Geneza faszyzmu

GENEZA FASZYZMU W EUROPIE MIĘDZYWOJENNEJ

(definicja faszyzmu nie za bardzo dotyczy pytania, ale tak na wszelki wypadek napisałam)
FASZYZM - doktryna polityczna powstała w okresie międzywojennym we Włoszech, sprzeciwiająca się demokracji parlamentarnej, głosząca kult państwa, (statolatrię ? kult scentralizowanego państwa, silne przywództwo oraz solidaryzm społeczny). Faszyzm podkreślał niechęć wobec zarówno liberalizmu, jak i komunizmu. Początkowo nazwa odnosiła się tylko do włoskiego pierwowzoru, później była stosowana wobec pokrewnych ruchów w latach 20. i 30. XX wieku, zwłaszcza narodowego socjalizmu w Niemczech, oraz współczesnych ruchów wywodzących się z partii faszystowskich (neofaszyzm). Faszyzm jest formą dyktatury nacjonalistycznej, która opiera się na kilku zasadach. Najważniejszym dobrem w państwie faszystowskim jest wspólnota, to znaczy naród (rozumiany jako ogół obywateli państwa) lub grupa etniczna rozumiana jako tożsama z narodem. Prawa jednostki są podporządkowane prawom narodu, który zyskuje tym samym realną osobowość, nie tylko jako pojęcie abstrakcyjne. Każde działanie dla jej dobra i na jej korzyść jest działaniem moralnie usprawiedliwionym. Jest to przede wszystkim zasada wodzostwa. Charyzmatyczny wódz, który "ma zawsze rację", jak głosiły włoskie plakaty na cześć Benito Mussoliniego, to osoba, która doskonale umie zdobywać sobie posłuch wśród ludzi. W stosunku do państwa faszyści wyznają etatyzm i statolatrię. Jednak w XX w. Określenie faszyzm odnosi się do masowych ruchów politycznych i ideologii o skrajnie nacjonalistycznym charakterze, powstałych w latach dwudziestych we Włoszech. Ideologia faszyzmu była skrajnie antykomunistyczna, jednak równocześnie wymierzona przeciwko demokracji. Faszyści dążyli do ustanowienia w swoich państwach dyktatury opartej na rządach jednej partii ? nie tolerującej żadnej opozycji ? na czele której stałby posiadający absolutną władzę wódz.

GENEZA ? PRZYCZYNY POWSTANIA
Straty w I w. św. spowodowały bardzo silne antagonizmy społeczne. W okresie międzywojennym największą popularność zdobywały ruchy społeczne odwołujące się do krzywdy, wychodzono z założenia, iż konflikty społeczne może rozwiązać tylko bardzo silne państwo. Zaczęły pojawiać się ruchy totalitarne, w których konflikty rozwiązuje się tylko siłą. Po I w. św. państwa dyktatorskie z rządami silnej ręki sprawdzały się najlepiej, polityka dyktatorska robiła wrażenie, a totalitaryzm wydawał się fenomenem ? propagandę brano za rzeczywistość. Doktryna faszystowska została ogłoszona zaraz po I wojnie światowej, przez Benito Mussoliniego, który w roku w 1919 założył organizację znaną jako Związki Kombatanckie, przekształconą w roku 1921 w Narodową Partię Faszystowską. Faszyzmem włoskim inspirował się Adolf Hitler w Niemczech, tworząc pierwszy na świecie ustrój narodowo-socjalistyczny ? NAZIZM.
Skutki pierwszej wojny światowej, jak również Wielki Kryzys, który spowodował załamanie światowego systemu ekonomicznego, pobudziły do działania nowego typu ruchy polityczne.
Faszyzm rozwinął się przede wszystkim tam, gdzie dostrzegano, że wojna nie rozstrzygnęła problemów narodowych, a także w państwach, do których dotarły bardzo dobrze widoczne skutki ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego. Wszelkiego typu ruchy i organizacje faszystowskie zaczęły pojawiać się także po za Włochami. Istniały m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Austrii, Finlandii, Chorwacji, Słowacji, Rumunii, na Węgrzech oraz w Ameryce Łacińskiej (Brazylia, Argentyna).
Za fakt determinujący rozwój i powstanie faszyzmu uznać można postanowienia traktatu wersalskiego - zwanego "dyktatem wersalskim" - który 28 IV 1919r nałożył szereg represji: terytorialnych, militarnych i gospodarczych na pokonane państwo niemieckie, a także pominął w swych rozstrzygnięciach sprawę należących do obozu zwycięzców Włoch. Powstałe w ten sposób niezadowolenie społeczne w obu krajach dodatkowo podsycane było niekorzystną sytuacją powojennej gospodarki; zniszczenia, utraty terytorialne i majątkowe w przypadku Niemiec, wyczerpanie surowców i trudności w przestawieniu produkcji z wojennej na pokojową zaowocowały drożyzną, inflacją i bezrobociem.
Frustracjom społecznym towarzyszyły zamieszki i niespokojna sytuacja wewnętrzna, a także wzrost aktywności ugrupowań socjalistycznych, które w większości społeczeństwa wywoływało strach przed rewolucją. Dodatkowo zaistniałą sytuację pogarszał brak tradycji parlamentarnych oraz zaufania społecznego do rozrośniętych i skorumpowanych struktur władzy. Takiej rzeczywistości - w coraz powszechniejszej opinii - przeciwstawić się mogła jedynie silna, scentralizowana władza. Kryzys liberalizmu, parlamentaryzmu i racjonalizmu, a także powojenny upadek autorytetów oraz zmiana dokonana w społecznej mentalności po pierwszej tego rodzaju wojnie, stworzyły niezwykle podatny grunt dla nowej ideologii.

