Właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH JAKO INSTYTUCJA
ZUS powstał 24 października 1934 r. w wyniku decyzji prezydenta Ignacego Mościckiego o scaleniu pięciu wcześniej działających państwowych izb ubezpieczeniowych. Od chwili powołania jest jedną z najnowocześniejszych i najlepiej zorganizowanych tego typu instytucji na świecie.
W chwili obecnej Zakład Ubezpieczeń Społecznych działa na podstawie Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnie 13.10.1998 roku
Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną, zajmującą się gromadzeniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obywateli oraz dystrybucją świadczeń (np. emerytur, rent, zasiłków chorobowych lub macierzyńskich) w wysokości i na zasadach ustalonych w przepisach powszechnie obowiązujących.
Obecnie z usług ZUS korzysta około 20 mln klientów. Środki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których dysponentem jest ZUS, stanowią około 50 proc. zasobów pieniężnych państwa. Zakład nie może samodzielnie ustalać wysokości składek lub świadczeń, gdyż zgodnie z Konstytucją pozostaje to w kompetencji parlamentu.
ZUS zarządza również środkami Funduszu Rezerwy Demograficznej, który - dzięki trafnym przewidywaniom zarządzających - osiąga wyniki porównywalne z najlepszymi komercyjnymi funduszami inwestycyjnymi w Polsce (w 2007 r. stopa zwrotu z inwestycji wyniosła 5,5 procent).
Do zakresu działania ZUS, określonego w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.), należy m.in.:
1. realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności:
1. stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych,
2. ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wypłacanie tych świadczeń, chyba że na mocy odrębnych przepisów obowiązki te wykonują płatnicy składek,
3. wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
4. prowadzenie rozliczeń z płatnikami składek z tytułu należnych składek i wypłacanych przez nich świadczeń podlegających finansowaniu z funduszy ubezpieczeń społecznych lub innych źródeł,
5. prowadzenie indywidualnych kont ubezpieczonych i kont płatników składek,
6. orzekanie przez lekarzy orzeczników Zakładu oraz komisje lekarskie Zakładu dla potrzeb ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych
2. opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu zabezpieczenia społecznego
3. realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych
4. wystawianie osobom uprawnionym do emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych imiennych legitymacji emeryta-rencisty, potwierdzających status emeryta-rencisty
5. dysponowanie środkami finansowymi funduszów ubezpieczeń społecznych oraz środkami Funduszu Alimentacyjnego
6. opracowywanie aktuarialnych analiz i prognoz w zakresie ubezpieczeń społecznych
7. kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy
8. kontrola wykonywania przez płatników składek i przez ubezpieczonych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi
9. wydawanie Biuletynu Informacyjnego
10. popularyzacja wiedzy o ubezpieczeniach społecznych.
Zakład wykonuje również zadania powierzone na podstawie innych ustaw lub inne zlecone zadania z dziedziny ubezpieczeń lub zabezpieczenia społecznego, np. gromadzi dane osobowe płatników składek dla Narodowego Funduszu Zdrowia lub identyfikuje składki przesyłane na indywidualne konta w Otwartych Funduszach Emerytalnych.

DANE PODSTAWOWE
Minimalne wynagrodzenie za pracę
? Od 1 stycznia 2008 r. 1126,00 zł
Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej
? W 2006 r. 2477,23 zł
? W 2007 r. 2691,03 zł
Przeciętne wynagrodzenie
? W II kwartale 2007 r. 2644,34 zł
? W III kwartale 2007 r. 2703,41 zł
? W IV kwartale 2007 r. 2899,83 zł
? W I kwartale 2008 r. 2983,98 zł

