Jan Kochanowski

Jan Kochanowski studia rozpoczął na Akademii Krakowskiej w 1544. W latach 1547-1550 mógł studiować w którymś z uniwersytetów niemieckich, bądź też przebywać na jednym z dworów magnackich. W latach 1551-1552 studiował na uniwersytecie w Królewcu, skąd wyjechał do Włoch, do Padwy. Opisywał ważne dla Rzeczypospolitej wydarzenia, w tym hołd pruski księcia Albrechta II Fryderyka Hohenzollerna u stóp Zygmunta II Augusta, unię Korony i Litwy (1569).

Po śmierci Zygmunta Augusta Kochanowski był zwolennikiem Henryka Walezego, którego elekcję podpisał, uczestniczył też w jego koronacji w katedrze wawelskiej w 1573. Po ucieczce króla wycofał się z życia dworskiego. Na dwór królewski już nie wrócił. Jan Kochanowski osiedlił się w 1574 roku w odziedziczonym po ojcu majątku w Czarnolesie (Czarnym Lesie).

W 1575 r. poślubił Dorotę Podlodowską, z którą miał sześć córek (trzy zmarły w dzieciństwie) oraz syna (urodził się już po nagłej śmierci Jana).

W swoich utworach mówi, że zdrowia nie doceniamy , póki go nie stracimy. Zdrowie nie zawsze dopisywało Kochanowskim, dlatego poeta zapewne całkiem inaczej myślał o zdrowiu, niż większość ludzi. W swoich licznych fraszkach Kochanowski ośmiesza wady ludzkie. Wskazuje jak nie powinniśmy żyć. We fraszce "O doktorze Hiszpanie" krytykuje nałóg pijaństwa, jak też wmuszanie alkoholu. W innych fraszkach mówi o obżarstwie, fałszywej pobożności.

Wspaniałej kobiecie, dobrej żonie poświęcona jest pieśń "Może kto rękę sławy dostać w boju". W pieśni tej poeta wymienia liczne obowiązki należące do pani domu. Dobra żona powinna wspierać męża w ciężkich chwilach, pomagać mu w kłopotach. Jako matka młodego pokolenia musi wychować dzieci w szacunku dla starszych. Dobra żona, to także dobra gospodyni. Autor mówi, że bez towarzyszki życia "troski człowieka, zgryzą w pół wieka." Chciał przez to nam przekazać, że mężczyzna sam sobie nie poradzi.

Jan Kochanowski był także wielkim patriotą. Chwalił i opiewał jedynie ojczystą przyrodę. O miłości do ojczyzny mówi we fraszce "Na dom w Czarnolesie", gdzie jest dumny z tego, że może mieszkać w Polsce i mówić swoim językiem. To on jako jeden z pierwszych zaczął tworzyć właśnie w języku polskim. Jan Kochanowski tłumaczył inne utwory na język polski.

Jan Kochanowski zmarł nagle w Lublinie 22 sierpnia 1584r. Przyczyny śmierci nie są dokładnie znane. Wszystko wskazuje na to, że przyczyną śmierci poety był udar mózgu. Inne źródła podają, że poeta zmarł na zawał serca. Pochowany został w Zwoleniu, w pobliżu którego leży Czarnolas. W mieście postawiono na jego cześć dwa pomniki: w parku samego poety i przy gimnazjum poety z Urszulką. Znajduje się tam nagrobek z jednym z dwóch zachowanych wizerunków poety.
Łukasz Wojdat