Podstawy Prawa Administracyjnego

Administracja publiczna jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy zaspokajanie zbiorowych potrzeb obywateli wynikający z życia w grupie, społeczeństwie. Jest to również działalność państwa, która nie jest ani ustawowa ani sądownicza. Jest natomiast zespołem działań realizowanych przez podmioty na zasadzie i w granicach prawa.

CECHY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W USTROJU DEMOKRATYCZNYM:
1.Wiązanie AP prawem ? wszystko wynika z przepisów prawa, jest ograniczone prawem;
2.Władza ustawodawcza składa się z przedstawicieli ludu, umacnia władzę;
3.Wykonawczy charakter działalności AP ? nie stanowi prawa ale je wykonuje, nie ma wpływu na zadania publiczne;
4.Ponoszenie odpowiedzialności za działalność (i za zaniechanie);
5.Kontrola działalności AP przez niezawisłe sądy.

CZYNNIKI ROZWOJU ADMINISTRACJI:
1.Przesłanki warunki
możliwości materialne państwa,
polityka społeczno ? gospodarcza,
efektywność organizacyjna administracji
2.Przesłanki cele
interes społeczny ? potrzeby i motywacje społeczne, interes który da się odnieść do wielu indywidualnych jednostek.
3.Przesłanki
wydawanie decyzji administracyjnej
wydawanie ustawy
podjęcie innych działań

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
CECHY:
wielość pod względem gatunkowym
pochodzą od administracji (rozporządzenia, zarządzenia, uchwały)
problem z kodyfikacją
nie jest jednolite
występowanie aktów prawa miejscowego
PODSTAWA PRAWNA:
norma ogólna ? upoważnienie danego rzędu organów do wydawania pewnego rodzaju aktów normatywnych
norma szczególna ? upoważnienie określonego organu do wydania określonego aktu prawnego regulujące dany wyznaczony przedmiot regulacji (np. Minister Edukacji wyda rozporządzenie o lekturach obowiązkowych)

MATERIA NORMATYWNA ? przedmiot regulacji który może być regulowany tylko danym rodzajem aktów prawnych np. tylko w drodze ustawy.

WALOR PRAWNY ? możliwość kształtowania podmiotu zewnętrznego w stosunku do administracji np. Czy danym rodzajem aktu można nakładać na obywateli obowiązki. Rozporządzenie nie może wprowadzić nowego obowiązku.

PROMULGACJA ? konsekwencje i sposoby ogłaszania aktów prawnych.

SYSTEM ZAMKNIĘTY ŹRÓDEŁ PRAWA
AKTY PRAWNE:
powszechnie obowiązującego ? normy abstrakcyjne i generalne adresowane do każdego obywatela
wewnętrznego ? regulują tylko sytuacje wewnątrz administracji obowiązują tylko podmioty, które organizacyjnie podlegają organowi wydającemu ale nie regulują zachowań obywateli

SYSTEM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:
1.Konstytucja
2.Ustawy
3.Umowy międzynarodowe
4.Rozporządzenia z mocą ustawy
5.Rozporządzenia
6.Zarządzenia
7.Uchwały
8.Akty prawa miejscowego


KONSTYTUCJA ? wyznacza ustrój, organy państwowe (kompetencje i zakres działania), granice ingerencji administracji (prawa i obowiązki obywatela), wszystkie akty prawa muszą być z nią zgodne.
UMOWY MIĘDZYNARODOWE ? umowy zawierane przez państwa, zawierają obowiązki dla państwa a nie dla obywateli. Dzielą się na zwykłe, czyli takie w których wystarczy zwykłe przedłużenie i ratyfikowane czyli zawarte ponownie za uprzednią zgodą sejmy wyrażoną w drodze ustawy o ratyfikacji (występuje w przypadkach: układów politycznych, sojuszów wojskowych, znacznego obciążenia finansów państwa, gdy dotyczą praw i wolności obywatela, dotyczą spraw dla których konstytucja wymaga ustawy, nasza suwerenność zostaje ograniczona). Umowy międzynarodowe ratyfikowane mają wyższość nad ustawami w przypadku kolizji.
USTAWY ? akty powszechnie obowiązujące zgodne z postanowieniami konstytucji, są uzupełnieniem konstytucji, stanowione przez inicjatywę ustawodawczą.
ROZPORZĄDZENIA ? akty wykonawcze do ustawy wydawane wyłącznie na podstawie ustawy przez organ wydający; treść i przedmiot ustala ustawa, akt powszechnie obowiązujący, może go wydać: Prezydent, Rada Ministrów, poszczególni Ministrowie, Komitety, krajowa rada radiofonii i telewizji.
ZARZĄDZENIA - nie obowiązują powszechnie są to akty obowiązujące jednostki organizacyjne podległe organizacji wydającej zarządzenia, nie mogą być podstawą do decyzji wydanych w stosunku do obywatela, nie wychodzą na zewnątrz struktur administracji, mogą być wydawane przez prezydenta, prezesa rady ministrów, centralne i lokalne zakłady.