SKŁADKI
Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Składki za marzec, kwiecień, maj 2008 r.
Rodzaj składki konto Z dobrowolnym
ubezpieczeniem
chorobowym Bez dobrowolnego
ubezpieczenia
chorobowego
Ubezpieczenia społeczne
konto: 83 1010 1023 0000 2613 9510 0000 517,97 475,34
Ubezpieczenie zdrowotne *
konto: 78 1010 1023 0000 2613 9520 0000 209,59 209,59
Fundusz Pracy
konto: 73 1010 1023 0000 2613 9530 0000 42,63 42,63
Razem 770,19 727,56
* dla prowadzących działalność gospodarczą
Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne dla nieprowadzących działalności gospodarczej przekazywana za pośrednictwem ZUS do NFZ za marzec 2008 r. wynosi miesięcznie nie mniej niż 279,46 zł.
Więcej informacji na stronie NFZ
Składki za styczeń i luty 2008 r.
Rodzaj składki konto Z dobrowolnym
ubezpieczeniem
chorobowym Bez dobrowolnego
ubezpieczenia
chorobowego
Ubezpieczenia społeczne
konto: 83 1010 1023 0000 2613 9510 0000 482,88 443,14
Ubezpieczenie zdrowotne *
konto: 78 1010 1023 0000 2613 9520 0000 195,15 195,15
Fundusz Pracy
konto: 73 1010 1023 0000 2613 9530 0000 39,74 39,74
Razem 717,77 678,03
* dla prowadzących działalność gospodarczą
Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne dla nieprowadzących działalności gospodarczej przekazywana za pośrednictwem ZUS do NFZ za miesiące: styczeń i luty 2008 r. wynosi miesięcznie nie mniej, niż 279,46 zł.
Więcej informacji na stronie NFZ
Minimalna podstawa (60%) wymiaru i wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i fundusze pozaubezpieczeniowe od 1 stycznia 1999 r.
Wyjaśnienia
Dla wszystkich ubezpieczonych wysokość składek na poszczególne ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r. wynosi:

? ubezpieczenie emerytalne 19,52% podstawy wymiaru
? ubezpieczenia rentowe
- od 1.01.1999 r. do 30.06.2007 r. 13,00% podstawy wymiaru
- od 1.07.2007 r. do 31.12.2007 r. 10,00% podstawy wymiaru
- od 1 stycznia 2008 r. 6,00% podstawy wymiaru
? ubezpieczenie chorobowe 2,45% podstawy wymiaru
? ubezpieczenie wypadkowe:
- od 1.01.1999 r. do 31.12.2002 r. 1,62% podstawy wymiaru
- od 1.01.2003 r. do 31.03.2006 r. od 0,97% do 3,86% podstawy wymiaru
- od 1.04.2006 r. do 31.03.2007 r. od 0,90% do 3,60% podstawy wymiaru
- od 1.04.2007 r. od 0,67% do 3,60% podstawy wymiaru
Począwszy od roku składkowego rozpoczynającego się od 1.04.2006 r., stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek, którzy byli zobowiązani i przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe jest ustalona przez Zakład. O jej wysokości Zakład zobowiązany jest powiadomić płatników w terminie do 20 kwietnia danego roku.

Składka na Fundusz Pracy od 1 stycznia 1999 r. wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od 1 stycznia 2006 r. wynosi 0,10% podstawy wymiaru.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne od 1 stycznia 2007 r. wynosi 9,00% podstawy wymiaru.
I. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, które:
? rozpoczęły wykonywanie działalności gospodarczej nie wcześniej niż 25 sierpnia 2005 r.,
? nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności,
? nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób w marcu, kwietniu i maju 2008 r. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 337,80 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2008 r.).

Za marzec, kwiecień i maj 2008 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych osób nie może być niższa niż:

? 65,94 zł (tj. 19,52%) na ubezpieczenie emerytalne
? 20,27 zł (tj. 6%) na ubezpieczenia rentowe
? 8,28 zł (tj. 2,45%) na ubezpieczenie chorobowe

II. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, tj.:
? osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych nie wymienionych w punkcie I,
? twórcy i artyści,
? osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
? wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
? osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób w marcu, kwietniu i maju 2008 r. stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 1739,90 zł (60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2007 r.)
Za marzec, kwiecień i maj 2008 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych osób nie może być niższa niż:

? 339,63 zł (tj. 19,52%) na ubezpieczenie emerytalne
? 104,39 zł (tj. 6%) na ubezpieczenia rentowe
? 42,63 zł (tj. 2,45%) na ubezpieczenie chorobowe
W marcu, kwietniu i maju 2008 r. dla osób wymienionych w pkt. I i II podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie kwoty 7249,58 zł (tj. 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2007 r.).
Zgodnie z art. 32 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 7 i art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. nr 199, poz. 1673, z późn. zm.), o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym Zakład powiadamia do 20 kwietnia danego roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne lata kalendarzowe.
Pozostali płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na ten rok składkowy, tj.:
? płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, zgodnie z art. 33 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na to ubezpieczenie w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą,
? płatnicy zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50 % najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego, który zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy, obejmuje okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.
Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe (w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych) zawiera poradnik "Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe". Poradnik w formie papierowej dostępny jest w Oddziałach ZUS, które udzielają również pomocy przy ustalaniu wysokości składki.

