Choroby układu krążenia

Choroby układu krążenia

Choroby układu krążenia najczęściej są spowodowane złym trybem życia; nadwagą, używkami, brakiem jakiegokolwiek wysiłku fizycznego. Ich przyczyną mogą być również wady wrodzone (genetyczne). Często, zwłaszcza gdy nie są leczone, prowadzą do śmierci. Aby uniknąć chorób układu krążenia warto więc dowiedzieć się o nich czegoś więcej i od razu rozpocząć profilaktykę. W swojej pracy postaram się przybliżyć kilka z nich.

Jedną z najczęściej występujących chorób układu krążenia jest zawał serca. Przyczyną zawału najczęściej jest miażdżyca tętnic wieńcowych serca, ale może to być także zakrzep śródnaczyniowy, krwotok śródścienny, zator lub obrzęk zapalny lub alergiczny. Zawał może pojawić się też w wyniku wstrząsu lub urazu. Zawałowi sprzyjają czynniki nerwowe (przepracowanie, brak wypoczynku, życie w stresie, intensywne emocje), palenie tytoniu, siedzący tryb życia, wysoki poziom cholesterolu oraz choroby tj. cukrzyca, otyłość.
Objawy zawału to ostry ból w klatce piersiowej trwający ciągle lub stale nawracający przez 20-30 minut. Ból ten może promieniować do żuchwy, barków, nadbrzusza a nawet pleców. W nietypowych przypadkach zawału nie występuje ból, wtedy objawami są: zaburzenie rytmu pracy serca, niewydolność lewokomorowa, osłabienie, wstrząs.
Powikłaniami występującymi po zawale serca są zaburzenia rytmu serca, wstrząs kardiogenny, zespół pozawałowy, powtórny zawał serca, pęknięcie serca, tętniak pozawałowy, powikłania zatorowe, pęknięcie przegrody między komorowej lub nawet nagła śmierć.
W przypadku zawału serca chory powinien natychmiast podjąć leczenie w szpitalu na oddziale intensywnej opieki kardiologicznej (ok. 10 dni), gdzie podlega stałej obserwacji. Pomoc przedlekarska sprowadza się do ułożenia chorego w pozycji półsiedzącej (o ile jest przytomny) lub bocznej ustalonej (jeśli jest nieprzytomny), wezwaniu fachowej pomocy medycznej i kontroli tętna i oddechu (jeśli ustanie praca serca i oddech należy rozpocząć reanimację). W warunkach domowych należy podać 300-500 mg aspiryny doustnie i 0,4-0,8 mg nitrogliceryny podjęzykowo i natychmiast wezwać karetkę. Jak najkrótszy czas od wystąpienia pierwszych objawów do momentu dostarczenia chorego do szpitala ma decydujące znaczenie dla przeżywalności i stopnia uszkodzenia mięśnia sercowego.

Kolejną opisywaną przeze mnie chorobą układu krwionośnego jest miażdżyca tętnic. Jest to jedna z postaci stwardnienia tętnic co jest spowodowane odkładaniem się w błonie wewnętrznej tętnic ciał lipidowych, szczególnie cholesterolu, włóknika oraz miejscowego rozrostu tkanki łącznej. Proces miażdżycowy prowadzi do zmniejszenia światła tętnic oraz zmniejszenia ich elastyczności, w związku z czym krew w nich przepływa wolniej.
Miażdżyca tętnic mózgu powoduje niedokrwienie mózgu i zmiany psychiczne, ułatwia pęknięcia naczyń i udary. Miażdżyca tętnic wieńcowych jest jedną z przyczyn choroby wieńcowej, miażdżyca aorty może prowadzić do powstania tętniaka (poszerzenie aorty o ponad 50% w stosunku do prawidłowej szerokości).
Czynnikami prowadzącymi do powstania miażdżycy są skłonności dziedziczne (zaburzenia gospodarki lipidowej), wiek, płeć, czynność hormonalna, zaburzenia układu nerwowego i procesu krzepnięcia krwi oraz inne choroby (niedoczynność tarczycy, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze). Aby zapobiegać miażdżycy należy przede wszystkim stosować odpowiednią dietę, prowadzić aktywny tryb życia.
Dzięki postępowi medycyny jest już możliwe leczenie miażdżycy, istnieje możliwość ingerencji w różne etapy rozwoju tej choroby. Podstawą leczenia jest oczywiście dieta i dopiero po jej uprzednim zastosowaniu można wszcząć leczenie farmakologiczne. Do wynalazków farmakologii w tej dziedzinie możemy zaliczyć żywicę jonowymienną, statyny, fibraty oraz antyoksydanty. Wszystkie te środki oczywiście mają na celu zredukowanie ilości cholesterolu oraz rozszerzenie światła tętnic.

