Bakterie

1. Bakterie- mikroorganizmy bezjądrowe o prostej budowie komórek; wiekszość jest cudzożywna, niektóre są samożywne.
2. Budowa i elementy bakterii.
Organizmy prokariotyczne, zwane bakteriami, są ewolucyjnie starsze od eukariontów oraz są mniejsze. Mają postać grudki cytoplazmy, otoczonej błoną komórkową i dodatkowo jeszcze ścianą, zbudowana z mureiny- substancji składającej się z cukrów i białek. Niektóre prokartiony (organizmy bezjądrowe) mogą posiadać otoczkę śluzową oraz jedna lub kilka wici. Centrum komórki bakteryjnej wypełnia nukleoid. Jest to obszar cytoplazmy (cytolozu) zawierający genofor- pozawijana, kolista nić DNA, rybosomy i substancje zapasowe. W komórce nie ma wyspecjalizowanych struktur wewnętrznych, utworzonych przez błony kmórkowe. Czasami tylko zewnętrzna błona tworzy niewielkie wpuklenia do wewnątrz komórki , zwane mezosomami (pwawdopodonbie biorą udział w podziałach komórkowych) lub większe blaszkowate tylakoidy (spłaszczone pęcherzyki) zawierające barwnik. Część bakterii wytwarza wewnętrzne przetrwalniki, otaczające nukleoid, zwane endosporami. W niekorzystnych warunkach dla bakterii, gdy komórka ulegnie zniszczeniu (zbyt wyskoka temperatura, wpływ zmian chemicznych), przetrwalniki i zawarty w nich materiał genetyczny nieraz przez wiele lat w stanie anabiozy- życia utajonego. Gdy warunki się poprawia potrafią odtworzyć całą właściwą komórkę.
3.Kształty bakterii:
* kuliste- ziarniaki, dwoinki, paciorkowce, gronkowce, pakietowce
* wydłużone- pałeczki, maczugowce, laseczki z przetrwalnikami
* spiralne skręcone- przecinkowce, śrubowce, krętki
* rozgałęzione- promieniowce, prątki.
4.Czynności życiowe:
a) Odżywianie-(samożywne i cudzożywne) jest to dostarczenie organizmowi złożonych związków organicznych (węglowodorów, lipidów, białek), stanowiący punkt wyjścia do syntezy wszystkich niezbędnych substancji a także źródło energii dla organizmów.
- cudzożywne (heterotroficzne)- saprofity i roztocza (pobierają pokarm z martwych szczątek organicznych), pasożyty- bakterie chorobotwórcze
- samożywne (autotroficzne- potrafią przyswoić dwutlenek węgla)- fotosyntezujące (pobierają energię z fatonów światła słonecznego)- beztlenowe (zielone lub purpurowe), tlenowe (sinice) -chemosyntezujące (energię pobierają z reakcji utlenienia określonych związków nieorganicznych, wykorzystujące źródło energii do syntezy związków organicznych, reakcji utleniania związków nieorganicznych)
b) Oddychanie wewnątrz komórkowe- proces uwolnienia energii z rozkładanych związków organicznych. Energia ta gromadzona w ATP i innych związkach wysokoenergetycznych służy do przeprowadzenia przez komórkę syntezy własnych składników do aktywnego, do aktywnego transportu substancji przez błonę komórkową oraz do poruszania się.
- tlenowe (uleganie rozkładu najczęściej glukozy, w wyniku powstaje powstaje CO2 i H2O)
- beztlenowe -fermentacja (częściowe rozłożenie związków organicznych także, redukowane są prostsze związki oraz niewielka ilość energii. -redukcja (wykorzystywanie związków nieorganicznych, które wykorzystywane akceptują elektrony inne niż tlen)
c)Rozmnażanie:
- organizmów prokariotycznych zachodzi poprzez podział komórki (nie jest to mitoza!), częstotliwość podziału zależy od warunków środowiska i wielkości materiału genetycznego
- prokariontów zachodzi replikacja nici DNA, obie nici sie od siebie odsuwają i dochodzi do podziału cytoplazmy mniej więcej na połowę, jest to tzw. amitoza bądź podział bezpośredni.
5. Bakterie chorobotwórcze:
- choroby roślin (wiednice, nekrozy, zgnilizny i powstawanie rakowatych narośli)
- choroby zwierząt (wydzielanie jadów dzielimy na: wydzielane poza komórką egzotoksyny oraz uwalniana z komórki w czasie jej rozpadu endotoksyny)
- choroby ludzi (cholera, trąd, gruźlica, angina, zapalenie opon mózgowych, zatrucia pokarmowe najgroźniejszym zatruciem jest toksyna produkowana przez laseczkę tężca oraz zatrucie jadem kiełbasianym wydzielanym przez laseczkę jadu kiełbasianego.
6. Eubakterie, since.
a) Eubakterie- m.in. ziarniaki, dwoinki, pałeczki, leseczki, krętki, przcinkowce i śrubowce. Przeważają heterotroficzne, ale są również fotoautotrofy. Pałeczki okrężnicy żyją w jelitach człowieka. Bakterie brodawkowe wystepują w korzeniach roślin motylkowych, zaś bakterie mlekowe wystepują w jogurtach i kefirach. Glebowe saprofity żywią się martwa materią oraz pasożyty.
b) Sinice- są samożywne (przeprowadzaja fotosyntezę z udziałem chlorofilu), niektóre potrafia wziąć wolny azot z powietrza. Żyją w wodach słodkich i słonych. Pojawiająć sie masowo powidują tzw. zakwit wody.
7. Organizmy eukariotyczne (jądrowe).
Organizmy, których komórki zawierają jądra; organizm eukariotyczny może być jedną wolno żyjącą komórką ? jak drożdże, lub organizmem wielokomórkowym ? jak rośliny czy zwierzęta.