Zagadnienia z Wosu

1. Kim jest człowiek?

Człowiek jest istotą społeczną, a jego osobowość jest w pewnym stopniu genetycznie uwarunkowana jak również ukształtowana przez samego siebie a także przez wpływ środowiska zewnętrznego. Jednostka żyjąca po za społeczeństwem może utracić swoje człowieczeństwo. Człowiek żyjący w społeczeństw może w pełni osiągnąć człowieczeństwo.

2. Czym jest więź społeczna?

Więź społeczna to relacje i zależności wiążące jednostkę z grupą. Jej relacje, stosunki i zależności, to właśnie nazywamy więzią społeczną. Więzi, które tworzą się w grupie wynikają z świadomości przynależności jej członków, a przejawiają się w posiadaniu wspólnych wartości czy interesów, w pierwszeństwie interesów grupowych przed osobistymi, w identyfikowaniu się członków grupy z jej wartościami, przekonaniami i działaniami.

3. Kogo nazywamy mniejszością narodową?

Ludność, która jest osiedlona na terytorium innej zbiorowości i odróżnia się od innych zbiorowości odrębnym pochodzeniem i kulturą, a często także językiem i wyznaniem, starając się zachować tę odrębność. Prawo międzynarodowe gwarantuje przestrzeganie praw tych zbiorowości. Ludność ta posiada obywatelstwo państwa zamieszkania ze wszystkimi tego konsekwencjami, ale nie ma wyodrębnionego terytorium pod względem politycznym i administracyjnym.

4. Czym jest zbiorowość a czym społeczność?

Zbiorowość - jest to zbiór osób, zajmujących w danym czasie, trwale lub nie, daną przestrzeń, między którymi dochodzi do interakcji i pojawiać mogą się stosunki społeczne. W przypadku, gdy w danej zbiorowości społecznej wytwarza się struktura społeczna, a jej członkowie zaczynają wspólnie realizować jakieś istotne dla wszystkich cele, wówczas zbiorowość taka może stawać się grupą społeczną.
Społeczność - połączony ze sobą więziami zbiór należący do danego środowiska społecznego lub zawodowego, zbiorowość osób związanych ze sobą na przykład wspólnym terenem zamieszkania (społeczność lokalna), sposobem wzajemnej komunikacji (społeczność użytkowników Internetu) lub wyznawanymi wartościami (społeczność chrześcijańska). Jej istnienie służy zaspokajaniu potrzeb jej członków. U zwierząt także występuje społeczność, polega ona na wspólnym życiu i przydziałach dla poszczególnej grupy. Są to między innymi pszczoły i mrówki.

5. Wymień czynniki narodowotwórcze.

*więź emocjonalna z krajem
*wspólny język, zwyczaje, obyczaje.
* jednolite zasady współżycia i cele
* wspólnota interesów
*stosunki i zależności społ.
*czynniki narodotwórcze - literatura, muzyka i malarstwo

6. Czym jest patriotyzm a czym nazizm?

Patriotyzm – postawa szacunku, umiłowania i oddania własnej ojczyźnie oraz chęć ponoszenia za nią ofiar. To stawianie dobra ojczyzny ponad własne. Charakteryzuje się też przedkładaniem celów ważnych dla ojczyzny nad osobiste, a często także gotowością do poświęcenia własnego zdrowia lub życia. Patriotyzm to również umiłowanie i pielęgnowanie narodowej tradycji, kultury czy języka.
Nazizm – narodowy socjalizm, hitleryzm. Nazwa nadana niemieckiemu faszyzmowi; jako kierunek światopoglądowy i ideologia. Nazizm był zlepkiem koncepcji elitarystycznych i rasistowskich usiłujących uzasadnić prawa Niemiec do podbijania innych narodów i do panowania nad światem.

7. Czym jest grupa społeczna?

W psychologii społecznej i socjologii zaliczany do zbiorowości społecznej zbiór, co najmniej trzech osób (w niektórych ujęciach dwóch), którego członkowie współdziałają ze sobą na zasadzie odrębności od innych, w celu zaspokajania własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą strukturą i względnie jednolitym systemem norm i wartości.

