Okoliczności powstania faszyzmu:
a)kryzys gospodarczy we Włoszech spowodowany zakończeniem wojny
b)Bezrobocie, niezadowolenie społeczne
c)Wzrost nastrojów komunistycznych
d)niezadowolenie z powojennego podziału świata
Działalność Beuito Mussolini:
*uczył się w gimnazjum Ojców Salezjanów, powrócił do Włoch w 1904r.
*urodził się w 1883r; zyskał popularność dzięki doskonałym umową
*w 1921 Beuito Mussolini utworzył Narodową Partię Faszystowską
*Zwolenników Mussoliniego nazywali mianem ,,Czarnych Koszul”
*29.X. 1922r król Włoch- Wittor Emmanuel II powierzył Mussoliniemu stanowisko premiera
*1922 organizuje marsz na Rzym
*w 1925r przejmuje władze dyktatorską
Faszyzm-był totalitarnym ruchem politycznym, pozostającym u władzy od 1922 do 1943 roku. jej przywódcą był Beuito Mussolinii
Założenia Faszyzmu: we Włoszech:
*wodzostwo-na czele stoi wódz ,,ducze”
*monopartyjność- jedna partia
*korporacjonizm- tworzono zrzeszenia pracowników
*etatyzm-państwo ingeruje w gospodarkę
*autortia- dążenie państwa do samowystarczalności
*militaryzm- rozwój przemysłu zbrojnego
*nacjonalizm- wywyższano naród
Adolf Hitler-Pasją jego młodości była muzyka i malarstwo. w 1914r zaciąga się do wojska
Powstanie i program NSDAP-była to Narodowo-Socjalistyczna Niemiecka Partia Pracy:
*załatwienie sprawy reparacji
*odzyskanie Gdańska, Górnego Śląska
*wrogość do Żydów
*dążenie do poszerzenia terytorium
*ograniczenie roli kościoła
*równouprawnienie Niemiec na świecie
*zniesienie postanowień wersalskich
*budowa Wielkich Niemiec
*oczyszczenie z ras mniejszości narodowej
*stworzenie dyscypliny i aktywności społecznej
*upaństwienie zakładów
*kara śmierci za przestępczość
1923r- pucz w Monachium. Nieudana próba przejęcia władzy przez Hitlera. W więzieniu Hitler tworzy w 1924r ,,Mein Kaupf”(moja wojna)
od 1922r; Hitler tworzy organizacje młodzieżową- Hitlerjegend mająca charakter paramilitarny.
Przejęcie władzy 30 stycznia 1933r, po zwycięskich wyborach parlamentarnych Hitler otrzymuje od prezydenta stanowisko władzy kanclerza, co zapoczątkowało III Rzesze.
27luty 1933rpożar Reichstagu Hitler wydaje, ,Zarządzanie o ochronie narodu i państwa”
*ograniczenie osobistej wolności
*wprowadzenie cenzury
*zakaz tworzenia związków
*w 1933r powstanie pierwszego obozu koncentracyjnego
29/30.VI.1934r-Noc długich noży Hitler zamordował m.in. członków kierownictwa ,,brunatnych koszul”
1935rogłoszono ustawy norymberskie:
*osoby pochodzenia żydowskiego tracą obywatelstwo niemieckie
*Żydom zakazano pełnić jakichkolwiek urzędy państwowe i wojskowe
*zakaz małżeństw niemiecko-żydowskich
2.VIII 1934r śmierć prezydenta Paula von Hinderburga. Hitler ogłasza się fủlnerem III Rzeszy(wodzem)Program Żydów w Niemczech:
*zginęło ponad 200tys. osób
*zniszczono ponad 700 sklepów i 77 synagog
9/10 XI 1938r –noc kryształowa
Josef Stalin – od 1879r Stalin rozpoczął działalność rewolucyjną za co był syłanny na Sybir.
!922r- Stalin zostaje sekretarzem generalnym Wszechrosyjskiej Partii Komunistycznej. Władze przejął po śmierci Lenina w 1924r.