W marcu, kwietniu i maju 2008 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób wymienionych w pkt. I i II stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 2328,80 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2007 r., włącznie z wypłatami z zysku).
Składka na ubezpieczenie zdrowotne za marzec, kwiecień i maj 2008 r. nie może być niższa niż:
? 209,59 zł (tj. 9,00% podstawy wymiaru)
Składka na Fundusz Pracy w marcu, kwietniu i maju 2008 r. nie może być niższa niż:
? 42,63 zł (tj. 2,45%)

Ograniczenie podstawy wymiaru składek
Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2008 r. - 85 290 zł.
Terminy rozliczania i opłacania składek
Składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) za dany miesiąc kalendarzowy należy rozliczać i opłacać w następujących terminach:
? do 5. dnia następnego miesiąca - jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze w rozumieniu art. 18 ust. 1, art. 19 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych,
? do 10. dnia następnego miesiąca - osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie,
? do 15. dnia następnego miesiąca - pozostali płatnicy.

EMERYTURY I RENTY
Najniższe emerytury i renty
Kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2008 r.:
emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renta rodzinna 636,29 zł
renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy 489,44 zł
renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową i renta rodzinna wypadkowa 763,55 zł
renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową 587,33 zł
Dodatki do emerytur i rent
Wysokość dodatków do świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2008 r.:
dodatek pielęgnacyjny, za tajne nauczanie 163,15 zł
dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji 244,73 zł
dodatek dla sieroty zupełnej 306,65 zł
dodatek kombatancki, świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego 163,15 zł
dodatek kompensacyjny 24,47 zł
świadczenie pieniężne dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych - w zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy od 8,18 zł
do 163,15 zł
świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR - w zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy od 8,18 zł
do 163,15 zł
Kwota bazowa
? Od 1 marca 2008 r. 2275,37 zł
Renta socjalna
? Od 1 marca 2008 r. 534,48 zł
Przychód stanowiący 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy (którego przekroczenie powoduje zawieszenie wypłaty renty socjalnej):
o od 1 marca 2006 r. do 31 maja 2006 r. 758,60 zł
o od 1 czerwca 2006 r. do 31 sierpnia 2006 r. 759,10 zł
o od 1 września 2006 r. do 30 listopada 2006 r. 728,20 zł
o od 1 grudnia 2006 r. do 28 lutego 2007 r. 739,40 zł
o od 1 marca 2007 r. do 31 maja 2007 r. 798,80 zł
o od 1 czerwca 2007 r. do 31 sierpnia 2007 r. 812,80 zł
o od 1 września 2007 r. do 30 listopada 2007 r. 793,30 zł
o od 1 grudnia 2007 r. do 29 lutego 2008 r. 811,10 zł
o od 1 marca 2008 r. do 31 maja 2008 r. 870,00 zł
Świadczenie przedemerytalne
? Od 1 marca 2008 r. 757,79 zł.
Kwoty przychodu wpływające na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń i zasiłków przedemerytalnych w okresie rozliczeniowym od 1 marca 2008 r.:
? dopuszczalna miesięczna kwota przychodu 1345,60 zł
? graniczna miesięczna kwota przychodu 1883,80 zł
? dopuszczalna roczna kwota przychodu 16 147,20 zł
? graniczna roczna kwota przychodu 22 605,60 zł
Kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
W okresie od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r. kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wynoszą:
? 538 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
? 538 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych
? 9 419 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego
? 9 419 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty
? 48 439 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty
? 24 219 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko
? 48 439 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 9 419 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci
? 48 439 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 9 419 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko
? 9 419 zł, gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom
? 24 219 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 9 419 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.
Wysokość kwot przychodu powodujących zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń emerytów i rencistów (komunikaty ZUS)
Nie zmniejsza się ani nie zawiesza w razie osiągania przychodu następujących świadczeń:
? rent inwalidy wojennego i rent rodzinnych po tym inwalidzie,
? rent inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową i rent rodzinnych po tym inwalidzie.
Od 1 stycznia 1999 r. zawieszeniu ani zmniejszeniu - bez względu na wysokość osiąganego przychodu - nie podlegają emerytury osób, które osiągnęły wiek: 60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni.
Osiąganie przychodu nieprzekraczającego 70% kwoty przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłoszonego przez prezesa GUS, nie powoduje zmniejszenia świadczeń.

