I wojna światowa. Nowy kształt Europy.
1.1914- wybuch I wojny światowej
11 listopada 1918- Niemcy podpisują zawieszenie działań zbrojnych.
2. Dwa bloki państw przed wybuchem I wojny światowej.
Trójporozumienie- (Ententa) jeden z bloków państw przed wybuchem I wojny światowej:
- Anglia,
- Rosja,
- Francja
- USA (1917)
Trójprzymierze (państwa centralne) ? jeden z bloków państw przed wybuchem I wojny światowej:
- Niemcy,
- Austrio-Węgry,
- Włochy (dążyły do wojny)
3. 23 czerwca 1919r. ? zwycięskie mocarstwa podpisują w Paryżu, pod Wersalem traktat zwany wersalskim, który porządkował Europę po I wojnie światowej.
4. 1918r. rewolucja w Niemczech, Austrio- Węgrzech: obalenie cesarzy, upadek tych mocarstw, wprowadzenie republiki.
- Austria,
- Węgry,
- Czechosłowacja,
- Jugosławia.
1917r. rewolucja w Rosji- komuniści z Leninem na czele przejmują władzę.
- Litwa,
- Łotwa,
- Estonia.
Polska odzyskuje Niepodległość:
Roman Dmowski- wybitny polityk, starał się o poparcie innych państw dla sprawy Niepodległości Polski.
Józef Piłsudski- żołnierz, twórca oddziałów strzeleckich, dowódca I Brygady LP, po odzyskaniu Niepodległości był Naczelnikiem Państwa.
Jan Ignacy Paderewski- wybitny pianista, swoją popularność i wpływy wykorzystywał aby zyskać przychylność znanym politykom w Sprawie Niepodległej Polski.
Rola JP:
10 listopada 1918r. przybył do Warszawy
11 listopada 1918r. objął dowództwo nad wojskiem, a później jako Naczelnik Państwa.
Sytuacje w roku 1919 do 1921- kształtowanie granic państwa polskiego:
a) powstanie Wielkopolskie (26 grudzień 1918r.-16 lutego 1919r.) zwycięstwo powstańców zadecydowało o tym, że Wielkopolska należała do Polski, na mocy traktatu wersalskiego
b) plebiscyt (głosowanie ludności) powstania śląskie
- 1919r. I powstanie śląskie
- 1920r. II powstanie śląskie
- 20 marzec 1921r. plebiscyt zwycięstwo Niemiec (powyżej 50 %)
- maj-czerwiec III powstanie śląskie (zwycięskie) dyktator: Wojciech Korfanty
- zwycięstwo II powstania zadecydowało o tym, iż 1/3 terytorium plebiscytowego należała do polski.
- czerwiec 1922r. uroczyste wkroczenie wojska polskiego na Śląsk.
c) bitwa warszawska- z wojną polsko radziecką(sierpień 1920r.)
- 15 sierpnia- Święto Wojska Polskiego, odrzucenie wojsk radzieckich spod Warszawy ?Cud nad Wisłą?
Zwycięstwo bitwy warszawskiej:
- Polska ratuje Niepodległość,
- Polska ratuje Europę przed komunizmem.