Powstanie ZSRR9(Związków Socjalistycznych Republik Radzieckich) powstało 1922r poprzez zajęcie republik(Ukrainę, Białoruś, Państwa Kaukazu, było to państwo federacyjne)
Cechy charakterystyczne ZR:
*dyktatura partii- rządziła jedna partia Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia
*masowy terror- buł prowadzony przez Czekę, przekształcony w 1934r w NKWD
*likwidacja opozycji- powstanie obozów pracy
*zacofanie gospodarcze
*współzawodnictwo pracy- było wprowadzone przez górnika Aleksjeja Stachonona
*walka z religią
*wychowanie ,,nowego człowieka”
Geneza II wojny światowej:
*powstanie faszyzmu
*przejęcie władzy w Niemczech przez Hitlera w 1933
*bezradność Ligi Narodów z organizacji tej wystąpiły: pakt antykomintermowski i oś wg trzech państw: Berlin- Rzym- Tokio
Anschluss Austrii-Było to przyłczenie1938r w marcu Austrii do Niemiec. Anschluss spotkał się z akceptacją społeczeństwa Austrii.
Zajęcie części Czechosłowacji- odbyła się w Monachium w 1938r. Wzięli w niej udział premier Francji, premier brytyjski Hitler i Mussolini. Uczestnicy zgodzili się by Czechosłowacja przyłączyła się do Niemiec. Hitler rozpoczął produkcje zbrojną w przemyśle skoda
Niespełnione żądania Hitlera wobec Polski
*zgoda Polski na oddanie Niemcom pasa ziemi łączącego Niemcy z Prusami Wsch.
*oddanie Gdańska
*przyłączenie Polski do paktu antykonimternowskiego
Pakt Ribbentrop- Mołotow- został podpisany w Moskwie 1939r
przez ministrów spraw zagranicznych Niemiec i ZSRR. Pakt o nieagresji
polityka Appeasmentu- polityka stosowana przez państwa Zachodu w celu pokoju.
Prowokacja Gliwicka- 31 VIII 1939r incydent graniczny zorganizowany przez niemieckie służby specjalne, które dały III Rzeszy pretekst do zaatakowania Polski. Oddziały niemieckie przebrane w cywilne mundury przypuścił y atak na radiostację w Gliwicach.
,,Fall Weise”- ,,Wariant Biały” to nazwa strategicznego planu wojny z polską przygotowanego przez sztab niemieckiej armii zapowiadał on rozpoczęcie wojny bez aktu wypowiedzenia wojny.
plany prowadzenia wojny- z trzech kierunków zaatakowali Polskę od Płn. od Zach. od Poł.
Plan ,,Zachód”- przewidywał obronę granic do momentu przyjęcia z pomocy sojuszników.
Kampania wrześniowa: 1 września 1934r godz 4:45 pancernik Szlewig Holsteinuderzył na Westerplatte-
I ETAP-Niemcy wszędzie napotykają zacięty opór szczególnym bohaterstwem: żołnierze Westerplatte, Obrońcy Poczty Gdańskiej, Żołnierze pod Krojątwami i Mokrą
II ETAP- 7-17 września1939r. Bitwa nad Bzurą-w nocy z 9na 10 rozpoczęła się największa bitwa polskiego Września. Trwała do 18 wrześ. jej celem była obrona Warszawy przed armią niemiecką.17 wrześn. 1939r.- agresja radziecka na Polskę. Francja i WLK> Brytania nie zareagowały na tę napaść. 17/18 wrześn.- ucieczka władz polskich do Rumunii
III ETAP-18 wrześn. 1939r w tym okresie Polacy walczą z Niemcami. Bitwa w rejonie Tomaszów Lubelski 28 wrześn- kapitulacja Warszawy 2 pażdz- kapitulacja Helu 5 .X- skapitulowały ostanie oddziały pod Kockiem.
,,Dziwna wojna” po zakończeniu wojny w Polsce Hitler nie podejmował żadnych działań zbrojnych. Nie robili również tego Anglicy i Francuzi(X.1939r- IV. 1940r)
Atak na Danię i Norwegię: celem ataku był: panowanie nad morzem, przejęcie dostaw rud żelaza, przejęcie baz wypadowych przed atakiem na Anglię
9.IV 1940r- atak na danie i jej szybka kapitulacja
Działania Niemców w Norwegii były wspierane przez kolaborantów na czele z Vidkunem Quislingem. wzięli w niej udział POlacy- Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich(o Norvik) gen. Zygmunt Szyszko- Bohusza. Norwegia poddała się po 1,5 miesiąca walk.
