Areał-miejsce w którym żyje populacja określonego gatunku suma areałów- zasięg przestrzenny populacjiBiosfera-obszar na którym istnieje życie Ekologia- nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody (bada wpływ organizmów na siebie i na środowisko) dzieli się na ANTEKOLOGIE(wpływ org. Na środowisko)SYNEKOLOGIE (ekologia ekosystemów) SOZOOLOGIA(ochrona środowiska) Populacja- zespół osobników danego gatunku zamieszkujących dany teren Biocenoza- zespół różnych populacji zamieszkujących dany teren (las,jezioro),musi być samowytarczalna, wtedy jest niezalezna,a odbywa się gdy w niej krąży materia Ekosystem- biocenoza+biotop (przyroda nieożywiona) biony- zespół ekosystemów(tundra sawanna) siedlisko-miejsce w którym żyje populacja danego gatunku terytorium(rewir) miejsce o które dany osobnik zabieg, walczy i broni fluktuacje-nieregularne wachania liczebności, na które wpływają dwa czynniki biotetyczne(choroby, starzenie się populacji) abiotyczne(dział. Człowieka ,zanieczyszczenia, susza) PRAWO LIEBIGA-mówi o czynniku ograniczającym – każdy czynnik który znajduje się w ilości min. Może ograniczać liczebność populacji(rośliny-woda, zwierzęta- temperatura)prawo shelforda-bytowanie organizmów określają dwie skrajne wartości działającego czynnika Min i MAX – prawo tolerancji(za dużo wody, za wys. Temp) eurobiąty-duży zakres tolerancji(wróbel) stenobiąty-mały zakres tolerancji(puma) sukcesja-proces kierunkowy zmian doprowadzających do stopniowego przekształcania się ekosystemów pierwotna-rozpoczyna się na terenie nie zajęta przez inną biocenozę,tworzy się z niczego wtórna-zmiana biocenozy jednej w drugą(zarastanie jeziora) rozpoczyna się na terenie zajętym przez inna biocenozę łańcuch troficzny- zalezności miedzy organizmami w danej biocenozie-łańcuch pokarmowy łańcuch spasanie-rozpoczyna się od roślin detrytusowy-rozpoczyna się od destruentów netto-brutto-straty energii spowodowanej oddychaniem brutto-produkcja pierwotna-straty energii spowodowanej oddychaniem homeostaza-równowaga biocenotyczna-gdy dana biocenoza jest samo wystarczalna i gdy jest bardzo dużo zależności pokarmowych parki narodowe-uchwałowo chroniony obszar pow.500 hektarów, w którym przyroda jest zbliżona do stany naturalnego rezerwat-określony obszar, na którym podlega ochronie część przyrody lub jej element pomnik przyrody-pojedynczy twór należący do przyrody żywej lub nieożywionej a zasługujący na ochronie ze względów naukowych estetycznych historycznych(Bartek-dąb) gleba-powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej powstała ze skały macierzystej przekształconej w procesie glebotwórczym interakcje: SYNBIOZA(obupolna kozyść bakt.brodawkowe: KLOSTRIDIUM RHIZOBIUM AZOTOBAKTER) protokooperacja(mogą żyć bez siebie) KOMENSALIZM(jeden korzyść ma drugi nic) PASOZYTNICTWO, konkurecja(wypieranie) amensalizm(grzyb) drapieżnictwo