(To już nie dotyczy tego pytania, ale tak dodatkowo napisałam to sobie przeczytajcie)
NARODZINY I ROZWÓJ FASZYZMU WE WŁOSZECH I Niemczech
WŁOCHY
1. Przyczyny rozwoju faszyzmu we Włoszech.
- Brak autorytetu parlamentu w społeczeństwie (korupcja, przekładanie interesów partyjnych)
- Zła sytuacja gospodarcza (bezrobocie, inflacja, ograniczenie inwestycji)
-Społeczeństwo rozczarowane rezultatami I wojny światowej
-Masy kombatantów wojennych nie mogły znaleźć sobie miejsca w nowej organizacji popularnie stały się wszelkie organizacje ?mundurowe? propagujące rządy silnej ręki
2. Marsz Czarnych Koszul na Rzym i dojście do władzy przez Mussoliniego.
- Pod kierownictwem Benito Mussoliniego powstają związki Walki i paramilitarne oddziały Czarnych Koszul- 1919
-W wyborach do parlamentu partia faszystowska uzyskała 35 mandatów - 1921
-Bezpardonowa rywalizacja (walka) faszystów z konkurencją polityczną -1922
-Na zjeździe partii faszystowskiej Mussolini publicznie zażądał dla siebie stanowiska premiera i rzucił hasło marszu faszystów na Rzym - X 1922- Marsz Czarnych Koszul na Rzym (faszystowski zamach stanu w wyniku, którego, we Włoszech zdobył władzę Benito Mussolini) - Z operacji zdobycia władzy, zwanej marszem na Rzym, który był bezprecedensową manifestacją siły, Europa wyciągnęła rozliczne nauki. Pierwsza z nich głosiła, że w warunkach powszechnego zmęczenia i rozczarowania bynajmniej nie najliczniejsza, ale najlepiej zorganizowana partia może zdobyć władzę. Ów marsz pokazał znaczenie organizacji kombatanckich po pierwszej wojnie światowej. Wykazał ogromną rolę środków informacji, a więc i konieczność ich opanowania dla dokonania i ugruntowania zamachu stanu
-Król Wiktor Emanuel mianował Mussoliniego premierem 20 X 1922
-Mussolini po sterylizowaniu oponentów, zmienił prawa wyborcze (m. in. zwycięska partia otrzymała 2/3 miejsc w parlamencie) - 1923
-Po rozwiązaniu partii politycznych (z wyjątkiem partii faszystowskiej) i parlamentu, ograniczenie wolności słowa, zgromadzeń do 1926 roku]
3. Organizacja włoskiego państwa faszystowskiego.
- Pełnia władzy politycznej i administracyjnej dla faszystów
- Korporacja = utworzenie przez państwo zrzeszenia skupiające pracodawców i pracobiorców danej dziedziny gospodarki
- Roboty publiczne, ustawodawstwo socjalne, inwestycje w przemysł zbrojeniowy dawały miejsca pracy
- Konkordat rządu ze Stolicą Apostolską

