Gospodarka komunalna - zagadnienia podstawowe

GOSPODARKA KOMUNALNA

Definicja gospodarki komunalnej ? z ustawy:
1) usługi administracyjne, np. wydawanie dokumentów na życzenie klientów, wprowadzanych do rejestrów, wydawanie zezwoleń, decyzji amin.,
2) usługi społeczne: ochrona zdrowia, kultura fizyczna i rekreacja, edukacja, pomoc i opieka społeczna, mieszkalnictwo, bezpieczeństwo publiczne,
3) usługi techniczne: transport, gospodarka wodna, gospodarka odpadami, zaopatrzenie w energię, zieleń publiczna, cmentarnictwo
? transport ? usługi transportowe (przewozy), infrastruktura transportowa (droga, tory)
? gospodarka wodna ? zaopatrzenie w wodę oraz kanalizacja
? gospodarka odpadami: składowanie odpadów,
? zaopatrzenie w energię cieplną, elektroenergię, gazownictwo
? zieleń publiczna

ustawa o gospodarce komunalnej

art. 1

zadania - zadania własne / zadania zlecone one nie należą do gosp. kom.
publiczne

zadania własne ? służba zaspokajaniu zbiorowych potrzeb
zadania o charakterze użyteczności publicznej są zarazem zadaniami własnymi

istota gospodarki komunalnej (cel gosp. kom.) polega na wykonywaniu przez gminę, powiat i województwo zadań własnych, aby w ten sposób zaspokajać zbiorowe potrzeby mieszkańców.
Polska konstytucja nie posługuje się pojęciem gospodarki komunalnej.
Podstawowa definicja jest w ustawie o gospodarce komunalnej. Pojęcie to należy traktować jako podstawową definicję prawną.
Gospodarka komunalna swoim zakresem obejmuje:
- gospodarkę gmin,
- gospodarkę powiatów,
gospodarkę województw (woj. Samorządowe)

ZADANIA WŁASNE POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK SAMORZĄDOWYCH
GMINY: art. 7 ust. O samorządzie gminnym
- zaopatrzenie w wodę, gaz, energie elektryczną, cieplną,
- transport publiczny
- drogi gminne,
- zieleń komunalna,
- odprowadzanie ścieków,
- utylizacja odpadów

POWIATY: art. 4 o samorządzie powiatowym
Do zakresu zadań powiatu należy wykonywanie określonych ustawami zadań publicznych o charakterze ponad gminnym, które dotyczą np.:
- edukacji publicznej,
- ochrony zdrowia,
- pomocy publicznej,
- transportu i dróg,
- kultury,
- ochrony środowiska,
- porządku publicznego,
- przeciwdziałania bezrobociu,
- ochrony praw konsumenta

WOJEWÓDZTWA ? art. 14 ust. O samorz. Woj.
Samorządowe województwo wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami np..
- szkolnictwo wyższe ? edukacja,
- ochrona zdrowia,
- kultura,
- pomoc społeczna,
- modernizacja terenów wiejskich,
- zagospodarowanie przestrzenne,

Gospodarka komunalna ? ujęcie ekonomiczne

To suma wszystkich rynków, usług użyteczności publicznej o charakterze lokalnym nie zależnie od tego czy dana j.s.t. jest na tych rynkach w ogóle obecna bezpośrednio albo w tzw. Formach pośrednich.
Na j.s.t. spoczywa odpowiedzialność za zaspokajanie potrzeb mieszkańców, muszą one zatem zagwarantować realizację zadań własnych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie te zadania muszą być wykonane samodzielnie przez samorząd. Mogą one np. powierzać (zlecać) wykonywanie tych zadań podmiotom zewnętrznym. Powierzanie przez j.s.t zadań do realizacji nie prowadzi sama z siebie do przeniesienia na podmiot wykonujący zadanie odpowiedzialności publiczno ? prawnej za jego wykonanie. Takie przeniesienie odpowiedzialności nie jest możliwe m.in. dlatego, że odpowiedzialność władz przed mieszkańcami byłaby fikcyjna.
Podstawą do wykonania powierzonego zadania jest umowa. Na jej podstawie j.s.t. powierza prowadzenie na swoim obszarze działalności mającej na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców. Ze względu na interes mieszkańców umowy te powinny w sposób szczegółowy określać warunki wykonywania tych zadań oraz umożliwiać władzom samorządowym ingerencje w działalność tego podmiotu, gdy wykonuje on zadanie w sposób niewłaściwy.

