Geografia ekonomiczna-zajmuje się działalnością człowieka, która ma doprowadzić do podniesienia poziomu życia człowieka. Dzieli się na: geografie ludności, osadnictwa,przemysłu,usłóg,pronomiczną. Demografia-nauka zajmująca się ludnością. Przyrost naturalny-różnica pomiędzy urodzeniami a zgonem razy 100. Przyrost rzeczywisty-przyrost naturalny uwzględniający migrację. Migracja-przemieszczanie się ludności; ze względu na przekroczenie granicy wyróżniamy: migracje wewnetrzna i zewnetrzną. Emigrant-opuszcza obszar danego państwa. Imigrant-zasiedla nowe państwo repatriant-powraca do ojczystego kraju.
PROCESY URBANIZACYJNE NA KULI ZIEMSKIEJ rasy-odmiana-zespół cech zewnętrznych różnicujących różne osobniki,zaliczamy do tych cech:ksztaut twarzy,kolor skóry,rodzaj owłosienia,kolor oczu. Odmiana europeidalna-biała-wywodzi się z Europy, pd-zach Azji,pn Afryki,dzieli się na dwie grupy: pn.(cechy charakteru: bląd włosy,wysoka postawa,jasna karnacja) i pd.(śniadzi, niski wzrost,ciemne faliste włosy,ciemne oczy) Odmiana żółta- mongoidalna(żółta karnacja,niski wzrost,skośne oczy,czarne krótkie gęste włosy) Odmiana azjatycka (pierwotnie zamieszkuje pn i wsch Azję oraz skrajnie pn. obszary Ameryki pn., zaliczamy do nich eskimosów) Odmiana amerykańska (pozostałe obszary Ameryki pn oraz Amerykę pd.Odmiana czarna-negroidalna (ludność zamieszkująca Afrykę,Australię i Malezję)
PRZYCZYNY POWSTAWANIA ODMIAN LUDZKICH: izolacja, klimat Odmiany: METYS-potomek Indianina i białego człowieka, MULAT: potomek murzyna i białego człowieka, ZAMBO:potomek Indianina i murzynki. JĘZYKI Przypuszcza się, że na kuli ziemskiej jest ok. 2500 języków, są to języki czynne, a ok. 1200 są to języki afrykańskie-plemienne. Zróżnicowane jest rozpowszechnienie języków: język chiński(1milj.osób) j. Angielski (400milj.osób)j. Hiszpański(300 milj.osób)j. Hindi(190milj.osób)j.Bęgalski i Arabski(180milj.osób)j.Portugalski i rosyjski(140miljosób) Przez organizację ONZ za języki dominujące i przewodnie uważa się te, którymi posługuje się 50.000.000osób.(jest ich 19).WIARA/RELIGIA W dziejach ludzkości ważną rolę odegrały religie: chrzescijańska,judaizm,islam,hinduizm,buddyzmURBANIZACJA Z ekonomicznego punktu widzenia danego państwa najważniejsze są zawody pozarolnicze (przemysł, usługi),od tego zależy potencjał gospodarczy państwa,proces urbanizacji-proces umiastowienia. Definicja miasta nie jest jednoznaczna,natomiast jego geneza sięga 5,5tys.lat. Obecnie miasta powstają ze względu na potrzebę funkcji; do najważniejszych funkcji miastowych zaliczamy: f. Administracyjną, handlową,przemysłową,naukową,transportową. Na całym świecie zasadniczo przyjmuje się 4 kryteria wydzielania się miast: prawno administracyjne(nadaje dawnej osadzie praw miejskich)fizjonomiczne(bierze się pod uwage zabudwę) funkcjonalne(na podstawie funkcji pozarolniczych danej osadzie nadaje się prawa miejskie) Wielkosciowe(nie jest jednoznaczne,ponieważ rozne panstwa przyjmuja rożna liczbe ludności,np. Islandia 800 osób,Albania 400,Francja 2000,usa 2,500,ONZ 20.000) na podstawie szacunku.LUDNOŚĆ
