Komórkowa budowa organizmów

Komórka jest podstawową jednostką budulcową i funkcjonalną organizmu.

Wyróżniamy:
a) Organizmy jednokomórkowe, np. bakterie, pierwotniaki, niektóre glony.
b) Organizmy wielokomórkowe, np. rośliny, zwierzęta, zbudowane z wielu komórek, które tworzą tkanki, a te z kolei narządy, układy narządów, tworząc organizm.

Kształt komórek zależy od ich funkcji.

Wielkość komórek wynosi średnio kilkadziesiąt mikrometrów.

Składniki komórek dzielimy na:
a) Martwe: ściana komórkowa, sok komórkowy w wakuolach.
b) Żywe: błona komórkowa, cytoplazma, jądro, plastydy, mitochondria.

Komórka roślinna zawiera:
- Ścianę komórkową.
- Błonę komórkową.
- Cytoplazmę.
- Jądro.
- Mitochondria.
- Plastydy.
- Wakuole.

Komórka zwierzęca ma:
- Błonę komórkową.
- Cytoplazmę.
- Jądro.
- Mitochondria.
- Wodniczki.

Ściana komórkowa, zbudowana z celulozy, pełni funkcje ochronną i nadaje komórce kształt. Błona komórkowa (tłuszczowo-białkowa) jest przepuszczalna, umożliwiając transport substancji do wnętrza i na zewnątrz komórki oraz pełni również funkcję ochronną. Cytoplazma, złożona substancja wypełniająca wnętrze komórki, zawiera składniki płynne i stałe struktury. Jądro, położone w cytoplazmie, pełni nadrzędną rolę w procesie rozmnażania, kierując wszystkimi czynnościami życiowymi komórki. Mitochondria to miejsce oddychania komórkowego, gdzie wytwarzana i przekształcana jest energia potrzebna komórkom. Plastydy, w tym chloroplasty (ciałka zieleni), zawierają chlorofil i są miejscem fotosyntezy. Wakuole (wodniczki) w komórkach roślinnych zawierają sok komórkowy, przechowują składniki oraz produkty zbędne i wodę. Wodniczki w komórkach zwierzęcych występują w różnych rodzajach; u pierwotniaków można wyróżnić wodniczki pokarmowe (trawienne) i tętniące, które usuwają nadmiar wody z komórki.