Prawo pracy i Prawo urzędnicze

Umowa o pracę
Umowa o pracę jest to oświadczenie dwóch stron Umowę o pracę zawiera się na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy. Każda z umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny nie przekraczający 3 miesięcy. Jeżeli strony zawarły dwukrotnie umowę o pracę na czas określony następna umowa musi być na czas nieokreślony o ile przerwa między jedną umową na czas określony a drugą umową nie przekroczyła jednego miesiąca. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy a w szczególności:
^ Rodzaj pracy
^ Miejsce wykonywania pracy
^ Wynagrodzenie za pracę ze wskazaniem składników wynagrodzenia
^ Wymiar czasu pracy
^ Termin rozpoczęcia pracy
Umowę o pracę zawiera się na piśmie najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od zawarcia umowy o pracę o;
^ Obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy ^ Częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę ^ Wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego ^ Obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę ^ Układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty
Te, które dotyczą bezpośrednio danego stanowiska musi pracownik znać przed rozpoczęciem pracy. Jeżeli to konieczne musi zrobić badania lekarskie. Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z uwzględnieniem proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą do wymiaru czasu pracy pracownika. Kodeks pracy zapewnia minimum tego co może otrzymać pracownik. Przepisy szczególne mają pierwszeństwo nad Kodeksem Pracy ale muszą być z nim zgodne. Np. ?karta nauczyciela? ?ponad zakładowy układ zbiorowy? Prawo pracy łączy się z prawem karnym.
Jeżeli pracodawca zatrudnia powyżej 20 osób może mieć swój regulamin , jeżeli zatrudnia mniej pracowników obowiązuje Kodeks pracy. Roszczenia pracownika - 3 lata od wystąpienia roszczenia Roszczenia pracodawcy -1 rok od wystąpienia roszczenia
Umowa o pracę na czas nieokreślony - nie mamy terminu rozwiązania umowy, możemy ją rozwiązać za porozumieniem stron. Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę. Terminy rozwiązania umowy o pracę:
Praca do 6 miesięcy - 2 tygodnie
Praca od 6 miesięcy do 3 lat 1 miesiąc
Praca 3 lata i więcej 3 miesiące
W pierwszym i drugim przypadku okres wypowiedzenia może być przesunięty do 3 miesięcy jeżeli pracownik ma odpowiedzialność materialną. Wyjątki
Likwidacja zakładu pracy, upadłość można skrócić okres wypowiedzenia np. z 3 miesięcy do jednego miesiąca. W tej sytuacji pracownikowi należy się odszkodowanie za pozostałą część wypowiedzenia (wynagrodzenie za?2 miesiące) okres ten jest wliczany do okresu zatrudnienia W okresie wypowiedzenia przysługuje pracownikowi zwolnienie na poszukiwanie pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: 2 dni robocze w okresie dwutygodniowego bądź miesięcznego wypowiedzenia 3 dni robocze w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.
Każde wypowiedzenie musi być uzasadnione
Okres wypowiedzenia umowy o pracę dwutygodniowy kończy się zawsze w sobotę, a miesięczny lub 3 miesięczny od ostatniego dnia miesiąca ze skutkiem zawsze od 1 następnego miesiąca. Wypowiedzenie musi zawierać termin do jakiego czasu możemy się odwołać do sądu i do jakiego sądu możemy się odwołać. Terminy odwołania 7 i 14 dniowe Terminy są święte Pracodawca powinien powiadomić Związki Zawodowe o zwolnieniu pracownika niezależnie od tego czy dana osoba należy do tego związku. Niezależnie od tego czy ZZ wyrażą zgodę (7 dni na odpowiedź) pracodawca może zwolnić pracownika. Nawet jeżeli zwolnienie pracownika następuje z art.52 pracodawca musi powiadomić ZZ, które mają 3 dni na odpowiedź. Art.52 w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych np. kradzież, picie okres wypowiedzenia 1 miesiąc. Świadectwo pracy wydawane jest w dniu rozwiązania umowy Strony mogą po dokonaniu wypowiedzenia przez jedną ze stron ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy ( ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę) Umowa na czas określony W takiej umowie możemy zamieścić klauzulę o rozwiązaniu umowy z dwutygodniowym okresem wypowiedzenia Umowa na okres próby Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
? 3 dni jeżeli okres próbnie przekracza 2 tygodni
? 1 tydzień jeżeli okres próby jest dłuższy niż 2 tygodnie
? 2 tygodnie jeżeli okres próby wynosi 3 miesiące.