Plan Barbossa- Plan ataku Niemiec na ZSRR. była to największa i najważniejsza operacja niemiecka w czasie II wojny. Ostatecznie przegrały Niemcy. Plan zakładał atak w 3 kierunkach. Hitler osobiście kontrolował prace
Przyczyny załamania ataku:
a. zasoby ludzkie Rosji, pomoc aliantów
b. warunki pogodowe
c. taktyka spalonej ziemi stosowana przez Rosjan
d. silny mróz uniemożliwiał działanie samolotów, czołgów
Wielkie bitwy II wojny sw.:
1 września 1939 r., godzina 4:45. To właśnie tego dnia, o tej godzinie rozpoczęła się operacja Fall-Wies – atak Niemiec na Polskę.
Niemcy, prowadzili tzw. Blitzkrieg, czyli innymi słowy „szybką wojnę” polegającą na niespodziewanym ataku sił lotniczych, a później artyleryjskich.
Aż siedem dni, bo od 1 do 7 września 1939 r. broniło się zaatakowane jako pierwsze Westerplatte, pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego.
Najważniejsze bitwy września ’39 roku to między innymi:
bitwa pod Mławą
bitwa pod Mokrą - Armia niemiecka straciła 150 pojazdów pancernych
oraz
bitwa pod Wizną, gdzie 700 żołnierzy powstrzymało cały korpus niemiecki.
Zaś 3 września 1939 r. Francja i Anglia wypowiedziały Niemcom wojnę.
Niemcy, wykorzystując fakt, iż Francja i Wielka Brytania nie reagowały zbytnio na atak III Rzeszy na Polskę, już w 1940 podbiły w błyskawicznym tempie takie państwa, jak: Dania, Norwegia, Holandia, Belgia, Luksemburg i Francja.
Jednocześnie wspólnie z Włochami Niemcy dokonały podboju Jugosławii, Grecji i znacznych obszarów Afryki Północnej i Północno-Wschodniej. Wielkiej Brytanii zadano poważne straty na morzach i z powietrza. W tym okresie kształtował się blok państw faszystowskich. Niemcy, Włochy i Japonia zawarły pakt (zwany „paktem trzech”), do którego przystąpiły: Węgry, Rumunia, Słowacja i Bułgaria.
Japonia w tym czasie prowadziła podbój Chin i wkroczyła do francuskich Indochin.
Związek Radziecki napadł 17 września 1939 na Polskę, a następnie na Finlandię, odbierając jej najcenniejsze 10% powierzchni kraju.
Do sierpnia 1940 wcielone zostały do niego też republiki nadbałtyckie: Litwa, Łotwa i Estonia.
Wojna radziecko – fińska 1939 – 1940 r. - zwana również wojną zimową lub Talvisotą, tocząca się w okresie od 30 listopada 1939r. do 13 marca 1940. Wojna zimowa odsłoniła wszystkie słabe punkty Armii Czerwonej, która poniosła stosunkowo wysokie straty. Agresja ZSRR spotkała się z międzynarodowym potępieniem, w wyniku którego ZSRR został wykluczony z Ligi Narodów. Finlandia, mimo że utraciła część terytorium, zdołała obronić swoją niezależność.
Kampania francuska w 1940r. - zwana Bitwą o Francję — była niemiecką inwazją na Francję, Belgię, Holandię i Luksemburg. Działania rozpoczęto 10 maja 1940 roku. Niemcom skutecznie udało się realizować ideę Blitzkriegu, dzięki czemu Francja skapitulowała 22 czerwca. Dwa dni później podpisała pokój z Włochami, które włączyły się do wojny 10 czerwca. Dla państw Osi, kampania zakończyła się ogromnym sukcesem.
Operacja Weserübung - kryptonim operacji ataku wojsk niemieckiej III Rzeszy na Danię i Norwegię w czasie II wojny światowej, rozpoczętej 9 kwietnia 1940. pretekstem była ochrona interesów
Danii i Norwegii przed rzekomo planowaną inwazją brytyjską. W operacji norweskiej obok floty brytyjskiej i norweskiej brały także udział jednostki polskie. Szczególnie wyróżniały się niszczyciele "Grom", "Błyskawica" i "Burza .
