Hawkini - "Car Piotr I Wielki" - charakterystyka

Piotr I Wielki został wybrany na cara Rosji w 1682r. Do tronu nie chciano dopuścić 15-letniego Iwana, ponieważ był obciążony różnymi schorzeniami fizycznymi oraz umysłowymi. Tymczasem Rosja potrzebowała władcy, który przeprowadziłby w kraju naglące reformy. Z drugiej strony młodszy syn Aleksego, wówczas 10-letni Piotr był zdrowy, inteligentny i posiadł poparcie wysokich rodów. Wkrótce Piotra okrzyknięto nowym carem, a tymczasowo władzę (aż do osiągnięcia pełnoletności) sprawować miała matka Piotra, Natalia Naryszkina.

Wygląd zewnętrzny oraz usposobienie Piotra Wielkiego były imponujące. Był to człowiek wysoki - miał co najmniej 190 cm, silny, przystojny i energiczny. Posiadał ogromny temperament i rubaszne usposobienie. Zwykle był bardzo wesoły, choć większość jego żartów była dość prymitywna. Znał się doskonale na polityce i sprawach wojskowych - od małego się tym interesował. Uczył się języka niemieckiego i holenderskiego, którymi w późniejszych latach potrafił się biegle posługiwać. Prócz tego zajmował się ciesielstwem, sztuką drukarską, żeglugą i budownictwem okrętów. Był pierwszym z carów rosyjskich, który podróżował za granicę. W 1697 uczestniczył w wyprawie do krajów europejskich pod nazwiskiem Piotr Michajłow. Odwiedził wówczas kraje Rzeszy, Holandię oraz Anglię, spotkał się z wieloma monarchami europejskimi, poznał stosunki społeczne krajów zachodnioeuropejskich, ich osiągnięcia techniczne, organizację społeczeństwa. Po powrocie postanowił, że sprawi, by Rosja dorównała innym, europejskim krajom.

Car Piotr I był jednak postrzegany za osobę, która unowocześniła Rosję. Pierwsze zmiany zostały wprowadzone w zakresie obyczajowości. Bojarzy zostali przymuszeni do skrócenia szat i ogolenia bród - mogli je nosić tylko duchowni, a chłopi i kupcy - za specjalną opłatą. Zaprowadzono także naukę tańców zachodnich, palenie tytoniu itp. Chciał także sprawić, by ludzie byli bardziej wydatni w pracy. Powiedał: "Jeśli będziecie pracować tak wydajnie i dobrze, jak Holendrzy, otrzymacie taką samą zapłatę" Nie znalazł się jednak nikt, kto dotrzymywałby cuudzoziemcom kroku. Właśnie przez to często posuwał się do wręcz okrutnych czynów. W gabinecie anatomicznym Fryderyka Ruyscha zauważył, że towarzyszący mu współziomkowie patrzą z obrzydzeniem na przeprowadzaną sekcję. Rozkazał im wobec tego przegryzać własnymi zębami mięśnie trupów w prosektorium. (przypisek ze strony 67). Podczas przesłuchać car nie tylko zadawał pytania, ale nierzadko sam chwytał kij czy rozpalone żelazo i bezlitośnie bił lub przypadał nieszczęśnika, powieszoego na belce za ręce wyłamane ze stawów. Do odgrywania roki katów zmuszał także bojarów, książąt i dworzan. Więźniów często skazywał na bezlitosną chłostę, obcięcie nosa i uszu. Łaska cara dotyczyła zresztą tylko budzi bardzo młodych, albo w podeszłym wieku, albo też takich, którzy w wyniku przebytych tortur postradali rozum. Nie wielu ludzi go w tym popierało, do póki nie uświadomili sobie, jak wiele zrobił on dla całego kraju.

