To celebracja profana, poprzedzająca okres Wielkiego Postu - czasu pokuty i nawrócenia, przygotowującego do obchodów Wielkiego Tygodnia, poprzedzającego Wielkanoc.
Nazwa karnawał pochodzi od łacińskiego wyrażenia carrus navalis (wóz w kształcie okrętu). Taki wóz ,zazwyczaj, prowadził parady w czasie rzymskich bachanalii (uroczystości na cześć Bachusa boga płodów i wina). Odpowiednikiem Bachanalii w starożytnej Grecji były Dionizje. W obu przypadkach był to okres wyuzdanych zabaw przy winie, tańców, często orgii, biesiad i bali przebierańców i maskarad. Według innej teorii nazwa karnawał pochodzi od łacińskiego słowa carnavale (pożegnanie mięsa , caro - mięso, vale - bywaj, żegnaj), gdyż jest to okres poprzedzający Wielki Post.
W Polsce okres ten często nazywano Zapustami i był to także czas zabaw, hulanek i swawoli, ostatnie trzy dni zapustów to ostatki zwane dawniej, w niektórych regionach Mięsopustem.
Najbardziej znanym karnawałem jest brazylijski Karnawał w Rio de Janeiro. Zaczyna się w ostatni piątek przed środą popielcową i trwa przez pięć dni. Zaczyna się przekazaniem uczestnikom parady kluczy do miasta i pokazem sztucznych ogni, po czym pojawiają się członkowie szkół brazylijskiej samby rywalizujący ze sobą w tańcu przez pięć dni i nocy. Specjalnie na tą okazję uczestnicy parady (i nie tylko) przygotowują specjalne pełne przepychu , często wyuzdane stroje karnawałowe. Rokrocznie do Rio de Janeiro przyjeżdża na karnawał ponad 100 tysięcy turystów. Karnawał kończy się w Środę Popielcową nad ranem wybraniem najlepszej szkoły samby.
Do głównych tradycji karnawałowych należą oczywiście zabawy, bale i parady. Najbardziej znane parady i zabawy tego okresu to karnawał w Rio i karnawał w Wenecji. Parady odbywają się głównie tuż przed środą popielcową i trwają kilka dni. Jest to okres oczekiwany, często przez cały rok, uczestnicy przygotowują specjalnie na tą okazję stroje karnawałowe niezwykle bogato zdobione, często wyuzdane, mieniące się złotem, przepychem, częstym ich elementem są pióra.
Najbardziej znane karnawały odbywają się obecnie w Rio de Janeiro, w Wenecji oraz na Wyspach Kanaryjskich i w Niemczech. Drugim największym po karnawale w Rio de Janeiro pod liczbą odwiedzających go turystów jest Notting Hill Carnival w Londynie. Co roku w ciągu dwóch dni przyciąga ponad 1,5miliona turystów. W całej Brazylii karnawał - celebracja profana - nabrał rozmiarów gigantycznych. Dzisiaj, jest najważniejszą atrakcją turystyczną w Rio de Janeiro. Karnawał przekroczył swoją datę kalendarzową, zaczyna się przed niedzielą i jest kontynuowany podczas Wielkiego Postu. Miasto wydaje ogromne sumy pieniędzy na dekoracje ulic i placów. Biedni cały rok składają pieniądze na kupienie karnawałowego stroju (fantasias) lub na zakup biletów, aby uczestniczyć w występach tutejszych szkół samby. Bogactwo dekoracji, przepych i marnotrawstwo zderzają się z lokalną biedą. Pomimo pięknych ozdób i chlubnej tradycji tutejszego karnawału, to wszystko jednak szokuje i powoduje wewnetrzną rozterkę. Tyle pieniędzy niewiadomego pochodzenia zainwestowanych w karnawałowe szaleństwo, dałoby lepsze rezultaty, inwestując je w opiekę czy edukację dzieci ulicy. Tych dzieci, których codziennym ?domem? są te same udekorowane ulice, stające się na kilka dni w roku szaleństwem karnawałowych zabaw. Co bardziej wrażliwych ludzi męczą tutejsze dysproporcje. Z jednej strony ogromne bogactwo a z drugiej skrajna bieda wypełzająca z dzielnic biedoty - favelas. Rio de Janeiro to miasto kontrastów, ekonomicznych i moralnych.

Tutejszy karnawał był w przeszłości świętem ludowym w sensie dosłownym. Pomimo swojej w wielu momentach przesadności, zachowywał świadomą ?niewinność?, która manifestowała się w tekstach wielu utworów, śpiewanych 50 ? 60 lat temu. W ostatnich dekadach dokonała się ogromna ewolucja karnawału na gorsze. W imię ?wolności obyczajowej? stał się spektaklem dla ludu. W jego kulisach stykają się interesy finansowe i komercyjne polityków, biznesmenów i lokalnej mafii. Karnawał stracił swój charakter ludowy, kulturowy i przemienił się w manifestację ludzkiego ciała. Przejawia się to w rywalizacji, w pokazywaniu przez poszczególne szkoły samby tego, co ogólne normy moralne lub religijne uważają za niedopuszczalne.