8. Wymień rodzaje grup społecznych.

* Grupa ekskluzywna - to typ grupy społecznej, do której przynależeć mogą jednostki spełniające odpowiednie kryteria przynależności.
Ekskluzywność grupy wzrasta wraz z trudnością zdobycia odpowiednich referencji. Często kryterium uwzględnianym przy rekrutacji nowych członków jest ich pochodzenie np. arystokratyczne, a więc wynikające ze statusów przypisanych jednostek. Mogą to być grupy oparte na statusach osiąganych np. różnego rodzaju stowarzyszenia himalaistów, przedsiębiorców itd.
Przeciwstawną wobec grupy ekskluzywnej jest grupa inkluzywna.
* Grupa inkluzywna - to typ grupy społecznej przeciwstawny wobec grupy ekskluzywnej. Członkiem tego typu grupy może być każda osoba, nie są tutaj istotne żadne kryteria klasyfikacyjne. W rzeczywistości czysty model rzadko jest spotykany, można jednak mówić o grupach, które do tego modelu się zbliżają i umożliwiają uczestnictwo bez konieczności zdobywania specjalnych kwalifikacji lub referencji. Przykładem grupy inkluzywnej może być także społeczność wikipedystów.
* Grupa formalna - typ grupy społecznej charakteryzujący się sformalizowanymi stosunkami między jednostkami, sztywną strukturą, sformalizowaną kontrolą społeczną i zazwyczaj przypisanymi rolami odgrywanymi przez członków takiej grupy. Struktura tego typu grupy charakteryzuje się przede wszystkim bezosobowymi, rzeczowymi więziami. Grupy formalne organizowane są dla realizacji konkretnego celu i powstają zazwyczaj na bazie prawa publicznego.
* Grupa nieformalna - typ grupy społecznej charakteryzujący się płynną, elastyczną strukturą, przewagą więzi osobowych, brakiem formalnie wytyczonych zadań do zrealizowania, nieformalną kontrolą społeczną.
W obrębie dużych grup formalnych grupy nieformalne pojawiają się zazwyczaj jako kliki i są najczęściej dysfunkcyjne wobec tych dużych grup, np. w zakładach pracy. Mają jednak funkcje pozytywne dla grupy, ponieważ spajają więzi.
* Grupa odniesienia - w socjologii tym mianem określa się nie tylko jakąś grupę społeczną, lecz także danych jej członków, jakieś ich cechy, wartości prezentowane przez grupę bądź też wzory zachowań. Jednakże takie układy przyjęło się określać mianem grupy odniesienia, ponieważ wszelkie możliwe do skonstruowania układy odniesienia są wytworami życia grupowego jednej bądź wielu grup społecznych.
* Grupa pierwotna — grupa społeczna, do której jednostka wchodzi w procesie socjalizacji pierwotnej. Przykładem takiej grupy jest rodzina. Grupy pierwotne są zazwyczaj grupami małymi, posiadają względna trwałość, charakter kontaktów jest nie wyspecjalizowany (na cechy te wskazywał Charles Cooley).
* Grupa wtórna - typ grupy społecznej przeciwstawny wobec grupy pierwotnej. Charakteryzuje się względnie małą trwałością i wielością członków. Grupy wtórne tworzone są dla osiągnięcia określonego celu, charakteryzują się formalnym i rzeczowym typem więzi, przy czym komunikacja między członkami grupy ma charakter nieosobowy (np. partie polityczne). Często grupy wtórne rozwiązywane są po zrealizowaniu określonego celu, do którego zostały powołane. Grupy tego typu przeważają w społeczeństwie przemysłowym i poprzemysłowym.

9. Czym jest adopcja, a czym władza rodzicielska?

Adopcja - przysposobienie, usynowienie – forma przyjęcia do rodziny osoby obcej, stwarzająca stosunek podobny do pokrewieństwa. Przybranie dziecka (często w wieku dziecięcym) za swoje.
Władza rodzicielska - prawa i obowiązki, jakie ma względem osoby małoletniej jej rodzic, związane z wychowaniem, pieczą nad jego majątkiem, a także z przedstawicielstwem ustawowym. Władza rodzicielska co do zasady przysługuje obojgu rodzicom.

10. Czym się różni opieka od kurateli?

Opieka - dawanie oparcia, wsparcia, zaspokajanie potrzeb (właściwości ludzkich, będących potrzebą), których jednostka nie umie, nie może lub nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić, żeby zachować równowagę biologiczną i psychiczną, przeżyć, zachować zdrowie, jakość życia, zapewnić prawidłowy rozwój (doprowadzić jednostkę do dojrzałości) i ciągłość gatunku.
Kuratela - instytucja zbliżona do opieki. Jest to ustanawiana sądownie forma ochrony osób bądź praw majątkowych osób, które nie mogą same prowadzić swoich spraw (dziecka poczętego, małoletniego, osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie lub częściowo, osoby ułomnej lub osoby nieobecnej). Kuratelę sprawuje kurator ustanowiony przez sąd. Kurator może wystąpić o stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli, które jest pokrywane z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony.