Bitwa o Anglię - kampania powietrzna nad południową i centralną Anglią, toczona między niemieckim lotnictwem Luftwaffe a brytyjskim RAF, w czasie drugiej wojny światowej, w okresie od 10 lipca do 31 października 1940 roku. Określana jest też jako Bitwa o Wielką Brytanię, zwłaszcza w historiografii brytyjskiej. Była to pierwsza kampania toczona wyłącznie za pomocą lotnictwa.
Plan Marita - niemiecki plan inwazji na Grecję, opracowany i wykonany wiosną 1941 roku. W związku ze sprzeciwem Jugosławii wobec przemarszu wojsk niemieckich przez jej terytorium, plan poddano modyfikacjom. Adolf Hitler postanowił podporządkować sobie siłą także Jugosławię. Dlatego też operację rozciągnięto również na jej teren. Do agresji po stronie Niemiec przyłączyły się także Włochy i Węgry. Atak rozpoczął się 6 kwietnia 1941 roku i zakończył się spektakularnym zwycięstwem państw osi. Jugosławia skapitulowała już 17 kwietnia, natomiast armia grecka, wspomagana przez wojska brytyjskie, poddała się 23 kwietnia. Walki z wycofującymi się Brytyjczykami trwały jednak aż do 29 kwietnia.
Desant na Kretę – czyli innymi słowy Operacja Merkury– największa operacja powietrznodesantowa wojsk niemieckich podczas II wojny światowej. Miała na celu zniszczenie sił brytyjskich oraz zajęcie strategicznie ważnej – ze względu na swe centralne położenie we wschodnim basenie Morza Śródziemnego – wyspy.
Bitwa o Midway - bitwa lotniczo-morska w czasie II wojny światowej, stoczona 4 czerwca 1942 pomiędzy okrętami japońskimi a amerykańskimi, w pobliżu atolu Midway na Oceanie Spokojnym, zakończona decydującym zwycięstwem amerykańskim. Uznawana jest za punkt zwrotny w wojnie na Pacyfiku.
Atak na Pearl Harbor - Pearl Harbor została zaatakowana przez lotnictwo marynarki wojennej Japonii rozpoczynając w ten sposób II wojnę światową na Pacyfiku. Z pokładu japońskich lotniskowców wystartowało 350 samolotów. Podczas nalotu, trwającego kilka godzin, zniszczone zostały główne siły amerykańskiej Floty Pacyfiku. Japońskie lotnictwo zatopiło lub uszkodziło 21 okrętów wojennych oraz zniszczyło około 260 samolotów. Ocalały jedynie lotniskowce amerykańskie, których nie było tego dnia w porcie.
Bitwa o Atlantyk – była to najdłuższa kampania II wojny światowej: trwała od roku 1939 do kapitulacji Niemiec w 1945. Jej momentem kulminacyjnym był okres od połowy 1940 roku do końca 1943.Niemcy od początku wojny na Zachodzie próbowali przerwać dostawy morskie do Wielkiej Brytanii. W pierwszym okresie skierowali główny atak na przerwanie połączeń transportowych Brytyjczyków. Samoloty startujące z baz we Francji i Norwegii, okręty nawodne i flota okrętów podwodnych rozpoczęły prawdziwe polowanie na statki transportowe, płynące bez ochrony z ładunkami na Wyspy Brytyjskie. Najtrudniejszym miesiącem w bitwie o panowanie na Atlantyku był listopad 1942, w którym sprzymierzeni stracili ponad 150 okrętów i statków z zaopatrzeniem.
Bitwa pod Stalingradem - jedna z największych bitew (w rzeczywistości była to kampania składająca się z kilku etapów) II wojny światowej, która rozgrywała się w okresie od 21 sierpnia 1942 do 2 lutego 1943(Zakończyła się wielką klęską Niemiec). Celem wojsk niemieckich było zdobycie miasta Stalingrad nad Wołgą (dziś Wołgograd), ważnego ze względu na plany zajęcia Kubania i Kaukazu. W rejonie Stalingradu 23 listopada 1942 Rosjanie zamknęli w kotle 6 Armię Polową generała Friedricha Paulusa, część 4 Armii Pancernej oraz jednostki rumuńskie (łącznie około 260-270 tysięcy żołnierzy, w tym 9590 Rumunów i 20300 tzw. Hilfswillige). Niemieckie próby odblokowania stalingradzkiego kotła nie powiodły się. Dowództwo niemieckie odrzuciło propozycję kapitulacji. Bitwa zakończyła się klęską Niemiec i olbrzymimi stratami po obu stronach. Uznawana jest za przełomową w działaniach na froncie wschodnim. Od wygranej nad Wołgą inicjatywę na froncie przejęła Armia Czerwona.