Umowy mogą być zawierane - pierwsza na okres próby, dwie następne na czas określony następna musi być na czas nieokreślony pod warunkiem, że pomiędzy umowami na czas określony nie było przerwy w zatrudnieniu dłuższej niż 1 miesiąc. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z uwagi na stan zdrowia. Umowa wygasa jeżeli umrze pracownik lub pracodawca Umowa wygasa jeżeli pracownik zostanie aresztowany powyżej 3 miesięcy. Jeżeli pracownik złożył odwołanie od wypowiedzenia do sądu pracy uważając .że jest ono nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umowy o pracę sąd może zarządzić przywrócenie do pracy lub odszkodowanie. Pracownik w ciągu 7 dni od wydania wyroku o przywróceniu musi zgłosić się do pracy. Jeżeli pracodawca nie chce przyjąć pracownika musi mu wypłacić odszkodowanie. Naruszenie praw pracowniczych Pozew do sądu Powód musi podać: ^ Datę
^ Oznaczenie sądu (do jakiego sądu wnosi pozew)
^ Powód (imię nazwisko, adres)
^ Pozwany ( nazwa firmy, zarząd i adres )
^ Adwokat (strona, która nas reprezentuje)
^ Pozew (o co wnosimy) np. wnoszę o zapłatę odszkodowania w kwocie...... ^ Uzasadnienie pozwu ^ Załączniki
Jeżeli chcemy powołać kogoś na świadka wpisujemy dane osoby którą chcemy aby sąd przesłuchał. Terminy w sądzie są święte
Termin można przywrócić w wyjątkowych sytuacjach np. byliśmy zamknięci w zakładzie psychiatrycznym, zakaźnym. Jeżeli to udowodnimy w ciągu 7 dni od wydania zaświadczenia o takim pobycie musimy wnieść o przywrócenie sprawy. Pracownik po wygraniu sprawy może wnieść o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie w wysokości do 3 miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli sąd przywróci nas do pracy musimy wrócić w ciągu 7 dni. Okres przerwy w pracy jest zaliczany do czasu pracy. Podnoszenie kwalifikacji 1 z inicjatywy pracodawcy (szkolne i pozaszkolne) 2 Z własnej inicjatywy Z własnej inicjatywy w ramach urlopu bezpłatnego, pracodawca nie powinien utrudniać pracownikowi chęci podnoszenia swoich kwalifikacji. Na czas szkolenia zawsze powinniśmy zawierać umowę W umowie powinny być zawarte następujące informacje:
^ Forma kwalifikacji
^ Czy pracodawca będzie partycypował w kosztach szkolenia
^ Czy pracodawca będzie płacił za dojazdy
^ Czy pracodawca będzie płacił za godziny pracy
^ Czy pracodawca zwolni nas na egzaminy Umowa o dzieło umowa zlecenie
Obowiązuje kodeks cywilny W umowie zleceniu obowiązuje termin wykonania zleconej pracy. Dzieło - to tworzenie czegoś nowego niepowtarzalnego np. fresk, książka, obraz, rzeźba. Każda inna umowa jest zleceniem np. malowanie pomieszczeń, wykonanie zwykłej prostej ławki itp. Inne rodzaje umów ^ Mianowanie ^ Umowa z wyboru ( np. wybory wójta - urlop z pracy) ^ Umowa z powołania ( np. do zarządu)
Wynagrodzenie
Nie można zrzec się wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Regulamin pracy określa termin, miejsce wypłaty wynagrodzenia Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało rodzajowi wykonywanej pracy kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu oraz uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Nie może być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za prace ustalonego na podstawie odrębnych przepisów. Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu w stałym i ustalonym z góry terminie. Nie później niż do 10 następnego miesiąca.
Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia jest dniem wolnym wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym Z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych podlegają potrąceniu tylko następujące należności:
^ Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych
^ Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne ^ Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi
^ Kary pieniężne przewidziane wart. 108 Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach; ^ Świadczenia alimentacyjne - do 3/5 wynagrodzenia ^ W razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek - do ? wynagrodzenia.
