Rodzaje orek

Sposoby wykonywania orek:

-jednostronna, dokładanie kolejnych skib do tego samego brzegu pola, wykonywana jest pługiem obracalnym lub wahadłowym, powierzchnia zaoranego pola jest równa
-w rozgon (rozorywka), dokładanie skib do brzegów składu, kończy się na środku składu, gdzie powstaje bruzda,

-w skład (w zgon) dokładanie skib do wcześniej wyoranego grzbietu na środku składu, na brzegach składu powstają 2 bruzdy,

-kombinowaną, łączącą orki w skład i rozorywki w celu ograniczenia liczby grzbietów i bruzd na zaoranym polu.

-orka w wąskie zagony polega na wyoraniu wąskich zagonów zbudowanych z 8-12 skib, poprzedzielanych bruzdami, rzadko jest stosowana, pełni rolę odwadniania terenu.

-orka w szerokie zagony orka ta ma szerokość zagonu- 24 skiby, rola orna jest w skład lib rozwał, oraz może być to orka kombinowana

-w figurę, rodzaj orki na polach o kształtach nieregularnych zaczynającej się od środka pola równolegle do brzegów specjalnie wytyczonego wieloboku, który zaoruje się najpierw w zgon; orkę tą kończy się na brzegach pola,

-w okółkę – rodzaj orki na polach o kształtach nieregularnych wykonywanej w ten sposób, że zaczynając od brzegów pola orze się je dookoła, a kończy w środku, gdzie małą nie zaoraną część zaoruje się w zgon lub rozgon; zaletą tej orki jest brak bruzd i grzbietów, a wadą pozostawianie omijaków (calizny) na zakrętach i trudności zakończenia orki.

-razówka- gdy nie ma czasu na zaoranie pola podorywką i orką siewną stosuje się orkę razówkę najczesiej pod oziminy w niesprzyjających warunkach pogodowych
-specjalna na glebach lekkich w celu zwiększenia miąższości poziomu próchnicznego i wprowadzenia masy organicznej, 40–60cm

Rola podorywki:
Przerywa parowanie, przykrywa ściernisko, to pierwszy zabieg po zbiorze roślin pozostawiających ścierń (zboża). Podorywka płytka 6-12 cm.. Zadanie: przykrycie ścierniska i przyspieszanie jego rozkładu, przerwanie parowania, wstępna walka z chwastami, chorobami i szkodnikami. Ułatwia wykonanie następnej orki kiedy przyorujemy obornik- 15 cm., to orka płytka stosunek 1:2 (głęb. do szer.). Powinna być natychmiast zabronowana żeby przerwać parowanie.

Orki zagonowe:
Wykonywana jest na polach prostokątnych, wykonujemy ją pługami, których korpus odkładają skiby tylko w prawo. Pole zostaje podzielone na zagony. Na środku każdego, gdzie wyorywane pierwsze skiby powstaje grzbiet.
Orkę w skład rozpoczynamy od środka – nawroty wykonuje się w prawo, a skiby odkładane są do środka.
Orkę w rozorywkę rozpoczyna się od prawej granicy zagonu. Na uwrociu dojeżdża się do lewej granicy zagonu i tam wykonuje następny przejazd roboczy pługa . Na środku zagonu powstaje bruzda.

Polach na których stosujemy orkę w okółkę i figurę:
Na polach o nieregularnych kształtach. Okółka- wykonujemy od brzegu pola, skręcając w lewo, a środek pola orzemy w figurę.
Figura- zaczynającej się od środka pola równolegle do brzegów specjalnie wytyczonego wieloboku, który zaoruje się najpierw w zgon; orkę tą kończy się na brzegach pola.

Orki podstawowe:
podorywka – orka płytka rozpoczynająca zespół uprawek pożniwnych, wykonywana latem bezpośrednio po zbiorze roślin,
siewna – orka zasadnicza wykonywana na średnią głębokość rozpoczyna zespół uprawek przedsiewnych pod rośliny ozime do 20cm
przedzimowa (ziębla) – głęboka orka wykonywana jesienią na polach przeznaczonych pod rośliny jare,
wiosenna, wykonywana wiosną pod rośliny jare, powodujący nadmierne przesuszenie roli.