Piotr I nie szczędził prezentów, tytułów i orderów. Mienszyków został fedelmarszałkiem a wielu dostało majątki ziemskie. Dla niego nie istotne było pochodzenie jakiejś osoby, lecz to czy potrafią myśleć tak jak on. Wielu ludzi niskiego pochodzenia zrobiło wielką karierę za jego panowania i tytan obdarowuje zaufanych wielkimi majątkami ziemskimi oraz nadaje im najwyższe godności państwowe i arystokratyczne tytuły np.: Mienszykow, Jagużyński czy Szafirow. Powoływał także cudzoziemców. Jego żoną była litewska chłopka Marta Skawrońska, która ukazem z 1711 roku została uznana za żonę Piotra I i w 1724 roku ogłoszona carycą, jako Katarzyna I. Urodziła carowi 11 dzieci.

Za jego panowania została zreformowana równierz armia, przez coroczny obowiązkowy pobór do służby. Przy pułkach gwardyjskich utworzył szkoły kadetów, gdzie młodzi szlachcice zdobywali szlify oficerskie. Wprowadził nowy podział administracyjny, dzieląc kraj na gubernie, prowincje i dystrykty. A także zmiany w systemie zarządzania miastami, tworząc magistraty z burmistrzami na czele. Na czele nowych urzędów umieszczał podległych sobie ludzi, utrwalając w ten sposób absolutyzm carski i centralizację władzy. Zorganizował także sieć szkół świeckich na poziomie elementarnym. Utworzył Akademię Nauk. Zmienił kalendarz na juliański w miejsce stosowanego dotychczas w Rosji kalendarza "od stworzenia świata", wprowadził nowy alfabet ? grażdankę.

Jeśli chodzi o politykę zagraniczną, to głównym celem, jaki wytyczył sobie Piotr I było ?wyrąbanie? dostępu Rosji do Bałtyku i Morza Czarnego. Już w 1696 r. urządził wyprawę wojenną przeciwko Turcji i zdobył port-twierdzę Azow, u ujścia Donu do Morza Azowskiego. Na dalszą ekspansję na wybrzeża Morza Czarnego w tym czasie Rosjanie nie mogli sobie jednak pozwolić, wobec braku na zachodzie Europy koalicjantów do wojny z Turcją. Za jego panowania Rosjanie zdobyli południowe wybrzeża Zatoki Fińskiej, aż do Jeziora Ładoga, oraz twierdze Dorpat i Narwę. W 1700 r. Rosja wzięła udział w III wojnie północnej.W wyniku tego uzyskała szeroki dostęp do Bałtyku i dzięki temu miała możliwość rozwoju swej floty, oraz nieograniczonego handlu z całym światem. Piotr I Wielki zrealizował więc swój plan otwarcia dla Rosji ?okna na świat?. ( http://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_I_Wielki ). natępnie Kontynuował też intensywnie budowę Sankt Petersburga i już w 1712 r. przeniósł do tego miasta stolicę imperium. W dniu pokoju nysztadzkiego przybrał tytuł cesarza Wszechrosji. Po zwycięstwie połtawskim Piotr I mógł już względnie swobodnie zacząć realizowanie swego drugiego celu, czyli wyparcia Turków za Morze Czarne. Już w 1710 r. rozpoczął działania wojenne przeciw Mołdawii. Nie powiodło mu się i szybko wycofał się z wojny, zawierając pokój za cenę oddania Turcji twierdzy Azow nad Donem, zniszczenia kilku innych oraz znacznej kontrybucji. Oczywiście strategiczny cel jej pokonania pozostał bez zmian, zrealizowanie go trwało jeszcze siedemdziesiąt lat. Również nęcącym i perspektywicznym osiągnięciem Rosji było opanowanie i kolonizacja północnej i środkowej Azji. Piotr I w 1717 r. podjął ekspedycję wojskową do Azji Środkowej, a na flance południowej wszczął wojnę z Persją, zdobywając dla Rosji pas terenów wzdłuż południowych brzegów Morza Kaspijskiego.

Podsumowując - Piotr I Wielki był jednym z najpotężniejszych, a zarazem najokrutniejszych carów Rosji. Za swojego panowania zdążył ją znacznie powiększyć, a także unowocześnić. Mimo tego, że osiągnął to poprzez torturowanie i straszenie innych, jestem pewna, że wszyscy żałowali jego śmierci w 1725r. Następcą Piotra była jego żona - Katarzyna I.