Bitwa pod Kurskiem - bitwa rozegrana w dniach 5-16 lipca 1943 roku pomiędzy siłami niemieckimi a radzieckimi, powszechnie uważana za największą bitwę pancerną drugiej wojny światowej. Zakończyła się przegraną Niemców i przejściem Rosjan do kontrofensywy, dzięki której wyzwolono Orzeł i Biełgorod (5 sierpnia), a następnie Charków (23 sierpnia).
Bitwa o Tobruk - była długą konfrontacją między Osią a Aliantami w czasie II wojny światowej. trwała od 11 kwietnia 1941. Zakończyła się 7 grudnia 1941 roku podczas gdy brytyjska 8 armia wyzwoliła Tobruk w ramach operacji Crusader. Podczas poprzednich operacji: Brevity i Battleaxe nie zdołano wyzwolić Tobruku.
Zimna wojna – stan napięcia oraz rywalizacji ideologicznej i politycznej pomiędzy Związkiem Radzieckim i państwami uzależnionymi od ZSRR, a demokratycznymi państwami kapitalistycznymi pod przywództwem Stanów Zjednoczonych. Zimnej wojnie towarzyszył intensywny wyścig zbrojeń spowodowany permanentnym stanem wzajemnej nieufności oraz ideologicznymi założeniami komunizmu dążącego do rozszerzania zasięgu "światowej rewolucji proletariackiej" z jednej strony, z drugiej zaś, dążeniami krajów zachodnich do powstrzymywania rozszerzania się wpływów ZSRR na świecie.
Bitwa pod Monte Cassino - zwana także Bitwą o Rzym – seria bitew pomiędzy wojskami alianckimi a Wehrmachtem, które miały miejsce w 1944 r. w rejonie klasztoru Monte Cassino. W decydującej fazie 3 Dywizja Strzelców Karpackich połączyła się z brytyjskim XIII Korpusem, tym samym Polacy po krwawym boju przerwali obronę na linii Gustawa otwierając nacierającym wojskom alianckim drogę do Rzymu.
Dunkierka - Miejscowość w północnej Francji blisko granicy z Belgią, w której między 26 maja a 4 czerwca 1940 r. przeprowadzono ewakuację wojsk brytyjskich i francuskich. Pod naporem Niemców wojska alianckie wycofały się na plaże Dunkierki, skąd prawie wszystkich zabrały okręty wojenne i liczne prywatne łodzie. Uratowano w ten sposób ok. 330 tys. ludzi, pozostawiając jednak na plażach cały sprzęt wojskowy. Udało się to przeprowadzić dzięki samemu Hitlerowi, który jednym rozkazem wstrzymał swych żołnierzy na tym kierunku. W Anglii widok ocalonych spowodował gwałtowny wzrost morale obywateli i decyzję o kontynuacji wojny z Osią w Europie.
LOSY WOJNY PO ATAKU NIEMIEC NA ZSRR I JAPONII NA USA
WOJNA NIEMIECKO - RADZIECKA
22 czerwiec 1941 – atak Niemiec na ZSRR
Wojska niemieckie uderzyły na Leningrad (Petersburg), Moskwę i Kijów. Armia Czerwona okazała się niezdolna do skutecznego oporu; w ciągu kilku dni poniosła ogromne straty. Mimo to, Rosjanie zorganizowali skuteczną obronę Leningradu i powstrzymali atak Niemców na Moskwę. (5-6 grudzień 1941)
lipiec 1942 – luty 1943 – bitwa pod Stalingradem
5 lipiec – 23 sierpień 1943 – bitwa pod Kurskiem
W tej największej bitwie pancernej II wojny światowej atak niemiecki został powstrzymany. Niemcy ponieśli tak dotkliwe straty, że musieli rozpocząć odwrót. Armia czerwona przeszła do ofensywy. Po tych bitwach duch bojowy i siły Niemców bardzo osłabły.