Orki zasadnicze:

-zimowa (ziembra): „Wszystkie pola nie obsiane za zimę powinny być zaorane”. Orka zimowa powinna być wykonana powyżej 20cm szerokości skiby do głębokości, bruzdy powinny wynosić 1:1, jest silnie wysztorcowana, orki zimowej nie bronujemy. Zadania: nagromadzenie zapasów wody z opadów zimowych, wykorzystanie zgruźlającego działania mrozu, przewietrzenie gleby, uaktywnienie procesów biologicznych i biochemicznych, pogłębienie warstwy ornej, wyrzucenie na zewnątrz składników wymytych do głębszych warstw, walka z chwastami i szkodnikami.

-podorywka: przerywa parowanie, przykrywa ściernisko, to pierwszy zabieg po zbiorze roślin pozostawiających ścierń (zboża). Podorywka płytka 6-12 cm.. Zadanie: przykrycie ścierniska i przyspieszanie jego rozkładu, przerwanie parowania, wstępna walka z chwastami, chorobami i szkodnikami. Ułatwia wykonanie następnej orki kiedy przyorujemy obornik- 15 cm.

-siewna: Wykorzystywana jest pod wszystkie oźminy (rzepak, pszenica ozima, jęczmień ozimy, żyto ozime, sprzężyto ozime). Przygotowuje glebe pod siew roślin ozimych, wykonana do 20cm, stosunek gleby do szerokości skiby 1:1,5. Przy orce siewnej należy wziąć pod uwagę termin jej wykonania żeby gleba osiodła trzeba ja wykonać 3-5 tyg przed siewem oźminy. Osiadanie gleby przyspiesza wal Cambella. Orkę wykonujemy przy optymalnej wilgotności, orka siewna powinna być natychmiast zabronowana, ważne jest prawidłowe jej wykonanie żeby nie było owijaków - pola nie zaoranego.

Rodzaje orek i głębokość ich wykonywania:

-płytka, do 15 cm. to najczęściej podorywka,
-średnia, do 15-25 cm. to najczęściej orka siewna,
-głęboka, 25-35 cm. to najczęściej orka przedzimowa,
-pogłębiona, wykonywana sporadycznie w celu zwiększenia miąższości warstwy ornej, głębokość tej orki jest większa o kilka cm od orek głębokich,
-z pogłębiaczem, wykonywana rzadko w celu spulchnienia warstwy podornej (gdy wytworzy się podeszwa płużna), pług wyposaża się w pogłębiacz,
-orka agromelioracyjna (orka bardzo głęboka (45-60 cm) wykonywana specjalnym pługiem w celu poprawienia na kilka lat niekorzystnych właściwości profilu glebowego).

Rola orek uzupełniających:
- wiosenna - przesusza glebę i może doprowadzić do zwiększenia zachwaszczenia. Wyjątkowo się wykonuje tę orkę gdy nie wykonano orki przedzimowej.
- odwrotka -Orkę tę wykonuję się w celu przykrycia obornika rozrzuconego po polu po przejeździe roztrząsacza. Jest wykonywana na średnią głębokość.

Rola orki zimowej:
„Wszystkie pola nie obsiane za zimę powinny być zaorane”. Powinna być wykonana powyżej 20cm szerokości skiby do głębokości, bruzdy powinny wynosić 1:1, jest silnie wysztorcowana, orki zimowej nie bronujemy. Zadania: nagromadzenie zapasów wody z opadów zimowych, wykorzystanie zgruźlającego działania mrozu, przewietrzenie gleby, uaktywnienie procesów biologicznych i biochemicznych, pogłębienie warstwy ornej, wyrzucenie na zew. składników wymytych do głębszych warstw, walka z chwastami i szkodnikami.

Rola orki siewnej i czas wykonywania:
Wykorzystywana jest pod wszystkie oźmine (rzepak, pszenica, jęczmień, żyto, sprzenżyto). Przygotowuje glebe pod siew roślin ozimych, wykonana do 20cm, stosunek gleby do szer skiby 1:1,5. Przy orce siewnej należy wziąć pod uwagę termin jej wykonania żeby gleba osiodła trzeba ja wykonać 3-5 tyg przed siewem oźminy. Osiadanie gleby przyspiesza wal Cambella. Orkę wykonujemy przy optymalnej wilgotności, orka siewna powinna być natychmiast zabronowana, ważne jest prawidłowe jej wykonanie żeby nie było owijaków - pola nie zaoranego.

Orka której nie wolno bronować:
Nie wolno bronować orki zimowej bo zorana gleba w zimie gromadzi w głębieniach wodę ze śniegu i deszczu