Kwoty równe 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego:
od 1 stycznia 2006 r. - 1643,10 zł
od 1 marca 2006 r. - 1770,10 zł
od 1 czerwca 2006 r. - 1771,20 zł
od 1 września 2006 r. - 1699,10 zł
od 1 grudnia 2006 r. - 1725,30 zł
od 1 marca 2007 r. - 1863,80 zł
od 1 czerwca 2007 r. - 1896,40 zł
od 1 września 2007 r. - 1851,10 zł
od 1 grudnia 2007 r. - 1892,40 zł
od 1 marca 2008 r. - 2029,90 zł
Kwoty równe 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego:
od 1 stycznia 2006 r. - 3051,50 zł
od 1 marca 2006 r. - 3287,30 zł
od 1 czerwca 2006 r. - 3289,30 zł
od 1 września 2006 r. - 3155,50 zł
od 1 grudnia 2006 r. - 3204,10 zł
od 1 marca 2007 r. - 3461,30 zł
od 1 czerwca 2007 r. - 3521,90 zł
od 1 września 2007 r. - 3437,70 zł
od 1 grudnia 2007 r. - 3514,50 zł
od 1 marca 2008 r. - 3769,80 zł
Graniczne kwoty przychodu dla 2007 r. wynoszą odpowiednio:
? 22 176, 90 zł - suma kwot przychodu odpowiadających 70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2007 r.
? 41 185, 40 zł - suma kwot przychodu odpowiadających 130% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2007 r.
W przypadku gdy przychód osiągany przez świadczeniobiorcę przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale będzie niższy niż 130% przeciętnego wynagrodzenia - emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy oraz renta rodzinna dla jednej osoby ulegną zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia (ustalaną przy kolejnych waloryzacjach), tj. od 1 marca 2008 r.:
? 440,24 zł - emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
? 330,20 zł - renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy
? 374,22 zł - renta rodzinna dla jednej osoby
Zawieszeniu ulegają emerytury i renty świadczeniobiorców, którzy osiągnęli przychód przekraczający 130% przeciętnego wynagrodzenia.
Od 1 lipca 2000 r. zawieszeniu ulegają też emerytury pobierane przez osoby, które nie rozwiązały stosunku pracy przed dniem nabycia prawa do emerytury i pracują nadal u tego samego pracodawcy.