MIAST Na poczatku XXw. Mieszkańcy mist stanowili 100% populacji ludzkiej. W 1950r.ludność miast stanowiła 25% populacji ludzkiej. Średnia światowa wynosi 66% współczynnik urbanizacji- ilość osób zamieszkujacych miasta w stosunku do całej populacji.WSPÓLCZYNNIK URBANIZACJI WG KONTYNENTÓW: Australia76%,Ameryka pn75%,Europa73%,Ameryka pd72%,Azja28%,Afryka32% WSPÓŁCZYNNIK URBANIZACJI WG PAŃSTW (NAJWIĘKSZYCH) Belgia97%,wielka brytania92%,Izrael 90% (NAJMNIEJSZYCH)Etiopia14%, Kenia16%, Nigeria17%
UPRZEMYSŁOWIENIA Rozmieszczenie surowców na swiecie zalezy od budowy geologicznej natomiast wydobycie zalezy od gospodarki. Głównym źródłem energii pierwotnej jest: w.kamienny,brunatny,ropa naftowa,gaz ziemny. Zasoby wegla kamiennego sa olbrzymie, przy obecnych procesach wydobycia do expluatacji nadaje się ponad 1000ton. 95%zasobów znajduje się na półkuli pd. Wydobycie węgla kamiennego: 1980r-2miljardy788miljonów ton, 1990r-3 miljardy 162miljony ton, 2000r- 3 miljardy620miljonow ton. 0,75%wydobytego wegla pochodzi z 5 panstw natomiast 55%dostarczaja dwa państwa.WYDOBYCIE WG PANSTW: Chiny-33%,usa23% Indie7% rosja6% rpa,australia5% polska4% Do najwiekszych osrodków wydobywczych w chinach należą: FUIKSIN FUSHUN BENXI, Znajduje się z pn-wscj czesci chin i z tamtad pochodzi 60% natomiast ¼ % pochodzi z SHANXI; USA(apalaski, wew-wsch. Zagłębie) KONWENCJONALNE I ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII Produkcja energii elektrycznej w świecie cały czas rośnie, w latach 80-tych wzrost zużycia energii elektr. Wynosi 60% w latach 90-tych 64% i przypuszcza się, że pierwsza połowa XXIw doprowadzi do wzrostu ok.85% ; produkcja energii elektrycznej wynosi w latach:1980r- 8 mil kilowatogodzin, 1990- 12 mil kilowatogodzin, 2000r- 13 mil. Kilowatogodzin. Wzrost zużycia en. Elektr. Jest nierównomierny, państwa dobrze rozwinięte gospodarczo-200%, państwa rozwijające się 8% ZUŻYCIE EN. ELEKTR. WG KRAJÓW: USA30%, Rosja9%, Japonia8%,Chiny7%,Niemcy6%, Polska1,2% PRODUKCJA EN. ELEKTR.NA JEDNEGO MIESZKAŃCA: norwegia-28200 kilowatogodzin, Islandia-18000kilowatogodzin, Kanada-17900kilowatogodzin, Polska-3600kilowatogodzin. PRODUKCJA EN.ELEKTR. WG RODZAJÓW ELEKTROWNI W 1998r.
El.cieplne El.wodne El.jądrowe
Świat 59,5% 24,2% 16,3%
USA 74% 11,6% 13,4%
JAPONIA 63,9% 19,6% 16,7%
CHINY 82% 18% -----
NIEMCY 72,4% 7,3% 20,3%
INDIE 70% 27% 3%
NORWEGIA 0,5% 99,5% ----
POLSKA 93,8% 6,2% ----
ROSJA 70,1% 18,9% 11%
KONFLIKT MIĘDZY RZĄDEM A GUZOWATYM Bilans wykorzystywania przyrostu produkcji energii elektr ma być oparty na gazie ziemnym: import gazu ziemnego z ok.12 miljardów m3bedziedzie systematycznie wzrastał do ok.25 do 2020r. Ograniczone zostanie wydobycie węgla kamiennego z 240 mil. Ton do 80 mil w 2020r i całkowicie zaprzestanie exportu węgla. Głównym dostawcą gazu do Polski jest Rosja, za pomoca wybudowanego gazociągu jamajskiego. Polska zoobowiązała się kupić 25 mil3 gazu w ciągu 20 lat. Bezpośrednim podłozem konfliktu miedzy Guzowatym, a rzadem polskim jest spór o powiększenie udziałów rządu w spólce gazowej do50% kosztem likwidacji