WOJNA NA DALEKIM WSCHODZIE
7 grudzień 1941 – atak Japonii na Pearl Harbour
Konsekwencja ataku na główną bazę amerykańskiej floty wojennej było znaczne ograniczenie na kilka miesiecy możliwości działania armii amerykańskiej.
4 – 6 czerwiec 1942 – bitwa koło Midway (zwycięstwo Amerykanów)
ROZWÓJ SYTUACJI POLITYCZNEJ PO ATAKACH III RZESZA – ZSRR i JAPONIA – USA
28 listopad – 1 grudzień 1943 – konferencja w Teheranie
4 – 11 luty 1944 – konferencja w Jałcie
17 lipiec – 2 sierpień 1945 – konferencja w Poczdamie
Konferencje dotyczyły ustaleń politycznych i granic terytorialnych państw europejskich po II wojnie światowej. Spotkali się tam przywódcy głównych państw koalicji antyhitlerowskiej – Churchil, Roosvelt i Stalin. Określili oni dyrektywy współdziałania sojuszników w wojnie i bezpośrednio po niej, podział Niemiec na cztery strefy okupacyjne (amer., angl., radz., fran.) , założenie ONZ, sprawy polskie.
KLĘSKA PAŃSTW OSI
6 czerwiec 1944 – lądowanie wojsk alianckich w Normandii
Kwiecień 1945 – wojska koalicji antyhitlerowskiej wkraczają do Berlina
8 maj 1945 – kapitulacja Niemiec
6 i 8 sierpień 1945 – zrzucenie bomb atomowych na Nagasaki i Hiroszimę
2 wrzesień 1945 – kapitulacja Japonii
Kim byli??:
Anders Władysław- generał i polityk, szef sztabu powstania wielkopolskiego, od 1941 dowódca Armii Polskiej w ZSRR, dowódca 2 korpusu polski.
Bach-Zelewski Erich von dem- dowódca wojsk niemieckich w powstaniu warszawskim.
Badoglio Pietro- premier nowego rządu we Włoszech (po wsadzeniu Mussoliniego do więzienia.
Bierut Bolesław- komunista, w latach 20 członek KPP, prezydent KRN, od 1947 prezydent państwa, odpowiedzialny za wprowadzanie, realizacje i zbrodnie reżimu komunistycznego.
Charles de Gaulle- generał francuski, premier i prezydent Francji. Po kapitulacji Francji utworzył Komitet Wolnej Francji na emigracji.
Churchil Winston- wybitny brytyjski mąż stanu, premier podczas II wojny światowej, podpisał Kartę Atlantycką
Dobrzański Henryk mjr (Hubal)- dowódca oddziału walczącego w partyzantce.
Fieldorf Emil- pseud. Nil, generał Wojska Polskiego w szeregach AK. Działacz Podziemnego Państwa podziemnego, dowódca Kedywu
Gomułka Władysław- pseud. Wiesław, komunista, sekretarz generalny PPR
Goring Herman- jeden z przywódców III Rzeszy, współorganizator gestapo i obozów koncentracyjnych.
Grzybowski Wacław- ambasador Rzeczypospolitej w Moskwie
Hans Frank- generalny gubernator
Draża Michajowić- dowódca oddziałów wiernych królowi w Jugosławii na emigracji w
W. Brytanii
Josip Broz-Tito- dowódca wojsk partyzanckich w Jugosławii
Kamiński Franciszek- dowódca batalionów chłopskich
Komorowski Tadeusz- pseud. Bór generał Wojska Polskiego, zastępca komendanta głównego AK, a później komendant główny, podjął decyzje o realizacji planu „Burza”
Mikołajczyk Stanisław- działacz ludowy i premier, członek SL
Nowotko Marceli- polityk, staną na czele PPR (polskiej partii robotniczej), ale został zastrzelony
Osóbka-Morawski Edward- przewodniczący PKWN
Fiedrich von Paulus- dowódca wojsk w kotle Stalingradzkim, za wytrwanie pod Stalingradem miał otrzymać dywizje i sprzęt wojskowy, natomiast otrzymał tylko buławe feldmarszałka.
Petain Philippe- marszałek francuski, szef rządu Vichy. W 1940 podpisał z Niemcami i Włochami akt kapitulacji, na południu Francji utworzył zależny od III Rzeszy państwo Vichy.