WYSOKOŚĆ SKŁADEK
Wysokość stawek odsetek (podatkowych) za zwłokę od nieterminowo regulowanych składek na ubezpieczenia społeczne
1. W 1993 r.
- od 1 marca 0,19% kwoty zaległości za każdy dzień zwłoki (Dz.Urz. MF nr 4)
2. W 1994 r.
- od 13 maja 0,18% kwoty zaległości za każdy dzień zwłoki (Dz.Urz. MF nr 12)
3. w 1995 r.
- od 21 lutego 0,19% kwoty zaległości za każdy dzień zwłoki (Dz.Urz. MF nr 12, poz. 153)
- od 29 maja 0,16% kwoty zaległości za każdy dzień zwłoki (Dz.Urz. MF nr 27, poz. 329)
- od 18 września 0,15% kwoty zaległości za każdy dzień zwłoki (Dz.Urz. MF nr 47, poz. 541)
4. W 1996 r.
- od 8 stycznia 0,14% kwoty zaległości za każdy dzień zwłoki (MP nr 3, poz. 35)
5. W 1997 r.
- bez zmian
6. W 1998 r.
- od 1 stycznia 54% w stosunku rocznym (MP 1997 nr 86, poz. 874)
- od 21 maja 52% w stosunku rocznym (MP nr 16, poz. 254)
- od 17 lipca 48% w stosunku rocznym (MP nr 25, poz. 372)
- od 29 października 44% w stosunku rocznym (MP nr 40, poz. 553)
- od 10 grudnia 40% w stosunku rocznym (MP nr 45, poz. 640)
7. W 1999 r.
- od 21 stycznia 34% w stosunku rocznym (MP nr 4, poz. 23)
- od 18 listopada 41% w stosunku rocznym (MP nr 37, poz 566)
8. W 2000 r.
- od 24 lutego 43% w stosunku rocznym (MP nr 8, poz. 173)
- od 31 sierpnia 46% w stosunku rocznym (MP nr 26, poz. 543)
9. W 2001 r.
- od 1 marca 44% w stosunku rocznym (MP nr 8, poz. 146)
- od 29 marca 42% w stosunku rocznym (MP nr 11, poz. 183)
- od 28 czerwca 39% w stosunku rocznym (MP nr 21, poz. 353)
- od 23 sierpnia 37% w stosunku rocznym (MP nr 28, poz. 482)
- od 26 października 34% w stosunku rocznym (MP nr 38, poz. 625)
- od 29 listopada 31% w stosunku rocznym (MP nr 44, poz. 715)
10. W 2002 r.
- od 31 stycznia 27% w stosunku rocznym (MP nr 7, poz. 137)
- od 26 kwietnia 25% w stosunku rocznym (MP nr 16, poz. 270)
- od 30 maja 24% w stosunku rocznym (MP nr 21, poz. 375)
- od 27 czerwca 23% w stosunku rocznym (MP nr 28, poz. 458)
- od 29 sierpnia 21% w stosunku rocznym (MP nr 38, poz. 604)
- od 26 września 20% w stosunku rocznym (MP nr 44, poz. 672)
- od 24 października 18% w stosunku rocznym (MP nr 50, poz. 728)
- od 28 listopada 17,5% w stosunku rocznym (MP nr 58, poz. 793)
11. W 2003 r.
- od 30 stycznia 17% w stosunku rocznym (MP nr 7, poz. 113)
- od 27 lutego 16% w stosunku rocznym (MP nr 12, poz. 184)
- od 27 marca 15,5% w stosunku rocznym (MP nr 17, poz. 269)
- od 25 kwietnia 14,5% w stosunku rocznym (MP nr 22, poz. 334)
- od 29 maja 14% w stosunku rocznym (MP nr 29, poz. 408)
- od 26 czerwca 13,5% w stosunku rocznym (MP nr 37, poz. 540)
12. W 2004 r.
- od 1 lipca 14,5% w stosunku rocznym (MP nr 29, poz. 532)
- od 29 lipca 15,0% w stosunku rocznym (MP nr 33, poz. 592)
- od 26 sierpnia 16,0% w stosunku rocznym (MP nr 37, poz. 657)
13. W 2005 r.
- od 31 marca 15,0% w stosunku rocznym (MP nr 21, poz. 330)
- od 28 kwietnia 14,0% w stosunku rocznym (MP nr 27, poz. 385)
- od 30 czerwca 13,0% w stosunku rocznym (MP nr 39, poz. 533)
- od 28 lipca 12,5% w stosunku rocznym (MP nr 45, poz. 616)
- od 1 września 12% w stosunku rocznym (MP nr 52, poz. 723)
14. W 2006 r.
- od 1 lutego 11,5% w stosunku rocznym (MP nr 10, poz. 140)
- od 1 marca 11% w stosunku rocznym (MP nr 19, poz. 207)
15. W 2007 r.
- od 26 kwietnia 11,5% w stosunku rocznym (MP nr 30, poz. 332)
- od 28 czerwca 12,0% w stosunku rocznym (MP nr 42, poz. 483)
- od 30 sierpnia 12,5% w stosunku rocznym (MP nr 58, poz. 663)
- od 29 listopada 13,0% w stosunku rocznym (MP nr 92, poz. 1009)
16. W 2008 r.
- od 31 stycznia 13,5 % w stosunku rocznym (MP nr 13, poz. 134)
- od 28 lutego 14 % w stosunku rocznym (MP nr 22, poz. 218)
- od 27 marca 14,5 % w stosunku rocznym (MP nr 28, poz. 262)

