Kwaśne deszcze

Na pierwszy rzut oka, kwaśny deszcz niewiele różni się od zwykłego, nieszkodliwego deszczu. Jego krople jednak, zamiast odczynu obojętnego są wyraźnie kwasowe. Gazy, unoszące się w powietrzu nad fabrykami, dużymi miastami itp. zwane raczej zanieczyszczeniami atmosferycznymi, połączone z wodą, dają właśnie taki efekt. Tworzą kwasy o różnym stopniu natężenia, które spadają później na ziemię w postaci kwaśnych deszczy. Gazami tymi są głównie: dwutlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór i chlorowodór, z których to dwutlenek siarki zdaje się być największym rozrabiaką. Szacuje się że w Europie jest on w 60% sprawcą kwaśnych deszczy.

Zanieczyszczenia powietrza pochodzą z różnych źródeł. Powstają zarówno naturalnie (np. podczas wybuchów wulkanów i pożarów lasów), jak i dzięki działalności człowieka (w skutek spalania paliw i procesów przemysłowych).

Skoro kwaśny deszcz jest kwasem, o czasami dosyć dużym stężeniu (zależnie od ilości obecnych w nim jonów wodorowych), to co się dzieje gdy spada na powierzchnię ziemi?

Otóż nie dzieje się nic dobrego.

Oddziaływanie kwaśnych deszczów na przyrodę może być zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie. To bezpośrednie widzimy na przykład w przypadku drzew. Krople kwaśnego deszczu niszczą igły i liście, uszkadzając w nich różne błony, co może spowodować zakłócenie w systemie odżywiania i bilansie wodnym. Pośrednie natomiast ujawnia się w skutkach zakwaszenia gleby kwasami z wiadomego deszczu. Zmniejsza się wówczas dostępność substancji odżywczych przy jednoczesnym zwiększeniu zawartości szkodliwych dla drzew metali rozpuszczonych w roztworze glebowym, jak a przykład aluminium (uwalnianych np. z blokujących je nierozpuszczalnych związków wapnia). Powoduje to uszkodzenie korzeni i zabicie flory grzybów mikoryzowych, co prowadzi do tego, że rośliny nie mogą pobrać wystarczających ilości pożywienia i zmienia się odczyn gleby. Ponadto zmniejsza się odporność roślin na choroby i owady. Tak osłabione drzewo atakują owady lub pasożytnicze grzyby niszcząc doszczętnie drzewo. Podobnie dzieje się z innymi roślinami.

Kwaśne deszcze spadają jednak nie tylko nad lasami, ale także nad siedzibami człowieka. Niszczą one wtedy różne budynki, a także pomniki i zabytki, poprzez wymywanie wapna, który często jest znaczącym składnikiem materiałów z których zbudowane są te budowle.
Cóż więc zrobić, by ograniczyć emisję dwutlenku siarki do atmosfery, tym samym zmniejszając opady kwaśnych deszczy?
Zamiast elektrowni węglowych, budować te wykorzystujące alternatywne źródła pozyskiwania energii. Mogą to być elektrownie wiatrowe, wodne lub słoneczne. Pod względem zmniejszenia emisji siarki, odpowiednie są także elektrownie atomowe, ale one sprawiają zagrożenie z innego powodu.

Podsumowując, kwaśne deszcze są związkiem chemicznym opartym głównie na dwutlenku siarki, oraz wodzie. Potrafią być szkodliwe zarówno dla roślin i zwierząt, jak i również dla ludzi oraz ich tworów. By z nimi walczyć należy ograniczyć emisję siarki do atmosfery. Miejmy nadzieję że wygramy tę walkę i kwaśne deszcze przestaną nas niepokoić, lecz na razie jest to odległa przyszłość.