Migotanie przedsionków serca to najczęstsze zaburzenie rytmu serca. Jest to szybka i nieskoordynowana akcja przedsionków. Może ona mieć charakter napadowy lub przewlekły. Powodują zaburzony przepływ krwi w obrębie przedsionków co prowadzi do przyściennych zakrzepów.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną jest mechanizm mnogich fal nawrotnych spowodowany niewydolnością serca u osób starszych i wady zastawkowe u osób młodszych. Przyczyną migotania przedsionków może być też zwężenie lewego ujścia żylnego oraz nadczynność tarczycy.
Migotanie przedsionków zazwyczaj jest bezobjawowe, czasami chorzy uskarżają się jedynie na nierówne bicie serca lub jego kołatanie ( w przypadku napadowego migotania przedsionków). Podstawą do zdiagnozowania tej choroby jest badanie elektrokardiogramem (EKG).
Najczęstszym powikłaniem migotania przedsionków jest niewydolność serca. Szczególnie niebezpieczne jest powstawanie w przedsionkach zakrzepów krwi, gdyż grożą one wtórnymi zatorami tętnic w mózgu, płucach, nerkach, czy kończynach.
Leczenie napadowego migotania przedsionków prowadzone jest w warunkach szpitalnych i zależy od postępu w leczeniu choroby podstawowej, czasu trwania migotania, przebytych zatorów tętniczych, rozmiaru serca oraz indywidualnych predyspozycji chorego. Chorym podaje się leki przeciwzakrzepowe w związku z ryzykiem powstawania zatorów. W leczeniu migotania przedsionków przy braku przeciwwskazań wydolność serca poprawia się przez umiarowienie jego czynności. Przed rozpoczęciem terapii chorego z utrwalonym migotaniem przedsionków lub przebytymi wcześniej zatorami, konieczna jest kilkutygodniowa kuracja przeciwzakrzepowa. W umiarawianiu rytmu serca w stosuje się metody tj. kardiowersja farmakologiczna czy kardiowersja elektryczna ? uważana za najskuteczniejszą. Dodatkowo po umiarowieniu rytmu serca stosuje się terapię chinidyną. Leczenie wspomaga również stosowanie naparstnicy. Terapia chinidyną odbywa się pod stałym nadzorem z uwagi na możliwość wystąpienia toksycznego działania leku lub objawów ubocznych, ze względu na które nakazuje się odstawienie leku. Do najczęstszych objawów ubocznych należą: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, bóle głowy, zaburzenie widzenia. Niekiedy mogą wystąpić objawy skórne tj., wysypka plamista, wysypka grudkowa, pokrzywka oraz objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego tj. gorączka, utrata przytomności, senność. Mogą wystąpić również dodatkowe skurcze komorowe i zaburzenie przewodnictwa śródkomorowego.
Dieta opiera się głównie na wykluczeniu tłuszczów zwierzęcych i ograniczeniu spożycia soli.

Niedokrwistość to choroba powszechnie znana nam jako anemia. Występuje w przypadku stwierdzenia niższych od normy wartość erytrocytów i hemoglobiny we krwi. Wyróżnia się trzy podstawowe kryteria podziału anemii:
-niedokrwistość pokrwotoczna (spowodowana utratą krwi)
-niedokrwistość wynikająca ze zmniejszonego wytwarzania krwinek czerwonych i zaburzeń wytwarzania hemoglobiny
-niedokrwistość spowodowana skróconym czasem życia krwinek czerwonych.
Przyczynami anemii jest utrata krwi, brak witamin (szczególnie B12 i kwasu foliowego) i żelaza, uwarunkowania genetyczne, uboczne efekty działania leków, przebyte choroby i urazy. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia niedokrwistości występuje u osób, które chorują na przewlekłą niewydolność nerek, cukrzycę, chorobę nowotworową, choroby serca, artretyzm, chorobę zapalną jelit, są zakażone wirusem HIV.
Główne objawy niedokrwistości to bladość skóry, bladość spojówek oka, zmniejszona sprawność ruchowa, zadyszka po wysiłku, senność, apatia, szum w uszach, mroczki, płytki oddech, kłopoty z koncentracją i pamięcią, omdlenia, stany podgorączkowe, bóle w okolicy serca, uczucie zimna, depresja. Objawy charakterystyczne dla anemii spowodowanej niedoborem żelaza to: łamliwość włosów i paznokci, zmiany na błonie śluzowej języka, gardła, zajady, wysuszenie skóry.
Anemię diagnozuje się na podstawie badań krwi dostarczających informacji o poziomie czerwonych krwinek i hemoglobiny. Skuteczne leczenie wymaga określenia przyczyn schorzenia, ustala się je na podstawie analizy karty chorobowej, wywiadu z pacjentem i innych badań krwi. Leczenie jest zależne od rodzaju anemii, jeśli jest ona wynikiem innego schorzenia, należy skupić się na wyleczeniu choroby podstawowej. Konieczne jest wyleczenie źródła krwawienia, gdy ono stanowi powód niedokrwistości (usunięcie polipa jelita grubego, leczenie choroby wrzodowej). Terapeutyczne przedsięwzięcia obejmują także modyfikację diety, uzupełnienie jej o składniki odżywcze i witaminy. Stosowane są preparaty zawierające żelazo.
Aby zapobiec anemii należy w swojej diecie uwzględnić spożycie żelaza. Jego wchłanianie zwiększa witamina C. Dobrze przyswajalnymi źródłami żelaza są: chude mięso, wędliny, wątroba, warzywa strączkowe.

