Immunoglobuliny to inaczej przeciwciała. Są to białka wydzielane przez komórki plazmatyczne, czyli pobudzone limfocyty B w przebiegu odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego. Mają one zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów. Immunoglobuliny mają zdolność niszczenia tego co obce w organizmie. Produkowane są w odpowiedzi na obecność bakterii, wirusów lub alergenów. Niektóre immunoglobuliny krążą stale we krwi, co świadczy o odporności na daną chorobę. Chorując wcześniej na przykład na różyczkę, krążące we krwi przeciwciała sprawią, że przy ponownym kontakcie z wirusem do zachorowania nie dojdzie. Wirus zostanie unieszkodliwiony, zanim jeszcze organizm zdąży zareagować gorączką lub wysypką. Głównym zadaniem przeciwciał jest wiązanie antygenu, co umożliwia z kolei zachodzenie innych procesów takich jak: neutralizowania toksyn, wirusów, aktywowania dopełniacza, opsonizacji, w wyniku której patogen zostaje zneutralizowaniu i może być łatwiej usuwany na drodze fagocytozy.
Przeciwciała można sklasyfikować ze względu na budowę łańcuchów lekkich oraz ciężkich, przy czym różnice dotyczą wyłącznie części stałych. Łańcuchy lekkie mogą występować w dwu podstawowych formach: ? i ?. W zależności od tego, jaki rodzaj łańcucha występuje w danej cząsteczce przeciwciała, można wyróżnić typ przeciwciała.
Istotny jest podział na klasy, zależny od łańcucha ciężkiego, pozwala on bowiem odróżnić "zachowanie" określonych przeciwciał od "zachowania" innych przeciwciał. Łańcuch ciężki występuje w pięciu formach: ?, ?, ?, ?, ?, co pozwala wyodrębnić pięć klas: immunoglobuliny A (IgA), immunoglobuliny G (IgG) i analogicznie IgD, IgE i IgM. Poszczególne klasy i podklasy różnią się układem specyficznych dla immunoglobulin domen białkowych, tzw. splotów immunoglobulinowych oraz obecnością lub brakiem regionu zawiasowego. Ponadto przeciwciała klasy IgA mogą łączyć się w dimery, zaś IgM ? w pentamery i heksamery.
Klasy immunoglobulin:
IgG ? jest to główna immunoglobulina, która występuje w surowicy. Jest najważniejsza w walce z infekcją i warunkuje odporność. IgG ma zdolność przechodzenia przez łożysko, co zapewnia noworodkowi odporność bierną. Jej okres półtrwania to ok. 20 ? 23 dni.
IgA ? odgrywa ważną rolę w mechanizmach odpornościowych w obrębie błon śluzowych przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, układu moczowo ? płciowego. IgA zapobiega kolonizacji patogenów. Jest składnikiem wydzielin surowiczo ? śluzowych takich jak ślina, siara; wydzielin układów tchawico ? oskrzelowych i wydzielin moczowo ? płciowych. Chroni przed mikroorganizmami i stanowi powlokę antyseptyczną. Jej okres półtrwania wynosi ok. 6 dni.
IgM ? jest to przeciwciało pojawiające się jako pierwsze w odpowiedzi na złożone antygeny drobnoustrojów. Wydzielane wcześnie w przebiegu reakcji immunologicznej. Eliminują patogeny we wczesnych stadiach odporności zależnej od limfocytów B, zanim zostaną wyprodukowane wystarczające ilości IgG. Jej zadaniem jest aglutynacja cząsteczek. Występuje śródnaczyniowo. Uczestniczy w niektórych reakcjach nadwrażliwości na leki. Jej okres półtrwania to około 5 ? 10 dni.
IgD ? występuje na powierzchni limfocytu B, który jeszcze nie zetknął się z antygenem. Przypisuje się jej rolę indukowania, dojrzewania, powinowactwa przeciwciał, chociaż funkcja jest mało poznana.
IgE ? wiąże się z receptorami FeR na powierzchni komórek tucznych. Po związaniu z antygenem powoduje degranulację komórkową, co leży u podstaw anafilaksji. Przyczynia się do uczulania spojówek, śluzówek i oskrzeli. Jej okres trwania to około 2 dni.