Kto może zostać lobbystą?

*Lobbysta to osoba, która w imieniu własnym bądź klienta wywiera wpływ na władze państwowe, poprzez nawiązanie kontaktu z politykami lub instytucjami politycznymi.

Biorąc pod uwagę faktyczny zakres działalności lobbystów we współczesnym świecie można przyjąć, że lobbystą jest każdy, kto nawiąże kontakt z politykami lub instytucjami publicznymi w celu obrony interesu jakiejś strony (klienta, który to zlecił, bądź organizacji z którą się utożsamia) lub w celu uzyskania dla tej strony informacji.

Rolą lobbysty jest edukacja, ukazywanie możliwości i szans, które mogą mieć wpływ na gospodarkę i społeczeństwo w państwie. Wartością usługi jaką oferuje lobbysta jest wykształcenie, praktyka i doświadczenie.
Pomocne w tym wypadku może być wykształcenie prawnicze, menadżerskie czy socjologiczne. Ale ważne są też predyspozycje takie jak: łatwość nawiązywania kontaktów, szybkie dostosowywanie się, wytrwałość, kojarzenie sytuacji i odkrywanie intencji. Ważne jest też wychowanie, ogłada towarzyska no i praktyka. Dlatego też sporo studentów już w trakcie nauki zgłasza się na staż do firmy lobbingowej, aby sprawdzić, czy się do tego nadają.

W początkowym okresie rozwoju lobbingu wiodącą rolę odgrywali prawnicy z uwagi na obycie ze środowiskami politycznymi co daje im przewagę skuteczności w porównaniu z przedstawicielami innych zawodów. Uważa się, że zawodowy lobbysta powinien mieć dyplom ukończenia studiów (oprócz prawa najczęściej z zakresu ekonomii, nauk politycznych, historii czy socjologii), ale przede wszystkim musi mieć żyłkę polityczną, a także charakteryzować się umiejętnością analizowania zjawisk ekonomicznych i procesów społecznych. Dlatego też profesjonalni lobbyści najczęściej wywodzą się ze środowisk politycznych. Są to byli parlamentarzyści i ministrowie, ale również dziennikarze wyspecjalizowani w zakresie problematyki politycznej (np. sprawozdawcy parlamentarni). Nie oznacza to oczywiście, że lobbingiem nie mogą trudnić się osoby z innym wykształceniem. Jednakże w tej branży osoba spoza środowiska potrzebuje więcej czasu i wielu sprzyjających okoliczności. Ci, którzy chcą działać w tej dziedzinie powinni znać tryb działania instytucji politycznych, a także język właściwy dla aparatu legislacyjnego i administracyjnego - stąd właśnie wysoki udział prawników wśród lobbystów. Niezbędna dla skutecznego działania są także ostrożność, takt i dyplomacja, które powinny być uzupełnione o umiejętność wyłowienia "co w trawie piszczy". Ważne jest również dysponowanie wiedzą i cechami specjalisty od przekazu informacji, dlatego rośnie w tej dziedzinie rola metod i technik Public Relations.

W Stanach Zjednoczonych zawodowcy zazwyczaj lobbują w płaszczyznach odpowiadających ich ogólnemu wykształceniu. Lobbystą może być na przykład specjalista w dziedzinie Public Relations. Pełni on rolę agenta zjednującego ad hoc poparcie instytucji parlamentarnych i rządowych. Wymusił to przede wszystkim rozwój firm zajmujących się komunikacją społeczną, który spowodował, że nawiązują one dogodne i coraz ściślejsze stosunki z kołami politycznymi.
W USA wszyscy lobbyści, bez względu na ich status, podlegają obowiązkowej rejestracji i muszą stosować się do kodeksu postępowania. Zarejestrowany lobbysta jest zobligowany do przedkładania co kwartał raportu z działalności. Postępowaniem rejestracyjnym zajmuje się specjalnie stworzone Biuro Rejestrowe. Wszystkie dane dotyczące podmiotów lobbingu są powszechnie dostępne, niektóre z nich są publikowane w specjalnych biuletynach. Zarejestrowany lobbysta zaczyna swoją działalność wśród członków Izby Reprezentantów i Senatu-działalność ta polega na wytłuszczaniu poglądów zmierzających do ukierunkowania decyzji kongresmenów i senatorów. Najlepsi wykazują się umiejętnościami doboru odpowiedniej argumentacji i jasnego wyeksplikowania racji. Ich praca podlega kontroli Kongresu.

W krajach Unii Europejskiej tylko Niemcy posiadają uregulowaną sytuację lobbingową. Ustawa z 21-ego września 1972-ego roku wprowadza obowiązek rejestracji lobbies w Bundestagu. Podobnie jest w krajach skandynawskich, gdzie uwzględnienie w rejestrze lobbies stanowi warunek do uzyskania karty wstępu do budynków parlamentarnych. Natomiast we Francji działalność takowa nie podlega żadnym przepisom ani odrębnemu kodeksowi postępowania oprócz jednego postanowienia w sprawie zasad poruszania się po siedzibie Zgromadzenia Narodowego. Mianowicie osoba chcąca trudnić się zawodem lobbysty musi uzyskać imienną przepustkę wydaną przez przewodniczącego lub kwestorów, aby mieć wstęp na salony polityczne. W brytyjskiej Izbie Gmin członków wykonujących działalność lobbingową obowiązuje rejestracja tylko wtedy, gdy czerpią z niej dochody finansowe. Osoba taka rejestruje swą działalność w rejestrze spraw członków Parlamentu. Rejestr ten jest jawny i udostępniony do publicznego wglądu. Izba Gmin dysponuje szeregiem sankcji wobec członków, którzy nie zastosowali się do wymogu rejestracji. Są to: upomnienie, nagana, kara zawieszenia w czynnościach lub wykluczenie z Izby.

Według ustawy z siódmego lipca 2005 roku, regulującej działalność lobbingową w Polsce, zawodowym lobbystą jest każdy podmiot, czyli zarówno przedsiębiorca, jak i osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Warunkiem takiej działalności jest wpis do oficjalnego rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową. Wpis dokonywany jest na podstawie zgłoszenia osoby zainteresowanej. Zawiera on między innymi: nazwę firmy, jej siedzibę oraz adres przedsiębiorcy wykonującego zawodową działalność lobbingową albo imię, nazwisko i adres osoby fizycznej (niebędącej przedsiębiorcą) wykonującej taką działalność. Warto zaznaczyć także, że rejestr ten jest jawny.

Jeśli kandydat na zawodowego lobbystę uzyska wpis w MSWiA może prowadzić działalność w siedzibie urzędu obsługującego organ władzy publicznej lub też jeśli chce uczestniczyć w procesie powstawania ustawy, otrzyma wówczas przepustkę uprawniającą do wejścia do Sejmu. Jest to czerwony identyfikator z oznaczeniem "Z".

Pozostałe kraje europejskie wykorzystują system akredytacji, analogiczny do występującego w Parlamencie Europejskim, wydając- w zależności od potrzeb- jednorazowe bądź okresowe karty wstępu. W większości parlamentów w Europie komisjom parlamentarnym przysługuje prawo wysłuchania opinii osób bądź organizacji w ramach procedury konsultacji, jeżeli taka uważana jest za niezbędną.