Nagrody i dodatkowe wynagrodzenie roczne, oraz inne należności przysługujące pracownikowi podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.
Inne potrącenia z wynagrodzenia mogą być tylko za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie.
Czas pracy
Czas pracy wynosi 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo w pięciodniowym tygodniu pracy. Okresem rozliczeniowym przeważnie jest 1 miesiąc. Nie można pracować więcej niż 12 godzin dziennie, a między dniami pracy powinno być 11 godzin przerwy. Między tygodniami pracy musi być 30 godzin przerwy. W niektórych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony do 3 miesięcy lub ze względu na warunki atmosferyczne (okres zimowy) 4 miesiące. Przy hodowli okres ten wydłuża się do 6 miesięcy. Okresy rozliczeniowe uzgadniane są ze związkami zawodowymi. Na wniosek pracownika można zmienić godziny pracy np. w tygodniu pracownik pracuje 2 dni po 12 godzin i 2 dni po 8 godzin a jeden dzień pracy ma wolny. Regulaminy (20 pracowników) i układy zbiorowe powinny zawierać regulacje co do czasu pracy. Jeżeli w zakładzie nie obowiązuje regulamin ani układ zbiorowy czas pracy powinien być zawarty w umowie. W szczególnych, ciężkich i uciążliwych warunkach czas pracy może zostać skrócony ( np. na podstawie zaświadczenia lekarskiego) ale pracownik otrzymuje wynagrodzenie jak za 8 godzin pracy Czas pracy można też wydłużyć do 16 godzin. Czas pracy można też wydłużyć do 24 godzin gdy praca związana jest z ochroną mienia lub osób. Jeżeli pracownik pracuje w niedziele to co czwartą niedzielę musi mieć wolną. W czasie przerw w pracy pracownikowi przysługuje połowa wynagrodzenia ( np. kierowca czeka na swojego pracodawcę lub inną osobę którą wiózł na spotkanie) Godziny nocne liczone są od 21:00 do 7:00 w godzinach nocnych należy się wynagrodzenie zwiększone o 20% dodatku. W godzinach nocnych i w nadgodzinach nie można zatrudniać kobiet w ciąży i nieletnich, kobiety wychowujące dzieci do lat 4 tylko jeżeli wyrażą na to zgodę. Możemy wypracować 150 nadgodzin w roku. Odprawy rentowe i emerytalne Odprawa rentowa czy emerytalna przysługuje tylko raz i płaci ją zawsze ostatni zakład pracy.
? Zatrudnieni od 1 roku do 10 lat otrzymują odprawę w wysokości miesięcznego wynagrodzenia,
? zatrudnieni od 10 lat do 15 lat 3 miesięczne wynagrodzenie,
? powyżej 15 lat 6 miesięczne wynagrodzenie
Odprawy pośmiertne płaci się osobom uprawnionym do renty rodzinnej. Uprawnienia z tytułu macierzyństwa Urlopy macierzyńskie:
? na pierwsze dziecko 18 tygodni,
? na drugie dziecko 20 tygodni,
? na następne 28 tygodni
Kobieta może zrzec się części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu. Pracodawca musi zapewnić kobiecie ciężarnej odpowiednie warunki pracy aby nie zagrażały one zdrowiu i życiu matki i dziecka. Jeżeli kobieta zrzeka się dziecka, które potem jest adoptowane przez inną matkę to przysługuje jej 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Jeżeli dziecko umrze przy porodzie to matce przysługuje 8 tygodni urlopu. Na dziecko adoptowane urlop macierzyński do 18 miesięcy przysługuje do 7 roku życia dziecka, a jeżeli dziecko nie może podjąć nauki w 7 roku życia ( z powodu choroby lub przeżyć związanych z pobytem w domu dziecka) urlop należy się do 10 roku życia. Urlop wychowawczy na dziecko należy się do 4 roku życia dziecka. Podczas urlopu wychowawczego matka może świadczyć pracę. Urlopy wychowawcze i macierzyńskie wlicza się do stażu pracy, emerytury itp. Z urlopów może korzystać także ojciec dziecka. Urlopy Urlopy bezpłatne udzielane są na wniosek pracownika i nie są wliczane do uprawnień pracownika. Z urlopu bezpłatnego trwającego powyżej 3 miesięcy pracodawca może ściągnąć do pracy. Gdy pracownik świadczy pracę u innego pracodawcy w czasie urlopu bezpłatnego, z którym pierwotny pracodawca