MIENIE KOMUNALNE

Mienie komunalne to kategoria zbiorcza, obejmująca mienie gmin, powiatów i woj.
Jest to rodzaj mienia publicznego co oznacza w praktyce że nie może być utożsamiane z mieniem prywatnym.
Ustawa o gosp. komunalnej, a także ustawy samorządowe zakładają ścisłe powiązanie mienia komunalnego z określonymi przez ustawę zadaniami samorządu terytorialnego. Dla gospodarki komunalnej ma to takie znaczenie, że gospodarowanie mieniem komunalnym nie ma na celu prowadzenia działalności komunalnej lecz powinno służyć wypełnianiu zadań na rzecz wspólnoty.
Art. 2 ust. o gosp. kom.
Z tego art. nic nie wynika. Można wywnioskować, że nie ma żadnych ograniczeń. W praktyce tak nie jest. Mogłoby się wydawać, że wprowadza zasadę dobrowolności.
Na gruncie art. 2 mogłoby się wydawać, że istnieje nieograniczona swoboda wyboru form, w jakich j.s.t. prowadzić mogą gospodarkę komunalną (wykonywać zadania własne).
Zarówno ustawa o gosp. jak i inne akty prawne np. ustawa o finansach publicznych wprowadzają istotne ograniczenia w tym zakresie. Np. art. 7 ust. o gosp. kom. wskazujący, że forma zakładu budżetowego dopuszczalna jest tylko w sferze użyteczności publicznej, art. 9 w związku z art. 10 tej ustawy: wykorzystanie spółki akcyjnej i sp. z.o. o. dla wykonywania zadań przekraczających sferę użyteczności publicznej.
Ustawa o finansach publ. art. 30 ze środków publicznych nie można tworzyć fundacji ? dotyczy to funduszy samorządu terytorialnego.

ZAKŁAD BUDŻETOWY ? usługi odpłatne, przedszkole, gminne centra sportu, zarządu dróg i transportu,
Zakłady budżetowe odpłatnie wykonują swoje zadania, a koszty działania pokrywają z przychodów, powinny się same finansować.
Mogą otrzymywać dotacje przedmiotowe, podmiotowe. Mogą dostać również dotacje celowe.
Dotacje nie mogą przekroczyć 50% kosztów działalności tego zakładu.

JEDNOSTKI BUDŻETOWE ? szkoły, ośrodki pomocy społecznej swoje wydatki pokrywają bezpośrednio z budżetu. Jeżeli uzyska dochody to musi je tam odprowadzić.
Podstawą finansową jest plan finansowy, plan dochodów i wydatków ? mają swój status. Są wyposażone w mienie. Tworzą je sejmiki wojewódzkie. Tworzą je i likwidują.
Gospodarstwo pomocnicze, warsztaty szkolne, bufety, hotele pracownicze, stołówki, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe. Jest to coś wyodrębnione z jednostki budżetowej, wyodrębnione organizacyjnie, finansowe. Nie jest samodzielne zawsze związane jest z jakąś jednostką.
Podstawa jest roczny plan finansowy. Pokrywa swoje koszty ze swoich dochodów.
Mogą dostać dotacje z budżetu samorządowego, jeśli zarabiają to połowę odprowadzają do budżetu samorządowego. Nie są przedsięwzięciami.
Fundusz celowy ? zasada kiedy jedno i to samo zadanie finansowane jest z kilku funduszy np. gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, fundusz ubezpieczeń społecznych PEFRON.