NIEMCY
Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników (NSDAP) została utworzona na wzór partii Mussoliniego i w podobny sposób jak faszyści we Włoszech przejęła władzę w Niemczech. Jednak przez swoją skrajnie rasistowską ideologię odróżniała się od swojego włoskiego pierwowzoru. Kierowana przez fuhrera (wodza) Adolfa Hitlera rozpoczęła w latach 30. politykę agresji, a ta ostatecznie doprowadziła do wybuchu drugiej wojny światowej, w wyniku której upadła ideologia faszyzmu. Klęska militarna w pierwszej wojnie światowej oraz postanowienia traktatu wersalskiego stworzyły nową sytuację w Niemczech. Zgodnie z warunkami traktatu Niemcy utraciły znaczną część swoich terytoriów, ponadto musiały płacić ogromne odszkodowania.
Pod przywództwem Hitlera naziści zaczęli odgrywać istotną rolę polityczną w Bawarii. Gdy pojawił się najlepszy moment, by zwrócić się przeciwko republice, NSDAP była zbyt słaba, by działać w osamotnieniu, dlatego też weszła w sojusz z innymi ugrupowaniami prawicowymi. Miało to miejsce 1923 roku, kiedy Francuzi i Belgowie zajęli centrum przemysłowe Niemiec, Zagłębie Ruhry w związku z opóźnieniem spłaty odszkodowań wojennych. Inflacja uczyniła markę niemiecką bezwartościową, doprowadzając tym samym do ruiny wielu obywateli. Właśnie wtedy Hitler i jego sojusznicy wybrali moment do przeprowadzenia puczu, który jednak został stłumiony przez oddziały monachijskiej policji. Przywódca nazistowski wyraził swoje poglądy w książce ?Mein Kampf? (?Moja walka?), zadedykowanej Rudolfowi Hessowi. Hitler chciał anulowania układu wersalskiego, rozbicia ruchu komunistycznego i socjalistycznego oraz odbudowania potęgi Niemiec. Według niego historia była przede wszystkim bezlitosną walką ras o przetrwanie, co w jego oczach usprawiedliwiało wszelkie akty gwałtu i przemocy. Niemcy były jego zdaniem narodem panów, rasą Aryjczyków, nadrzędną wobec innych. Światowy kryzys ekonomiczny wstrząsnął gospodarką wielu krajów, głównie Niemiec, jako że nadszedł czas spłaty długów zaciągniętych u Amerykanów. Około 6 milionów ludzi straciło wtedy pracę. Wraz ze wzrostem bezrobocia wzrastała również popularność NSDAP. W styczniu 1933 roku Hitler został kanclerzem Niemiec, choć w samym rządzie znalazło się niewielu faszystów. Nazistom udało się przegłosować ustawę o pełnomocnictwach rządu, dającą Hitlerowi władzę dyktatorską na okres 4 lat. Teraz mógł wykorzystać zdobytą władzę do zmiany Niemiec w III Rzeszę. Wszystkie partie, prócz NSDAP, zostały rozwiązane, podobnie związki zawodowe, antynazistowsie gazety i inne środki opozycji. Nazizm stał się oficjalną doktryn III Rzeszy, a Hitler ogłoszony został jej wodzem. Hitler zorganizował ?noc długich noży?, podczas której zostali zabici potencjalni przeciwnicy fuhrera. Na znaczeniu przybierać zaczęło SS ? polityczna policja i straż przyboczna Hitlera. Powstały obozy koncentracyjne, gdzie osadzani byli przeciwnicy polityczni, natomiast Żydzi zostali pozbawieni większości praw obywatelskich. Hitler uzyskał szerokie poparcie społeczne z powodu programu militaryzacji i budowy dróg, który dał wielu ludziom zatrudnienie i podźwignął gospodarkę. Remilitaryzacja i przywrócenie poboru do wojska stanowiły pogwałcenie traktatu wersalskiego. W 1936 roku Hitler wprowadził wojsko do Nadrenii, gdzie nie wolna było Niemcom utrzymywać sił zbrojnych. Agresywna postawa Hitlera sprawiła, że Europa ponownie stanęła w obliczu wojny