Gleby- ściąga

Gleba ? jest utworem który powstaje w powierzchniowej warstwie zwietrzeliny skalnej pod upływem działania czynników glebotwórczych tj : skałę macierzystą , warunki klimatyczne , swiat roślin i zwierząt , warunki wodne , działalność człowieka oraz czas.
Gleba składa się z trzech faz:stałej ? obejmującej cząstki mineralne, organiczne i organiczno-mineralne o różnym stopniu rozdrobnienia ciekłej ? wody, w której są rozpuszczone związki mineralne i organiczne tworzące roztwór glebowy gazowej ? mieszaniny gazów i pary wodnej
Skała macierzysta ? materiał skalny, z którego, i w obrębie którego tworzy się gleba. Skały, w wyniku wietrzenia fizycznego, chemicznego, biologicznego, podlegają przemianom, których rezultatem może być rozdrobnienie skały, powstanie nowych minerałów, zmiana właściwości powietrznych i wodnych. Od rodzaju skały macierzystej zależy skład mineralny gleby. Wpływa on także na ważne właściwości fizyczne i chemiczne.
Klimat- bezpośrednio i pośrednio , bezpośrednio- niszczy pokrywę glebową , przez nawalne deszcze lub śniegi , lub wywiewaniem materiału glebowego przez wiatr.
Ługowanie- wypłukiwanie gleb
Biosfera- swiat roślin i zwierząt wpływa na przebieg wietrzenia , jego rodzaj i intensywność .Obumarłe organizmy dostarczają glebie wielu składników które są wykorzystywane przez rośliny. Roślinność zapobiega erozji wodnej i eolicznej.
Rzeźba terenu-obszary silnie nachylone charakteryzują się występowaniem grawitacyjnych ruchów masowych w wyniku których dochodzi do usuwania zwietrzeliny z górnej czesci stoku i jej akumulacji u podstawy . Gorne partie- niszczenie , erozja woda powoduje zubożenie gleby .
Warunki wodne ? obecność wody warunkuje powstawanie gleb np. torfowych czy glejowych ,nadmiar lub niedobór decyduje o uprawach
Powstawanie gleb ? humifikacja powstawanie próchnicy i związków humusowych .symbol A. poziom wymywania eluwialny ? czyli poziom bielicowania zmiany w glebie przebiegające przy odczynie kwaśnym, polegające na rozkładzie glinokrzemianów i koloidów glebowych, na wymywaniu w głąb profilu gleby składników, w początkowej fazie zasadowych, a następnie na uruchamianiu kwasów próchnicowych oraz związków żelaza i glinu, przy równoczesnej częściowej redukcji związków żelaza; proces wymywania składników pochodzących z rozkładu koloidów glebowych i glinokrzemianów prowadzi do powstania poziomu eluwialnego (wymywania) o jasnym zabarwieniu, oraz poziomu iluwialnego (wmywania), o brunatnordzawym zabarwieniu, i w konsekwencji prowadzi do powstawania gleb typu bielicowego, symbol B. oglejenia ? redukcja (odtlenianie) mineralnej części utworu glebowego w warunkach dużej wilgotności i w obecności substancji organicznej; oglejenie pod wpływem procesu postępującego od dołu, w wyniku działania wysokich wód gruntowych, zwie się oglejeniem oddolnym, a oglejenie wytworzone pod wpływem wód opadowych zwie się oglejeniem odgórnym, przemywania (płowienia) ? przemieszczanie się w głąb profilu glebowego wymytych z wyżej leżących warstw cząstek koloidalnych będących w stanie rozproszenia, bez ich uprzedniego rozkładu; przemywanie odbywa się przy słabo kwaśnym odczynie gleby. Zróżnicowanie gleb -
Gleby strefowe:
a) gleby bielicowe - powstały na piaszczysto żwirowym podłożu. Ich charakterystyczną cechą jest niezbyt duża zawartość próchnicy, a co się z tym wiąże - mała żyzność. Uprawa gleb bielicowych wymaga stosowania dużej ilości nawozów.kl umiarkowany zimny
b) gleby brunatne - wykształciły się na podłożu gliniastym. Zawierają więcej próchnicy niż gleby bielicowe. Dzięki temu są bardziej żyzne. Ich charakterystyczną cechą jest brunatne zabarwienie, które gleby te zawdzięczają telnkom i wodorotlenkom żelaza.
c) gleby płowe - powstają najczęściej na podłożu lessowym, piaszczystym lub gliniastym. Występują na terenie całej Polski.
d) gleby cynamonowe - przeważają w regionie śródziemnomorskim; powstały one na węglanowych skałach półwyspów Iberyjskiego, Apenińskiego i Bałkańskiego, a także w południowej Francji.
e) gleby glejlowe - mało żyzne gleby, które powstały na wieloletniej zmarzlinie; porastają je mchy i porosty.
f) czarnoziemy - powstały na podłożu lessowym. Mają bardzo dobrze wykształcony poziom próchniczny, dzięki czemu należą do najżyźniejszych gleb na świecie. Są to gleby charakterystyczne dla obszarów o klimacie umiarkownym kontynentalnym. Wytworzyły się pod bujną roślinnością stepową. Ich wadą jest duża podatność na degradację.
g)czarne ziemie- żyzne posiadaja gruby ton próchniczy o czarnej barwie, powstaja w zagłębieniach terenu wód gruntowych głownie przy udziale roślinności łąkowej lub zaroślowej w warunkach wysokiego wilgotnienia . tereny Kujaw , pomorze zachodnie
2. Gleby astrefowe:
a) mady - spotyka się je przede wszystkim w dolinach oraz ujściowych odcinkach rzek. Powstały w wyniku akumulacji osadów rzecznych, bogatych w składniki mineralne i organiczne.na żuławach
b) rędziny - powstały na podłożu wapienno-gipsowym. Ich cechy to bogaty poziom próchniczny oraz duża żyzność. Są to jednak gleby, których uprawa jest znacznie utrudniona.
c) gleby bagienne - wykształciły się w dnach dolin rzecznych; występują na terenach rzek.kotlina biebrzanska
d) gleby górskie - najczęściej są to gleby będące w początkowym stadium rozwoju(gleby inicjalne) - płytkie, z dużą zawartością okruchów skalnych.