Przewlekła niewydolność żylna, zwana potocznie żylakami jest jedną z częstszych chorób układu krwionośnego. Objawiająca się widocznym przez powłoki skórne zgrubieniem i przebarwieniem żył, powstaje na skutek upośledzenia ich drożności i wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach. Bagatelizowanie i nieliczenie choroby prowadzi do zaburzeń w odżywianiu naczyń, czego konsekwencją są często owrzodzenia podudzi.
Żylaki kończyn dolnych mogą rozwinąć się na bazie uwarunkowań genetycznych. Mogą też być konsekwencją występowania następujących czynników:
-siedzący tryb życia
- otyłość
- ciążą
- przebyta kuracja hormonalna
- płaskostopie, lub inna wada postawy
- zbyt częste gorące kąpiele, opalanie się
- nadużywanie sauny
- przebyte zapalenie żył głębokich
- zakrzepica
Dolegliwości związane z niewydolnością żył rozwijają się wolno, jednak nie bezobjawowo. Chorobę zwiastować mogą nasilające się w godzinach wieczornych obrzęki kończyn dolnych, uczucie ciężkości nóg, ból i pieczenie kończyn.
Podstawowym badaniem diagnozującym żylaki jest USG? pozwalające zidentyfikować źle funkcjonujące zastawki żyle. Inne często stosowane metody diagnostyczne to :warikografia, termografia ciekłokrystaliczna oraz flebografia.
Istnieje wiele sposób zapobiegania żylakom i ich leczenia. Stosuje się leczenie zachowawcze (stosowanie maści i kremów, noszenie specjalnych rajstop, masaże nóg), farmakologiczne (doustne podawanie środków uszczelniających naczynia) oraz operacyjne czyli chirurgiczne usunięcie żylaków. Aby zapobiegać żylakom należy pamiętać o tym aby nie nadużywać gorących kąpieli i sauny dbać o utrzymanie wagi ciała na bezpiecznym dla zdrowia poziomie nie nosić zbyt obcisłych spodni, ciasnych skarpet zadbać o aktywność fizyczną, jednak nie uprawiać dyscyplin obciążających stopy.

Hemofilia jest skazą krwotoczną. Chorzy na hemofilię nie krwawią szybciej niż pozostałe osoby, ale w niektórych przypadkach mogą krwawić dłużej. Krew chorych na hemofilię nie ma wystarczającej ilości jednego z czynników krzepnięcia. Jest bardzo rzadką chorobą.
Hemofilia to choroba uwarunkowana genetycznie, co oznacza, iż zazwyczaj dziedziczy się ją po jednym z rodziców. Zaburzenia krzepliwości krwi mogą być także spowodowana mutacją genu czynnika krzepnięcia krwi u osoby chorej na hemofilię.
Objawami hemofilii są duże siniaki, krwawienia do stawów kolanowych, skokowych i łokciowych, samoistne krwawienia (nagłe krwawienia wewnątrz ciała, które nie mają uchwytnej przyczyny), długotrwałe krwawienia po zranieniu, wyrwaniu zęba albo po operacji chirurgicznej oraz długotrwałe krwawienia po urazach, szczególnie po urazie głowy.
Hemofilia leczona była do niedawna tylko poprzez uzupełnianie brakującego czynnika krzepnięcia, czynnikiem izolowanym z ludzkiego osocza. Ostatnio coraz częściej stosuje się w tym celu czynniki produkowane na drodze inżynierii genetycznej. Leczenie takie jest zwykle bardzo skuteczne, niestety część pacjentów wytwarza inhibitory, które uniemożliwiają stosowanie standardowej terapii.

Choroby układu krążenia są plagą naszych czasów. Życie w pędzie, stresie, niewystarczająca dbałość o odpowiednią dietę i aktywność fizyczną są najczęstszymi przyczynami wyżej wymienionych chorób. Aby im zapobiegać bardzo ważna jest więc odpowiednia dieta, bogata w składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, prowadzenie w miarę możliwości aktywnego trybu życia, unikanie stresu i racjonalny wypoczynek, kontrolowanie wagi ciała oraz oczywiście systematyczne wizyty u lekarza i badania kontrolne. Szczególną ostrożność powinny wykazywać osoby, w których rodzinie wcześniej występowały dosyć częste przypadki zachorowań na choroby układu krążenia.
Rozpocznijmy profilaktykę już dziś!