Odrodzenie i reformacja w Europie

1.Odrodzenie i Humanizm

w XV i XVI w. Wykształcił się nowy ruch ideowy w Europie. Oparty był na myśli starożytnej, ale nie odrzucał tradycji chrześcijańskiej. Humanizm koncentrował się na człowieku i jego miejscu w świecie. Humanizm rozwijał się na ziemiach włoskich pod wpływem Dante Alighierego, Boccaccia i Petrarki. W drugiej połowie XV wieku i na początku XVI w w Mediolanie działał mistrz Leonardo da Vinci, a w Holandii Erazm z Rotterdamu. W tym czasie zaczęły się nowe pomysły na terenie państwa. Przedstawicielami
nauki, która zaczęła się zajmować byli Jean Bodin, a w Anglii Thomas More. Najwybitniejszymi przedstawicielami sztuki byli Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael Santi, Tycjan w Niemczech Albert Durer w Hiszpanii El Greko.

2. Geneza reformacji.

Reformacja ? był to silny prąd ideowy w chrześcijaństwie, który domagał się reformy kościoła katolickiego, wobec niepowodzenia tego dążenia wytworzył się nowy odruch chrześcijaństwa: kościoły ewangelickie lub kościoły protestanckie.
2a. Przyczyny reformacji
-wielu chrześcijan pragnęło wrócić do biblii jako źródła wiary o bogu wykazując niechęć do interpretacji.
-Zachowanie duchownych przysparzało kościołowi kłopotów, gdyż zajmowali się gromadzeniem majątków. Tymczasem kolejni papieże obawiali się, że zwołanie soboru z reformą zmniejszy ich pozycję.
-Kościół zbierał podatki, które nie podobały się wiernym, które uszczuplały ich majątki. Duże znaczenie polityczne kościoła budziło niechęć książąt.
-Papieże na przełomie XV i XVI w głosili fałszywą naukę o odpustach twierdząc, że odpuszczenie grzechów można uzyskać za datek (z pieniędzy z odpustów sfinansowano budowę bazyliki św. Piotra w Rzymie.
-Wiele osób żądało uproszczenia ceremonii kościelnych i zastąpieniem łaciny językami narodowymi
-Wielu księży nie było przygotowanych do funkcji kapłańskiej

3. Wystąpienie Marcina Lutra

Marcin Luter był zakonnikiem. W 1517r wygłosił w Wittenberdze 95 tez przeciw odpustom, zawarte były w nim postulaty, reformy kościoła wynikające z tekstów św.Pawła:
-jedynym źródłem wiary jest biblia
-każdy ma prawo interpretować biblię po swojemu
-zbawienie każdego zależne jest od wiary
-pozostawił tylko dwa sakramenty: chrzest i komunię
-komunia wystawiana pod dwoma postaciami dla wszystkich wiernych
-liturgia miała być uproszczona i głoszona w języku narodowym, żeby wszyscy ją zrozumieli
-odrzucał kult świętych, kult relikwii, odrzucał odpusty, zwierzchność papieża nad kościołem
-głosił konieczność wzniesienia celibatu, zakonu, instytucji kościelnych i chciał odebrać kościołowi majątki
-pod wpływem nauk Lutra w 1526r jego przyjaciel Philip Melanchton zbudował zasadę religii nazywanej luterańską


Wydaje się pewne, że Luter nie chciał odchodzić od kościoła katolickiego jednak gdy papież Leon X potępił jego poglądy Luter znalazł się poza kościołem. Przez dłuższy czas musiał się ukrywać na zamku w Walburgu, gdzie dokonał przekładu biblii na język niemiecki. W czasie gdy się ukrywał jego poglądy zyskały popularność opowiedziała się po jego stronie część książąt niemieckich.

4. Wojny chłopskie w Niemczech

Niespodziewanie dla Lutra część jego nauk została podchwycona w bardzo radykalnej postaci przez chłopów w wielu państwach niemieckich. W czerwcu 1524 r. kierowani przez Tomasza Munzera Chłopi wywołali powstanie ludowe. Munzer połączył reformę kościoła z reformą społeczną. Z czasem stworzył religię w której nie uznawano chrztu niemowląt uważając, że chrzest powinien być przyjmowany w życiu dorosłym. Wierzono , że każdy może być kapłanem. Nie uznawano żadnych obowiązków wobec państwa. Armia chłopska została w 1525r rozbita pod Frankenhausen, a sam Munzer zginął.

KALWINIZM

Jan Kalwin był Francuzem, ale mieszkał w Szwajcarii. Uznawany jest obok Lutra za drugiego lidera reformacji. Jego nauka stała się podstawą stworzenia kalwinizmu:
a).Podstawą doktryny jest biblia
b).Kalwin wierzył w teorię predystynacji - uważał, że człowiekowi bóg wyznaczył drogę do potępienia albo zbawienia, a człowiek nie ma wpływu na swój los.
c).uznawał chrzest i komunię choć negował przemianę chleba w ciało Chrystusa uważając, że jest to symbol tej przemiany
d).odrzucał kult świętych, obrazów, relikwii i odpusty
e). Nie uznawał zakonu, celibatu i hierarchii kościelnej
f).wprowadził język narodowy do liturgii
g).wprowadził zasady moralne
h).propagował skromne życie oraz kult pracy

5.Zakończenie wojen religijnych w XVI wieku

Wojny religijne opanowały Niemcy i Francję. Udało je się zakończyć w różnym terminie w 1555r zakończono wojny w Niemczech na mocy pokoju Augsburskiego, który przewidywał zasadę ? Czyja władza tego religia? łac: ?Cuius regio eius religio?. W 1598r. zakończono wojny we Francji Edyktem Nantejskim wydanym przez Henryka VIII, który ogłosił, że katolicyzm jest religią panującą, ale protestanci mają prawo do wyznawania swojej religii.

6. Powstanie anglikanizmu

Król Anglii Henryk VIII Tudor wszedł w konflikt z papieżem, który nie chciał mu udzielić rozwodu. W 1534r Henryk VIII wydał akt o supremacji w którym ogłoszono zerwanie kościoła z papieżem. Początkową różnicą było nie uznawanie zwierzchności papieża. Z czasem powstała nowa religia - ANGLIKANIZM