ORGANY I STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

ORGAN (człowiek lub grupa ludzi)
ma określone miejsce w strukturze AP, działa w imieniu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
ma określone prawem administracyjnym kompetencje,
ponosi odpowiedzialność za swoje działania,
może stosować środki władcze.

RODZAJE ORGANÓW:
1.ze względu na liczebność:
monokratyczne ? czyli jednoosobowe (prezydent miasta), szybki proces podejmowania decyzji, tańsze ale bardziej korupcyjne, większa odpowiedzialność, wybierane w wyborach bądź powołane, mianowane, losowanie, przez urodzenie;
kolegialne ? wieloosobowe (rada miasta) długi proces podejmowania decyzji, droższe ale mniej korupcyjne, mała odpowiedzialność, wybierane w wyborach, powołane lub mianowane.
2.Inne organy
decydujące
pomocnicze
centralne
terenowe
państwowe
samorządowe

FUNKCJE RADY MINISTRÓW:
wykonywanie ustawodawcza,
projekt ustawy budżetowej i jej wykonanie,
wydawanie rozporządzeń,
wydawanie uchwał,
bezpieczeństwo i porządek wewnętrzny kraju,
polityka zagraniczna,
prezes koordynuje działalność rady.

ORGANY CENTRALNE (jednostkowe w skali kraju ? np. RPO) ? bezpośrednio podlegają organom naczelnym, tworzą quazi resory wraz z organami naczelnymi, rozciągają sie na cały kraj.

ADMINISTRACJA TERENOWA:
zespolona ? organem jej jest np. Wojewoda, składa sie z przedstawicieli rządu; zajmuje się koordynacją, kontrolą, zapewnieniem skutecznego działania, ponosi odpowiedzialność za działanie zespolonych wojewódzkich służb inspekcji i straży;
niezespolona ? podlegają bezpośrednio organom centralnym
urzędy probiercze ? sprawdzają jubilerów i złotników obejmują tylko wydzielony obszar kraju;
Każdy szczebel w strukturze jest określony i ma określone kompetencje.
SAMORZĄD TERYTORIALNY
DEKONCENTRACJA ? przenoszenie kompetencji na inne organy (niższe lub na tym samym poziomie), odpowiada jednak organ przenoszący.
DECENTRALIZACJA ? przenoszenie kompetencji w drodze ustawy, nie ma podporządkowania hierarchicznego, jest to budowa struktury administracji rządowej.
DUALIT WŁADZY W TERENIE ? funkcjonują obok siebie organy władzy rządowej i samorządu terytorialnego.
Liczba gmin i powiatów nie jest stała może sie zmieniać, natomiast liczba województw jest stała i można ja zmienić tylko w drodze ustawy
TRÓJSTOPNIOWY SAMORZĄD TERYTORIALNY ? każda jednostka jest samodzielna (gmina, powiat, województwo), nie ma w niej hierarchii (spory mogą rozstrzygnąć kolegia odwoławcze). Kontrole finansową przeprowadza regionalna izba obrachunkowa.

ORGANY STANOWIĄCE KONTROLNE I ORGANY WYKONAWCZE
Organem stanowiąco ? kontrolnym w gminie jest Rada Gminy, w powiecie zarząd powiatu, w województwie Zarząd Województwa.
Organ stanowiąco kontrolny:
stanowi akty prawa miejscowego które decydują o najważniejszych sprawach dla gminy, powiatu czy województwa,
kontroluje działanie organu wykonawczego i działanie jednostek organizacyjnych gminy,
powołuje komisję rewizyjną,
organ kolegialny składający sie z radnych,
organ działający plenarnie ? radni muszą się spotkać przynajmniej raz na kwartał,
wybór zarządu,
gospodarka komunalna,
uchwalanie budżetu,
ustanowienie zasad zaciągania kredytu przez wójta lub zarząd.
ORGAN WYKONAWCZY
w gminie jest to jedna osoba (wójt, burmistrz, prezydent miasta),
wykonywanie uchwał rady,
przygotowanie projektu uchwały budżetowej i innych uchwał,
reprezentuje jednostkę samorządu na zewnątrz,
powołuje kierowników jednostek organizacyjnych,
wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje decyzje administracyjne,
w powiecie i województwie są to jednostki kolegialne składające się z 5-6 osób, wybierani są przez radę powiatu, województwa,
starosta powiatowy i marszałek województwa reprezentują na zewnątrz swój organ.

STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA:
podejmuje analizę sytuacji rozwojowej,
cele jakie mają być osiągnięte,
przewiduje sposoby realizacji,

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
powszechnie obowiązujące w danym terenie,
stanowione na podstawie ustawy z 5 czerwca 1998 r i innych ustaw,
akty wykonawcze,
zawierające przepisy porządkowe,
podejmowane przez Radę Gminy w formie uchwał,
Rada Gminy nie może delegować podejmowania uchwał na inne orgny.