11. Czym jest naród?
Naród to zbiorowość terytorialna o określonym składzie etnicznym - co nie oznacza, że populacja zamieszkującą jeden kraj (państwo) jest etnicznie jednorodna; wspólnota o podłożu gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym wytworzona w procesie dziejowym, przejawiająca się w świadomości swych członków. Chociaż naród wyróżnia się na tle innych zbiorowości, to jednak nie jest możliwe precyzyjne zdefiniowanie tego pojęcia. W odróżnieniu od społeczeństwa, które jest przez jednostki zwykle traktowane instrumentalnie, naród jest dla jego członków wartością autoteliczną.


12. Czym jest separacja?
Separacja polega na tak zwanym rozdzieleniu małżonków od stołu i łoża.
Może być faktyczna lub formalna - orzeczona przez sąd. Separacja prawna polega na uchyleniu wspólnoty małżeńskiej, jednak bez prawa wstępowania przez małżonków w nowy związek małżeński. W polskim kodeksie rodzinnym i opiekuńczym normy dotyczące separacji są uregulowane w artykułach od 611 do 616 KRO. W wielu krajach Europy Zachodniej orzeczenie przez sąd rozwodu musi być obowiązkowo poprzedzone okresem separacji.

13. Co to znaczy, że rodzina jest podstawową grupą społeczną?
We wszystkich społeczeństwach rodzina stanowi najmniejszą, po jednostce, komórkę społeczną. Jej charakter, wielkość i rola, jaką spełnia mogą być w różnych społeczeństwach różne, lecz nawet w najprymitywniejszych instytucjach taka istnieje. W wielu kulturach trwałość rodziny oparta jest na więzi małżeńskiej. W większości też jest to związek mężczyzny z kobietą, w którym członkowie rodziny dążą do posiadania potomstwa poprzez urodzenie i przekazanie im cech biologicznych, lub przyjęcie z zewnątrz.

14. Czym jest małżeństwo?
Małżeństwo — trwały w swym celu związek między osobami będący uniwersalną instytucją społeczną i zazwyczaj wiążący osoby emocjonalnie, ekonomicznie i prawnie. Małżeństwo stanowi najczęściej podstawę rodziny

15. Czym jest społeczność lokalna?
Społeczność lokalna jest to zbiorowość zamieszkująca wyodrębnione, stosunkowo niewielkie terytorium, jak np. parafia, wieś, czy osiedle, w której występują silne więzi wynikające ze wspólnoty interesów i potrzeb, a także z poczucia zakorzenienia i przynależności do zamieszkiwanego miejsca.

16. Wymień przeszkody w zawarciu związku małżeńskiego.
Obecne prawo kanoniczne wylicza 12 przeszkód małżeńskich:
• zbyt niski wiek w momencie zawierania związku;
• trwała, przynajmniej względna (z określonym partnerem) niezdolność dokonania stosunku małżeńskiego (impotencja), istniejąca w momencie zawierania związku;
• związanie węzłem poprzedniego małżeństwa;
• różnica religii (przeszkoda podlega dyspensie); nie zachodzi, gdy różnica dotyczy innego wyznania chrześcijańskiego;
• przyjęcie przez mężczyznę święceń;
• złożenie przynajmniej przez jedną z osób ślubów zakonnych;
• uprowadzenie lub pozbawienie wolności dla zawarcia małżeństwa (chyba że później śluby zostaną w sposób wolny potwierdzone);
• spowodowanie śmierci uprzedniego małżonka swojego lub partnera w celu zawarcia nowego małżeństwa;
• bliskie pokrewieństwo – związek zawsze nieważny w linii prostej; w linii bocznej nieważne od drugiego do czwartego stopnia (dla trzeciego i czwartego stopnia możliwa dyspensa);
• pokrewieństwo prawne czyli adopcja – nieważność w linii prostej lub w linii bocznej drugiego stopnia;
• powinowactwo w linii prostej;
• pozostawanie z bliskim krewnym (pierwszy stopień linii prostej) drugiej strony w nieważnym małżeństwie lub trwałym i publicznym konkubinacie;
• pokrewieństwo duchowe (grekokatolicy).

