Rzym- notatka

MONARCHIA-
-753r.p.n.e.-założenie Rzymu- 509r.p.n.e
Było 7 królów, 3 ostatni to królowie etruscy(Tarkwiniusz Stary, Serwiusz Tuliusz i Tarkwiniusz Pyszny)
-Najwyższą władzę w państwie sprawował król. Do niego należała najwyższa władza administracyjna, wojskowa, kapłańska i sądowa. Początkowo król mianował swojego następcę. W okresie bezkrólewia króla wyznaczał senat, jednak przy udziale zgromadzenia kurialnego.
-U boku króla dział Senat. Miał on charakter organu doradczego, a podejmował wszystkie najważniejsze dla państwa decyzje. Początkowo składał się ze 100 osób. Później liczba członków wzrosła do 200, a z czasem do 300.
-Zgromadzenie kurialne. Składało się ono z przedstawicieli 30 kurii. W obradach mogli uczestniczyć wszyscy pełnoprawni obywatele (patrycjusze).
-Serwiusz Tuliusz podzielił Rzym na 5 klas majątkowych
REPUBLIKA-
509r.p.n.e-27r.p.n.e.
-zgromadzenie ludowe zgromadzenie obywateli wybierali urzędników; zajmowali się polityką zagraniczną, sprawami terytorialnymi i majątkowymi oraz prawem i podatkami. Zbierali się raz na jeden dzień, nie było debat bowiem od razu głosowano, tak lub nie. Formą głosowania była aklamacja, czyli darcie się, klaskanie itp. Zgromadzenie odbywało się na stojąco, a jedyną osobą która miała prawo do wypowiedzi był konsul. Zaczynano o świcie i kończono o zmroku.
-Dwaj konsulowie (patrycjusz, plebeliusz) byli najważniejszymi urzędnikami. Dowodzili armią; zwoływali zgromadzenie ludowe i senat; prowadzili politykę zagraniczną a w czasie wojny powoływani byli na dyktatorów. Ukończenie 43 roku życia pozwalało na bycie konsulem.( Patrycjusze grupa społeczna posiadająca majątek (arystokracja), posiadali dostęp do najważniejszych urzędów.
Plebeliusze pozostała część społeczeństwa. Grupa która była zróżnicowana majątkowo. Przed powstaniem republiki występowały częste spory pomiędzy plebeliuszami i patrycjuszami o urzędy.)
-Pretorzy urzędnicy sądowi, zastępowali konsula podczas nieobecności.
- Cenzorzy wybierani co pięć lat, posiadali wiele obowiązków m.in.: ustalali listę senatorów oraz obywateli według majątku; określali koszty budowy, wojny (rachowali koszt rozbudowy wojska); strzegli dobrych obyczajów, w razie nieodpowiedniego zachowania cenzor mógł nakładać kary; układali listę powoływanych do wojska. Decyzja cenzora była nieodwołalna!!!
-Edyl było ich dwóch. Zajmowali się nadzorowaniem bezpieczeństwa, dostarczaniem zboża oraz organizowali igrzyska.
-Kwestorzy kontrolowali zbieranie podatków, danin i wydatków.
-Dyktator był zazwyczaj mianowany przez konsula na podstawie decyzji podjętej przez Senat. Funkcję dyktatora powierzano na okres 6 miesięcy byłym konsulom.
-Senat-300członków, byli to byli urzędnicy, przynależność dożywotnia,? ciało? doradcze
-Trybuni ludowi bronili najbiedniejszych. Posiadali prawo veta, musieli przebywać na terenie Rzymu oraz być do dyspozycji przez 24h., byli nietykalni, czyli posiadali immunitet.
IMPERIUM RZYMSKIE
264r.p.n.e.zkończenie podboju Itali
Wojny Punickie: 1)264-241r. p.n.e. spór o Sycylię.- 260r. p.n.e. bitwa w Myle, zwycięstwo Rzymu
2) 218-201r. p.n.e. Na czele wojsk Kartaginy staje Hannibal jest wodzem-216r. p.n.e. bitwa pod Kannami, Rzymianie przegrywają tę bitwę posiadając 2 razy więcej armii.- 202r. p.n.e. bitwa pod Zamą, gdzie zwycięża Rzym.
3) 149-146r. p.n.e. ostateczne zwycięstwo Rzymu
60 p.n.e. I TRIUMWIRAT- trzech mężów porozumiewa się ze sobą: Marek Licyniusz Krassus (najbogatszy), Gnejusz Pompejusz (dowódca, który podbija dla Rzymu Syrię), Gajusz Juliusz Cezar (zdobywca Galii, )To oznacza, że w Rep. Rzymskiej nic się nie zdarzy bez ich zgody.
Krassus niedługo potem umiera. Między Gnejuszem i Cezarem dochodzi do wojny domowej [właśnie wtedy mamy bitwę pod sławnym Rubikonem i ?kości zostały rzucone? (alea iacta est)]. Rozstrzygnięcie w bitwie pod Farsalos ( 48 p.n.e). Zwycięża Cezar. I sławne ?veni, vidi, vici? (przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem).
44r. p.n.e. zabójstwo Cezara przez Brutusa.
43r. p.n.e. II Triumwirat w skład którego wchodzą Marek Aureliusz, Marek Lepidius, Oktawian.
31r. p.n.e. bitwa pod Akcjum pomiędzy Oktawianem a Markiem Aureliuszem (porażka)
30r. p.n.e. powstaje pryncypat: władza w rękach Oktawiana; nie zwołuje Zgromadzeń Ludowych; pozostaje senat, pełniąc funkcję doradczą; pozostają urzędy charakterystyczne dla republiki, jednak obsadzaniem urzędów zajmuje się Oktawian; dowodzi armią.
w 284 n.e. Dioklecjan (nowy cesarz) wprowadza DOMINAT (dominus et deus= władca i bóg, który jest nowym tytułem władcy). ->Rada starszych->Diecezje->Prowincje
-395r-podział na 2cz. Cesarstwa wschodnie i zachodnie.
Przyczyny upadku Rzymu:-wzrost podatków
-olbrzymi koszty utrzymania dworu administracji i armii
-upadek gospodarki na skutek ucisku fiskalnego
-obniżenie wpływów do skarbu państwa
-fałszowanie monety przez Cezarzy
-brak ochotników do źle opłacanej armii
-nabór barbarzyńców do armii rzymskiej
-najazdy barbażyńców