porozumiał się co do zatrudnienia pracownika wtedy przerwa w pracy jest wliczana do czasu pracy. Urlopu pracowniczego (wypoczynkowego) nie możemy się zrzec. Do 10 lat pracy przysługuje 20 dni urlopu, Powyżej 10 lat pracy 26 dni urlopu. Młodociany do 18 roku życia otrzymuje 26 dni urlopu. Urlop liczy się 8 godzin dziennie. Do wymiaru lat pracy wlicza się ukończone szkoły. Jednorazowo trzeba wykorzystać 14 dni kalendarzowych urlopu. Okres rozliczeniowy urlopów jest okresem rocznym. Wyjątkowo można przesunąć urlop na pierwszy kwartał przyszłego roku (tylko w wyjątkowych sytuacjach) Ekwiwalent za urlop należy się też tylko w wyjątkowych sytuacjach (emerytura, renta, śmierć pracownika) Istnieje obowiązek wybrania urlopu. Nie wolno nam żądać ekwiwalentu za urlop. Urlop musi być uzgodniony z pracodawcą i związkami zawodowymi. Prawo pracy 15.12.2007r. Nie można zwolnić pracownika 4 lata przed emeryturą i kobiet w ciąży. Młodociani od 16 do 18 roku życia. Umowa tylko o dokształcanie. Umowa zawiera: art.1951 Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego powinna określać w szczególności: 1. rodzaj przygotowania zawodowego(nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy) 2. czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego, 3. sposób dokształcania teoretycznego, 4. wysokość wynagrodzenia. 2. RM może w drodze rozporządzenia określić przypadki, w których jest dopuszczalne zawieranie na czas określony umów o pracę w celu przygotowania zawodowego. Przy likwidacji zakładu możemy młodocianego zwolnić lub gdy nie chce się uczyć Zawodu. Młodocianych (od 16 lat) można zatrudnić do prac lekkich ( np. roznoszenie ulotek) Aby go zatrudnić musi mieć on skończone gimnazjum Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia. Młodocianego nie można zatrudnić w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Młodociany jest szczególnie chroniony. Młodociany uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. Z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wysokości 26 dni roboczych. Jednak w roku kalendarzowym w którym kończy 18 lat ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni roboczych. Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w czasie ferii szkolnych. Pracodawca jest zobowiązany ma wniosek młodocianego udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nie przekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Dobowy wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekroczyć 6 godzin. Przerwy między tygodniami pracy muszą wynosić 48 godzin. Prace młodocianych są określone w regulaminie ( nie każde prace może wykonywać młodociany) Ustawa z 08. 03.1990 r. o Samorządzie gminnym
W gminie do 300 tysięcy mieszkańców statut gminy określa sama gmina (Rada Gminy) W gminach powyżej 300 tysięcy mieszkańców statut gminy musi być akceptowany przez prezesa RM Organem gminy jest Rada Gminy, uchwały zapadają większością głosów. Są przypadki gdy konieczna jest większość kwalifikowana Rada gminy zajmuje się sprawami lokalnymi np. wodociągi, nazwy ulic, nazwy wsi, cmentarze, kultura, sztuka, drogi, szkoły, turystyka, wypoczynek. RG wybiera przewodniczącego rady i od 1 do 3 zastępców ( z pośród swoich członków) kadencja rady trwa 4 lata. Jeżeli przewodniczący nie został Jeszcze wybrany to przewodniczącym jest najstarszy członek rady. Skład rady gminy zależy od ilości mieszkańców. Organem wykonawczym jest wójt, burmistrz, prezydent (wybierany w wyborach bezpośrednich) Powołuje on swojego zastępcę. Jego zadaniem jest opracowywanie uchwał rady gminy i ich realizacja, zarządzanie budżetem, reprezentuje gminę na zewnątrz. Kadencja trwa 4 lata Jest to funkcja z wyboru więc można ją utracić Zakład pracy w którym pracował wójt, burmistrz lub prezydent musi przyjąć go na stanowisko po jego kadencji Organ kontrolny-wojewoda, RIO.