17. Podaj różnice między społecznością a zbiorowością.
???????????????????????????????

18. Czym jest społeczność regionalna?
??????????????????????????????????

19. Czym jest samorząd terytorialny?
Samorząd terytorialny jest to specyficzna organizacja społeczności lokalnej (gmina, powiat) lub regionalnej (województwo samorządowe) i zarazem - forma administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych, wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez ustawy, pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej.

20. Czym jest konstytucja?
Jest to akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, który zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.W skład materii konstytucyjnej mogą wchodzić różne zagadnienia. Konstytucja może więc określać: podstawy ustroju społeczno - gospodarczego państwa, ponadto organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela.

21. Różnice między separacją a rozwodem?
Rozwód to definitywne zakończenie związku małżeńskiego. Od tej decyzji nie ma odwrotu. Małżeństwo rozwiązane przez rozwód przestaje istnieć. W efekcie między byłymi małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa. Nie będą oni po sobie też dziedziczyć z mocy ustawy. Mogą także zawrzeć nowe związki małżeńskie. Z kolei w przypadku separacji sądowej zachodzą te same skutki, jak przy rozwodzie z jedną olbrzymią różnicą - nie dochodzi do rozwiązania węzła małżeńskiego. Małżeństwo formalnie nadal istnieje. Osoby decydujące się na separację sądową z jakiś powodów (kwestie religijne, dobro dzieci) nie podejmują jeszcze ostatecznej decyzji co do losów małżeństwa. Z drugiej strony nie chcą dalej żyć w ustroju wspólności majątkowej, ani po sobie dziedziczyć. Od separacji sądowej odróżnia się tzw. separację faktyczną. W przypadku separacji faktycznej mąż i żona postanawiają żyć osobno, zrywają wspólne pożycie. Mimo to w świetle prawa z powodu braku odpowiedniego orzeczenia sądowego nadal istnieje między nimi ustrój wspólności majątkowej (o ile oczywiście nie został zniesiony poprzez majątkową umowę małżeńską). Małżonkowie żyjący w separacji faktycznej dziedziczą po sobie z mocy ustawy

22. Wymień elementy struktury społecznej.
• struktura klasowa
• struktura warstwowa
• struktura zawodowa
• struktura demograficzna (podział wg płci, wieku, miejsca zamieszkania)
Dla celów analitycznych wyróżnia się kilka rodzajów struktury społecznej:
• struktura socjometryczna
• struktura przywództwa
• struktura komunikacji

23. Przeszkody w zawarciu związku małżeńskiego?
ODPOWIEDŹ W PYTANIU NR. 16 !!!!

24. Czym charakteryzuje się kosmopolityzm?
Kosmopolityzm to pogląd negujący wszelkie podziały kulturowo-polityczne i terytorialne. Zwolennicy kosmopolityzmu uważają za swoją ojczyznę nie jakiś kraj czy inny obszar, ale cały świat. Dążą oni do politycznej i społecznej jedności świata, wolnego od podziałów i konfliktów. Tak sformułowana doktryna jest przeciwieństwem nacjonalizmu."Jestem obywatelem świata", taka miała być odpowiedż Diogenesa na pytanie, gdzie jest jego kraj ojczysty. Od użytego w tym wyrażeniu gr. kosmopolites pochodzi wyraz kosmopolita. Sokrates miał powiedzieć podobnie, że należy nie do Aten ani do Grecji, lecz do świata. Kosmopolityzm propagowali stoicy. Seneka Młodszy w liście do Lucyliusza pisał, że cały świat jest jego ojczyzną (łac. patria mea totus hic mundus est).Zwolennika kosmopolityzmu nazywamy kosmopolitą.

25. Czym jest ksenofobia?
Ksenofobia to niechęć, wrogość, lęk w stosunku do obcych lub innych. Często źródłem ksenofobii jest bezkrytyczne podejście do stereotypów etnicznych. Ksenofobia może dotyczyć wszystkiego, co wiąże się z obcokrajowcami, osobami nieznanymi itd.