Wysokość odsetek ustawowych
1. W 1993 r.
- od 1 maja 54% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 33, poz. 148)
2. W 1995 r.
- od 15 grudnia 46% w stosunku rocznym (Dz.U. 1996 nr 141, poz. 694)
3. W 1997 r.
- od 1 stycznia 35% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 151, poz. 713)
4. W 1998 r.
- od 15 kwietnia 33% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 106, poz. 668)
5. W 1999 r.
- od 1 lutego 24% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 7, poz. 52)
- od 15 maja 21% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 43, poz. 429)
6. W 2000 r.
- od 1 listopada 30% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 90, poz. 996)
7. W 2001 r.
- od 15 grudnia 20% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 143, poz. 1612)
8. W 2002 r.
- od 25 lipca 16% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 117, poz. 1009)
9. W 2003 r.
- od 1 lutego 13% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 14, poz. 137)
- od 25 września 12,25% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 166, poz. 1613)
10. W 2005 r.
- od 10 stycznia 13,5% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 3, poz. 16)
- od 15 października 11,5% w stosunku rocznym (Dz.U. nr 201, poz. 1662)

Wysokość odsetek należnych z tytułu nieprzekazanych w terminie składek do OFE
1. W 2003 r.
- od 1 stycznia do 31 marca 5,95% w stosunku rocznym (MP nr 5, poz. 73)
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 5,85% w stosunku rocznym (MP nr 16, poz. 257)
- od 1 lipca do 30 września 4,82% w stosunku rocznym (MP nr 35, poz. 494)
- od 1 października do 31 grudnia 4,83% w stosunku rocznym (MP nr 43, poz. 651)
2. W 2004 r.
- od 1 stycznia do 31 marca 5,98% w stosunku rocznym (MP 2003 nr 56, poz. 889)
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 5,84% w stosunku rocznym (MP nr 12, poz. 198)
- od 1 lipca do 30 września 6,75% w stosunku rocznym (MP nr 27, poz. 469)
- od 1 października do 31 grudnia 7,28% w stosunku rocznym (MP nr 38, poz. 674)
3. W 2005 r.
- od 1 stycznia do 31 marca 6,78% w stosunku rocznym (MP 2004 nr 53, poz. 903)
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 5,87% w stosunku rocznym (MP nr 16, poz. 278)
- od 1 lipca do 30 września 5,14% w stosunku rocznym (MP nr 35, poz. 486)
- od 1 października do 31 grudnia 4,30% w stosunku rocznym (MP nr 53, poz. 736)
4. W 2006 r.
- od 1 stycznia do 31 marca 4,30% w stosunku rocznym (MP 2005 nr 80, poz. 1146)
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 4,15% w stosunku rocznym (MP nr 20, poz. 230)
- od 1 lipca do 30 września 4,00% w stosunku rocznym (MP nr 43, poz. 464)
- od 1 października do 31 grudnia 4,40% w stosunku rocznym (MP nr 62, poz. 653)
5. W 2007 r.
- od 1 stycznia do 31 marca 4,32% w stosunku rocznym (MP nr 89, poz. 930)
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 4,13% w stosunku rocznym (MP 2007, Nr 19, poz. 236)
- od 1 lipca do 30 września 4,38% w stosunku rocznym (MP nr 38, poz. 439)
- od 1 października do 31 grudnia 4,62% w stosunku rocznym (MP nr 66, poz. 740)
6. w 2008 r.
- od 1 stycznia do 31 marca 5,10% w stosunku rocznym (MP 2007 nr 95, poz. 1041)
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 5,46% w stosunku rocznym (MP 2008 nr 31, poz. 282)



Bibliografia:
? Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998r.
? Wybrane artykuły z Gazety Prawnej
? Notatki własne
? Informacje uzyskane ze strony internetowej: www.zus.pl
? Ryszard Seidel ? Elementy Prawa ?