Promieniotwórczość atmosfery to aktywność promieniotwórcza spowodowana obecnością w atmosferze ziemskiej naturalnie i sztucznie stworzonych ciał promieniotwórczych.
Substancje radioaktywne dostają się do środowiska w wyniku wybuchów termojądrowych w atmosferze i na powierzchni Ziemi lub w związku z produkcją pierwiastków radioaktywnych izotopów. Wraz z cyrkulacją atmosferyczną docierają wszędzie, osadzają się nawet na ośnieżonych szczytach Himalajów.
Promieniowanie radioaktywne oddziałujące na żywe organizmy na różne źródła. Może się ono znajdować w powierzchniowych warstwach gruntu, dociera do nas z przestrzeni kosmicznej, emitują je również niektóre produkty i odpady przemysłowe.
Oddziaływanie promieniowania na organizmy zależy od dawki, jaka dotarła do protoplazmy. Rozmaite grupy organizmów odmiennie reagują na wielkość dawki
a)Najwrażliwsze są ssaki, które już przy dawce 100 radów przestają się rozmnażać, a dawka 1000 radów jest dla nich śmiertelna.
-Owady przestają się rozmnażać przy dawce 1000 radów, a 100000 radów jest dla nich śmiertelne.
-Najbardziej odporne na promieniowanie są bakterie, by je zniszczyć potrzeba dawkę przekraczającą milion radów.
-Długowieczność układa się to rozmaicie od dawki 100-krotnie wyższej do 3500 razy wyższej od stężenia tego pierwiastka w środowisku.
-Lasy i rośliny chorują, atakują je szkodniki, są anemiczne, schną
b)Populacja ludzka gromadzi znaczne ilości substancji radioaktywnych w tkankach. Powoduje to różne schorzenia jak: urazy niedowłady, stany zapalne, deformacje tkankowe, a najbardziej przyśpiesza nieodwracalne choroby nowotworowe.
c)Człowiek mimo techniki i cywilizacji pozostaje gatunkiem biologicznym, powiązanym licznymi zależnościami ze środowiskiem. Dlatego też powinien o nie dbać, ponieważ promienie radioaktywne zatruwają glebę, a w związku z czym i rosnące w niej rośliny.
Opadające na ziemie pyły promieniotwórcze, spadają również pod postacią opadów powstające głównie podczas wybuchów bomb jądrowych, są groźne dla środowiska i organizmów w nim żyjących, ponieważ wraz z wodą deszczową spływają do rzek, mórz i oceanów powodując zatrucie środowiska wodnego. Eksplozje jądrowe wytwarzają zarówno bezpośrednie jak i opóźnione w czasie skutki destrukcyjne. Efekty bezpośrednie powodują poważne zniszczenia w ciągu sekund lub minut po wybuchu nuklearnym. Efekty opóźnione (opad radioaktywny oraz inne efekty środowiskowe) działają przez dłuższy okres- począwszy od godzin, aż do wieków- oraz mogą spowodować straty nawet na obszarach bardzo oddalonych od miejsca detonacji. Istnieją trzy kategorie efektów bezpośrednich: fala uderzeniowa, radiacja cieplna(termiczna) oraz promieniowanie jonizujące. Ich relatywne znaczenie zmienia się w zależności od siły eksplozji bomby. Przy małych ładunkach wszystkie trzy mogą być znaczącym źródłem zniszczeń. Przy sile około 2,5kt te trzy efekty są sobie równe- są zdolne do dokonywania znacznych zniszczeń na odległości 1 km. 20 megatonowa bomba może spowodować poparzenia trzeciego stopnia w odległości 40km, gdzie fala uderzeniowa może co najwyżej wybić szyby i spowodować drobne straty. Zniszczenia Hiroszimy i Nagasaki wywołane bombardowaniem atomowym były o jeden lub dwie wielkości większe, niż te spowodowane konwencjonalnymi nalotami dywanowymi na inne japońskie miasta. W tych dwóch miastach zginęło 200000 ludzi. Jest to ważne, ponieważ bomby te zadały tak poważne straty w ludności i budynkach momentalnie i bez żadnego ostrzeżenia- dokonując tego przy pomocy trzech efektów. Z tego powodu powszechne obrażenia były natychmiastowe i bardzo dużo ludzi było niezdolnych do ucieczki z ogarniętych pożarami, nagle zrujnowanych miast. W porównaniu do tego konwencjonalne rajdy bombowe spowodowały kilka bezpośrednich zniszczeń, a godziny mijające od rozpoczęcia nalotu do czasu, gdy pożary ogarniały wszystko, umożliwiały ludności ucieczkę. Zasadniczym opóźnionym efektem eksplozji jądrowych jest wyprodukowanie dużych ilości materiałów promieniotwórczych o dużym okresie półrozpadu. Głównym źródłem tych produktów są resztki pozostałe po reakcji rozczepienia. Znaczącym drugorzędnym źródłem jest absorpcja neutronów przez nie radioaktywne izotopy zarówno z bomby jak i środowiska zewnętrznego. Proces rozszczepienia atomów może przebiegać na około 80 różnych sposobów, w których powstać może około 80 różnych izotopów. Różnią się one zasadniczo właściwościami fizycznymi- w tym trwałości- niektóre są całkowicie stabilnie podczas gdy inne mają okresy półrozpadu rzędu części sekundy. Rozpadające izotopy mogą pozostawić po sobie inne stabilne lub niestabilne izotopy. Promieniowanie cieplne, fala uderzeniowa czy promieniowanie jonizujące jest stała niezależnie od mocy eksplozji, jednak zmienia się dramatycznie w zależności od otoczenia.
Powietrze jest dobrym ośrodkiem dla ośrodkiem dla radiacji termicznej, której niszczycielska moc związana jest z gwałtownym wzrostem temperatury. Bomba, która jest 100 razy większa może wyprodukować równie intensywną radiację cieplną nad obszarem stukrotnie większym. Fala uderzeniowa jest potężnym efektem wybuchów jądrowych. Energia fali uderzeniowej skupiona jest w ośrodku przez który się przemieszcza. Gdy fala uderzeniowa przechodzi przez lity materiał, utracona energia powoduje zniszczenia. Gdy zaś przemieszcza się w powietrzu stopniowo traci swój impet. Im więcej materii, przez którą przechodzi energia, tym słabszy efekt. Wielkość obszaru, przez który przechodzi fala uderzeniowa, rośnie wraz ze wzrostem objętości kuli wycentrowanej w miejscu eksplozji. Z tego powodu moc fali uderzeniowej maleje wraz ze wzrostem promienia kuli. Zniszczenia Hiroszimy były spowodowane tymi wszystkimi trzema efektami. Pożary były najbardziej niszczycielską siłą, która ukazała swe oblicze na największym obszarze. U 60-70% osób, które przeżyły, stwierdzono obrażenia spowodowane falą uderzeniową i ogniem. Ludzie znajdujący się wystarczająco blisko, aby narazić się na chorobę popromienną, znajdowali się na obszarze śmiercionośnej fali uderzeniowej i szalejących pożarów- jedynie 30% pozostałych przy życiu wykazywało oznaki choroby popromiennej.