26. Czym jest pokrewieństwo a czym powinowactwo?
Pokrewieństwo - więź prawno rodzinna zachodząca między dwoma osobami, polegająca na pochodzeniu od siebie lub też posiadaniu przynajmniej jednego wspólnego przodka. Ma charakter biologiczno-prawny (w odróżnieniu od powinowactwa, które ma tylko charakter prawny). Bliskość pokrewieństwa określają linie pokrewieństwa (prosta i boczna) oraz jego stopnie. Osoby, pomiędzy którymi zachodzi taka więź nazywa się wzajemnie krewnymi.Dla stwierdzenia pokrewieństwa wystarczy wykazanie posiadania jednego wspólnego przodka. Oznacza to, że np. dzieci jednego ojca, lecz dwóch matek są dla siebie krewnymi, a wnukowie jednego dziadka, lecz dwóch różnych babć również są krewnymi. Dla pokrewieństwa tym bardziej nie ma znaczenia, czy pochodzi się z tego samego małżeństwa czy też ze związku nieślubnego.
Powinowactwo - stosunek prawno rodzinny łączący jednego małżonka z krewnymi drugiego. Jest wyłącznie więzią prawną, w odróżnieniu od pokrewieństwa, które jest więzią biologiczno-prawną. Powinowactwo zachodzi jedynie między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka (np. wobec siostry żony), nie zachodzi natomiast między małżonkiem a powinowatymi drugiego małżonka (np. wobec szwagra żony). W żargonie prawniczym taki rodzaj relacji nazywany jest zimnym powinowactwem, choć nie zachodzi tutaj powinowactwo w rozumieniu przepisów prawa.

27. Wymień funkcje rodziny.
1. Funkcja prokreacyjna – polega ona na dostarczaniu nowych członków nie tylko dla własnej grupy, lecz także dla całego społeczeństwa. Równocześnie, zaspokajane są potrzeby seksualne męża i żony.
2. Funkcja produkcyjna – polega ona dostarczaniu społeczeństwu pracowników i przyczyniając się do zwiększenia twórczych i wytwórczych sił.
3. Funkcja usługowo-opiekuńcza – polega ona na zapewnieniu członkom wyżywienia, odzieży, mieszkania oraz opieki.
4. Funkcja socjalizacyjna – polega ona na
przekazywaniu wzorów zachowania obowiązujących w społeczeństwie, zwyczajów,
wartości moralnych i wartości
kulturowych.
5. Funkcja psycho-higieniczna - polega ona na zapewnieniu członkom
stabilizacji, bezpieczeństwa, wymiany emocjonalnej, stworzenia warunków dla
rozwoju osobowości przyczynia się do dojrzałości emocjonalnej, równowagi
psychicznej członków. Wypełniając tą funkcję rodzina przyczynia się do zapewnienia
zdrowia psychicznego w społeczeństwie, jak również dzięki niej w rodzinie
zaspokajane są potrzeby emocjonalne.

28. Czym jest zbiorowość społeczna?
Jest to zbiór osób, zajmujących w danym czasie, trwale lub nie, daną przestrzeń, między którymi dochodzi do interakcji i pojawiać mogą się stosunki społeczne.

29. Czym różni się ograniczenie władzy rodzicielskiej od zawieszenia władzy rodzicielskiej?
Władza rodzicielska – prawa i obowiązki, jakie ma względem osoby małoletniej jej rodzic, związane z wychowaniem, pieczą nad jego majątkiem, a także z przedstawicielstwem ustawowym
Ograniczenie władzy rodzicielskiej -
Zawieszenie władzy rodzicielskiej polega na tym, że wynikające z niej prawa i obowiązki rodziców nie przestają ist¬nieć, jednak przez pewien czas nie mogą być realizowane. Przyczyną zawieszenia jest przemijająca przeszkoda w jej wykonywaniu

30. Wymień cechy grupy społecznej.
* W grupie społecznej zachodzą trwałe interakcje i wspólne osiąganie celu, zgodnie z przyjętymi w tej grupie normami.
* Grupa społeczna charakteryzuje się trwałą strukturą społeczną. Każdy jej członek zajmuje określoną pozycję (status społeczny) i między nim a innymi członkami występują więzi społeczne.
* Grupę społeczną ująć można więc jako system statusów społecznych a także jej strukturę można ujmować jako powiązane ze sobą role społeczne wynikające z pozycji społecznych odgrywających je członków.
* Członkowie należący do grup społecznych mają świadomość przynależności do grupy oraz istnieją mniej lub bardziej wyraźne kryteria wyodrębniające tę grupę z szerszego otoczenia.

