W krajach o gospodarce rynkej system bankowy jest 2 stopniowy. Bank centralny i banki komercyjne.funkcje banku centralnego:bank panstwa:prowadzi rachunek ministerstwa finansow,obsuguje emisje obligacji skarbu panstwa.. bank bankoe:nadzoruje banki komercyjne,udziela im kredytow,gromadzi rezerwy obowiazkowe deponowane przez banki komercyjne. Bank emisyjny:ma prawo do niszczenia pieniedzy. Bank stabilizujaco kntrolny:uatala stopy procentowe,rezerwy obowiazkowe,regujluje podaz pieniadza,oddzialywuje na kursy walutowe.pieniadz pelni 4 funkcje:jest miernikiem wartosci,srodkiem wymiany,srodkiem tezauryzacji oraz srodkiem platniczym. Miernik wartosci pieniadz jest narzedziem dziei ktoremu mozna wyrazic wartosc towaru lub uslug. Pamietac nalezy ze cena z ktora spotykaja sie konsumenci jest najczescej wartoscia towaru powiekszona o marze czyli zarobek zprzedawcy. Środek wymiany. W gospodarce pieniężnej ludzie mogą sprzedawać komukolwiek to, co chcą, a następnie za pieniądze, które otrzymają, mogą kupić pożądane dobro lub usługę.srodek teruryzaji pieniadze mozemy przechowywac,oszczedzac.gromadzic pieniadze ludzie maja nadzieje ze jednoszesnie gromadza rowniez jego wartosc,a nie tylko papierki o roznych nominalach. Środek płatniczy jest umowną równowartością pewnej ilości pieniędzy, najczęściej posiadającą formę materialną. Środkiem płatniczym może być zarówno złoto, moneta, banknot jak i czek czy przelew bankowy. Centralny bank państwa - będąc bankiem państwa NBP, prowadzi rachunki bankowe dla budżetu państwa, centralnych instytucji państwowych oraz jednostek budżetowych. Przeprowadza w imieniu państwa operacje finansowe w kraju i za granicą, gromadzi i zarządza rezerwami dewizowymi, zaciąga i spłaca kredyty zagraniczne,
jest odpowiedzialny za utrzymanie stabilnego poziomu cen.rynek. do podmiotow nalezy:gospodarstwo domowe inaczej mowiac rodziny,skladajace sie z onsumentowdla ktorych najwazniejszym celem jest zaspokojenie potrzec wszystkich swoich czlonkow.cel ten realizowany jest pprzez podejmowanie decyzji o zakuie odpowiednich towarow.przedsiebiorstwa skupiajace producentow dla ktorych celem jest osiaganie zysu dzieki prowadzonej dzialalnosci produkcyjnej lub uslugowej.panstwo sprawujace kontrole zarowno nad przedsiebiorstwem jak i gospodarstwem domowym. Wszystkie podmioty sa od siebie zalezne.rodzaje rynkow:rynke dobr i uslug to rynek z ktorym stykasz sie najczesciej chcby w momencie robienia zakupow.,strumien pieniadza:gospodarstwa domowe,przedsiebirstwa do panstwa plyna pieniadze z firm i gospodarstw domowych.strumien towarow:przedsiebiorstwa dostarczaja dobra i uslugi gospodarstwom domowym,gospodarstwa domowe sprzeda przedsiebiorstwa srodki produkcji,panstwo dostarcza do obiegu:dobra i uslugi rzadowe.popyt ilosc dobri uslug ktor knsumenci chca i moga kupic w danym czasie i podanej cenie.na wielkosc popytu wplywa:jakosc towaru,moda, dzialania marketingowe,tradycja.osobowosc czlowieka to zespol cech psychofizycznych charakterystycznych dla niego i wpywajacych na jego zycie. Cechy osobowosci moga byc wrodzone,nie zalene od nas.npkolor wlosow budowa ciala,typy osobowosci:towarzyski sangwinik,perfekcynjy melancholik,energiczny choleryk. Potrzeby ludzkieludzie odczuwają różnorakie potrzeby i dążą do ich zaspokoienia. Pierwotne potrzeby wynikaly z istoty samego organizmu czlowieka i mialy charakter biologiczny. Do tych potrzeb, ktorych zaspokojenie jest niezbedne do zycia, zalicza sie potrzebe jedzenia, ubierania sie, oddychania, ciepła itp.Są one nazywane potrzebami podstawowymi lub naturalnymi. Budżet domowy to zestawienie planowanych dochodów i wydatków. Dochody z tytułu umowy o pracę muszą pokrywać wszystkie wydatki jakie ponosisz w ciągu miesiąca. Budżet, czyli zestawienie wydatków i dochodów, pozwoli Tobie zachować wypłacalność, jak również znaleźć sposoby na oszczędzanie pieniędzy, obliczać ile czasu potrzebujesz aby w sfinansować podróże, studia czy większe zakupy.