Quisling Vidkun- po klęsce wojsk alianckich w Norwegii założył pracujący z Niemcami rząd, jego nazwisko w Europie jest symbolem zdrady i kolaboracji z Niemcami.
Raczkiewicz Władysław- prezydent Polski, został wyznaczony przez Mościckiego, na premiera wyznaczył W. Sikorskiego
Rola-Żymierski Michał- dowódca Armii Ludowej, był legionistą.
Erwin Rommel- generał, dowódca Africa Corps, po kapitulacji w Afryce został mianowany dowódcą wojsk niemieckich we Francji.
F.D.Roosevelt- prezydent USA czterokrotny ,wprowadził nową politykę ekonomiczną (Nowy Ład), 14 sierpnia 1941 podpisał kartę Atlantycką
Rowecki Stefan- pseud. Grot, generał Wojska Polskiego w szeregach AK, od 1940 komendant ZWZ, a potem AK.
Sikorski Władysław- generał wojska polskiego, wybitny polityk, po kampanii wrześniowej został mianowany premierem polskiego rządu we Francji i Anglii, doprowadził do układu z ZRSS.
Sosnkowski Kazimierz- generał, szef sztabu, po śmierci Sikorskiego został mianowany Wodzem Naczelnym.
Starzyński Stefan- prezydent Warszawy
Sucharski mjr- obrońca Westerplatte, dowodził tam armią.
Wasilewska Wanda- przywódczyni ZPP (zw. Patriotów polskich)
Yamamoto Isoroku- dowódca floty japońskiej, która atakowała Midway.
Pojęcia:
Africa Corps- specjalnie wyszkolona i przygotowana do walk na pustyni oddziały Niemców
aleja Szucha- na tej ulicy miało swoją siedzibę gestapo, tam przechowywano aresztowanych Polaków i ich torturowano
Blitzkrieg- wojna błyskawiczna, plan Niemców żeby się rozprawić z innymi krajami szybko, nie tracąc dużo żołnierzy.
Burza- kryptonim akcji wojskowo- politycznej, przeprowadzonej w 1944r. W ramach tej akcji oddziały polskie wyzwoliły szereg miejscowości oraz zostało przeprowadzone powstanie warszawskie.
Dachau- obóz koncentracyjny dla duchownych
Getto- specjalne dzielnice w miastach gdzie musieli mieszkać Żydzi
Gestapo- tajna policja hitlerowska
GUŁAG- Główny Zarząd Obozów Pracy Przymusowej
gruba czwórka- to 4 partie, Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Pracy, Stronnictwo Pracy, WRN ( wolność, równość,niepodległość)
Holocaust- termin określający całkowitą zagłade i eksterminacje Żydów
inwazja- zbrojne wtargnięcie na terytorium obcego kraju.
Katyń- IV-VI.1940. NKWD wymordowało 14600 oficerów polskich strzałem w tył głowy.
Kurtuazja- uprzejmość podyktowana grzecznością
Linia Maginota- francuska linia umocnień wojskowych o długości ok. 450 km, zbudowana z inicjatywy ministra wojny A.Maginota.
Linia Curzona- linia oddzielająca granicę między Polską a ZSRR
Linia Gustawa-umocniona strefa obronna na płw. Apenińskim, jej kluczową pozycją było Monte Cassino.
Linia Gotów- system niemieckich umocnień we Włoszech.
łagier- obóz pracy przymusowej w ZSRR
Monte Cassino- miejsce gdzie oddziały niemieckie ustawiły swoje pozycje obronne (linia Gustawa), żadne wojska nie mogły zdobyć tego punktu dopiero wojska polskie(2 korpus Polski), 1943r.
Operacja Overlord- lądowanie wojsk alianckich w Normandii w 1943r.(6.6)
Operacja białoruska- radziecka ofensywa, rozpoczęta w czerwcu 1944
Operacja berlińska- zdobycie Berlina przez Rosjan w kwietniu 1945r.
ostateczne rozwiązanie- plan Hitlera polegający na całkowitej likwidacji Żydów na obszarach pod kontrolą Niemców
NKWD- (ludowy komisariat do spraw wewn.) policja polityczna radziecka
Palmir- miejsce w puszczy