31. Wymień funkcje rodziny.
ODPOWIEDŹ W PYTANIU NR. 26 !!!!

32. Wymień problemy współczesnej rodziny.
* złe położenie ekonomiczne rodzin
* bezrobocie
* wszelkiego rodzaju patologie: alkoholizm, narkomania i przemoc
* konflikty pokoleniowe

33. Wymień elementy tożsamości narodowej i omów je.
Poczucie odrębności wobec innych narodów kształtowane przez czynniki narodowotwórcze takie jak;
* symbole narodowe,
* język,
* barwy narodowe,
* świadomość pochodzenia,
* historia narodu,
* świadomość narodową,
* więzy krwi,
* stosunek do dziedzictwa kulturowego,
* kulturę,
* terytorium,
* charakter narodowy.

34. Czym jest moralność?
Moralność – zbiór zasad (norm), które określają co jest dobre (prawidłowe, nieszkodliwe), a co złe (nieprawidłowe, szkodliwe).Moralność zbiorowa lub indywidualną można definiować jako sposób postępowania jednostki ludzkiej przyjęty pośród większości za normę, będąca częścią dziedzictwa kulturowego danej organizacji kulturowej , która wywołuje negatywne lub pozytywne emocje innych jednostek, nie jest z sprzeczna lub jest z naturą człowieka oraz nie jest szkodliwa lub jest z punktu widzenia organizacji kulturowej danej społeczności .

35. Opisz normy obyczajowe dominujące w Twojej grupie społecznej.
?????????????????????????????????

36. Wymień jednostki samorządu terytorialnego.
Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje w Polsce trójszczeblowa struktura samorządu terytorialnego:
* samorząd gminny
* samorząd powiatowy
* samorząd województwa

37. W jaki sposób można zapobiec degradacji rodziny?
?????????????????????????????

38. Wymień typy więzi społecznych i omów je.
Więź społeczna może mieć charakter:
• naturalny - wspólne pochodzenie, pokrewieństwo
• stanowiony - narzucony przez społeczeństwo
• zrzeszeniowy - w wyniku dobrowolnego zrzeszania się ludzi


39. Wymień stosunki i zależności w zbiorowościach społecznych i omów je.
Wyróżniamy 5 etapów tworzenia się zbiorowości społecznej. Etapy te nazywamy stycznymi.
1. Styczne:
o Styczność przestrzenna - (postrzeganie się wzajemne, rejestracja cech: płeć, wiek i ilość)
o Styczność psychiczna - formowanie się sympatii
o Styczność społeczna - wytworzenie się wzajemnego zainteresowania
2. Wzajemne oddziaływanie
3. Pobudzanie do stałych działań społecznych, aby zaspokoić potrzeby grupy
4. Wytworzenie się stałych stosunków społecznych
5. Kształtowanie się wzajemnych zależności wewnątrz grupy

40. Czym jest socjalizacja i jakie znasz fazy tego procesu ?
Socjalizacja - to proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła czy Kościół).Na drodze socjalizacji człowiek uczy się podstaw interakcji społecznych, poznaje społeczne normy postępowania, wartości, nabywa umiejętność posługiwania się przedmiotami i kształtuje swoją osobowość.
Wyróżniamy dwie główne fazy socjalizacji:
• socjalizacja pierwotna - składowa procesu socjalizacji, zachodząca w grupie pierwotnej, najczęściej na obszarze rodziny. W socjalizacji pierwotnej na jednostkę mają wpływ znaczący inni, przeważnie rodzice. Charakteryzuje się ona silnym emocjonalnym oddziaływaniem znaczących innych na jednostkę. Reguły działania przyswaja ona na zasadzie naśladownictwa oraz w mniejszym stopniu poprzez werbalny przekaz symboliczny. Socjalizacja pierwotna kończy się w momencie pojawienia się uogólnionego innego. W tym momencie rozpoczyna się etap socjalizacji wtórnej.
• Socjalizacja wtórna - składowa procesu socjalizacji obejmująca proces profesjonalizacji lub etatyzacji, kiedy w toku wzrastania jednostki do życia społecznego wchodzi ona do kolejnych wtórnych grup społecznych (instytucje religijne, zakłady pracy, partie polityczne itd.). Socjalizacja wtórna rozpoczyna się od momentu pojawienia się w socjalizacji uogólnionego innego