Wg ustawyz dnia 14.12.1994 bezrobotnym jest osoba nie zatrudniona, nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu obowiązującego w danym zawodzie lub służbie (z zastrzeżeniem odnoszącym się do osób niepełnosprawnych), nie ucząca się w sys-temie dziennym, zarejestrowana w urzędzie pracy, jeśli ukończyła 18 lat (oprócz młodocianych absolwen-tów) i jest kobietą poniżej 60 roku życia lub mężczyzną poniżej 65, nie uprawnioną do nabywania renty lub emerytury, nie jest właścicielem powyżej 2ha nieruchomości rolnej.
Bez względu na to, czy bezrobocie związane jest z niedopasowaniem strukturalnym czy wynika z nadwyżki siły roboczej nad liczbą miejsc pracy, ma ono negatywny wpływ na niemal wszystkie dziedziny życia człowieka.
Dotyka go nie tylko materialnie, ale i psychicznie.
SKUTKI BEZROBOCIA :
To marnotractwo czynników wytwórczych; dobra i usługi, które mogły być wyprodukowane, ale stra-cone są na zawsze .
Wzrost niezadowolenia społeczeństwa.
Zubożenie całego społeczeństwa i zahamowanie rozwoju intelektualno – przem.
Uszczuplenie budżetu państwa - brak dotacji na inne cele.
Wywołują poważne konsekwencje społeczne:
1. Utrata środków do życia nie tylko dla bezrobotnego, ale i dla całej jego rodziny, pogorszenie ich warunków życia;
2. Z biegiem czasu utrata kfalifikacji zawodowych;
3. Wzrost przestępczości;
4. Społeczeństwo staje się konsumpcyjne.
Bezrobocie ma wpływ na zdrowie dotkniętej nim jednostki (Światowa Organizacja Zdrowia nazywa bezrobocie katatrofą epidemiologiczną):
1. Cyklicznym wahanion koniunktury gosp. towarzyszy wzrost zachorowalności wśród bezrobotnych;
2. Bezrobotni przez ponad 2 lata ulegają większej zachorowalności;
3. Obniżenie samooceny, wzrost bezradności, apatii, izolacja społ., nadużywanie leków i alkoholu;
4. U partnerów bezrobotnych – niepokój, napięcie, smutek;
5. W rodzinach wzrasta liczba rozwodów, rodzą się konflikty, stosowana jest przemoc;
6. Chroniczne bezrobocie jest przyczyną samobójstw, flustracji z braku perspektyw na przyszłość, na-sila agresję w zachowaniu.
SPOSOBY ZMNIEJSZANIA BEZROBOCIA :
Prezydent Aleksander Kwaśniewski proponuje:
1. Współdziałanie prezydenta, rządu, parlamentu, samorządów lokalnych i organizacji pracodaw-ców;
2. Współdziałanie niezbędne dla ochrony obecnych miejsc pracy i tworzenie nowych;
3. Zachęcanie absolwentów do ubiegania się o prace, a nie o zasiłek; pracodawcy muszą wiedzieć, że zatrudnienie absolwenta jest opłacalne;
4. Wsparcie dla restrukturyzacji wsi i tworzenie tam nowych miejsc pracy;
5. Polityka regionalna
Rządowe programy przciwdziałają bezrobociu na dwa sposoby:
1. Bierny – charakter osłonowy (wypłacanie zasiłków)
2. Aktywny – tworzenie miejsc pracy (przce inwestycyjne, roboty publiczne, szkolenia, przekwalifiko-wania bezrobotnych, doractwo zawodowe i pośrednictwo pracy)
Wzmocnienie polityki proiwestycyjnej.
Ściślejsze powiązanie programów modernizacyjnych i restrukuryzacyjnych z sytuacją na rynku pracy.
Sterowanie szkolnistwen zawodowym zgodnie z zapotrzebowaniem rynku pracy.
Polityka fiskalna, np. mniejsze podatki = rozwój firmy = wzrost zatrudnienia.
Kierowanie obywateli polskich do pracy za granicą.
Pomimo wszechstronnych propozycji zapobiegania bezrobociu, liczba bezrobotnych stale rośnie. Także przyszłość nie przymosi lepszych perspektyw, gdyż włączenie Polski do Europejkiej Przestrzeni Gospodar-czej zmusi nasz rynek pracy do przystosowania się do wzorów zaczhodnich, co ziązać się będzie ze wzro-stem bezrobocia nawet do 30% czynnej zawodowo ludności i utrzymaniem tego stanu przez dziesięciolecia. Eksperci twierdzą : „Przyszłość należy raczej do wysoko wykfalifikowanej niż taniej siły roboczej”.