Budowa Ziemi

SKORUPA ZIEMSKA-a)warstwa granitowa(krzem,glin) b)wartswa bazaltowa(krzem,magnez)PŁASZCZ ZIEMSKI-a)zewnetrzny(chrom,krzem,żelazo magnez) b)wewnętrzny(nikiel,krzem,żelazo,magnez)ASTENOSFERA-warstwa w płaszczu górnym mająca właściwości plastyczne, jedyne na tych głębokosciach
SKAŁY-1MAGMOWE:a)głębinowe(granit, sjenit,dibryt)
b)wylewne(bazalt,andezyt,pumeks)2OSADOWE:a)okruchowe (piaski,żwiry,glina) b)organiczne(wapienie,wegiel,torf) c)chemiczne(gipsy,niektóre wpaienie) 3METAMORFICZNE(gnejs,marmur,kwarc)PROCESY ENDOGENICZNE(wewnetrzne)
1WULKANIZM 2PLUTONIZM(przemieszczanie magmy wewnętrz
skorupy ziemskiej) 3RUCHY LĄDOTWÓRCZE-powolne,pionowe ruchy
skorupy ziemskiej prowadzace do wydzwignięcia lub obniżenia obszarów lądów i dna oceanów 4TRZĘSIENIA ZIEMI,5RUCHY GÓROTWÓRCZE-prowadzą do zmieny powierzchni lądów.WULKANIZM:a)czynny, b)wygasły, c)drzemiące WULKANY:a)lawowe, b)stratowulkany(lawa mat.piroplastyczne) c)eksplozywne PRODUKTY WYBUCHÓW: 1ciepłe(lawa)a)kwaśna(pumeks), b)zasadowa(bazalt) 1ciepłe:a)gęste, b)rzadkie 2stałe(piroplastyczne)a)bomby wulkaniczne(głazy), lapille(bombki wulk.) b)pyły(popioły wulk.)
OBSZARY:a)sejsmiczne, b) asejsmiczne c)pensejsmiczne(nie są katasrtofalne)
PRZYCZYNY TRZĘSIEŃ:zderzenia płyt tektonicznych, wyb wulkanów, osówiska,
zapadliska FALE TSUNAMI- podwodne trzęsienia ziemi, wyb wulk., powstawanie osuwisk podmorskich wyparwiają w ruch ogromne ilości wody i się tworzą.
RUCH GÓROWTÓRCZY(orogeneza) RODZAJE GÓR:1wulkaniczne(kształt stozka)
2zrębowe(w wyniku wstrzasów tektonicznych)3fałdowe(f.symetryczny,f.obalony,
f.pochylony)BUDOWA PŁASZCZOWINOWA-fałdy spiętrzone,lezace na sobie OROGENEZA KALEDOŃSKA (kaledonidy, Skandynawskie ,Kaledońskie)O.HERCYŃSKA (Hercynidy,Harz,Sudety,Świetokrzyskie) O.ALPEJSKA(Alpy,Karpaty,Andy,Himalaje)
PROCESY EGZOGENICZNE(zewnętrzne) 1WIETRZENIE:a)mechaniczne-rozpad skał na okruchy b)chemiczne-rozpad s. na okruchy i zmiana jej składu chemicznego
c)organiczne-przy współudziale org.żywych(korzenie roslin)2DENUDACJA
-wyrównanie powierzchni RZEŹBOTWÓRCZADZIAŁALNOŚĆ WIATRU:
1AKUMULACJA(gromadzenie materaiłu) 2EROZJA,
3 TRANSPORT. DEFLACJA(wywiewanie materiału)-MISA DEFLACYJNA- owalne zagłebienie, KOROZJA-szlifowanie materiału skalnego->grzyb skalny (ostaniec, najbardziej odporna skała)RODZAJE PUSTYŃ: 1HAMADA 1 (skalista)
2SERIR(żwirowa)3EGR(piaszczysta) RODZAJE DZIAŁALNOŚCI RZEKI: 1EROZJA 2TRANSPORT 3AKUMULACJA BIEG GÓRNY (erozja WGŁEBNA-denna, dolinaV-kształtna,progi,wodospady) BIEG SRODKOWY(płynie leniwie,erozja boczna-meandruje,zakola.meandry,starorzecze,terasy,transport) BIEG DOLNY(akumulacja-gromadzenie materaiłu 1.delta(płaski stożek, do morza, brak prądów i pływów) 2estuarium(lejek,do oceanu,duże prady i plywy)PODSTAWA EROZYJNA- rzeki nie wcinaja się poniżej poziomu morza. ZJAWISKA KRASOWE-rozpuszczenie skał wapiennych,gipsów i soli przy udziale CO2 WYBRZEŻE:1NISKIE(zalewowe, zalewowo-mierzejowe, koralowe,namorzynowe(lasy karłowate)lagunowe) 2WYSOKIE- podmywanie stromego brzegu i drązy niższe(dalmatyńskie(górzyste, wydluzonbe wybrzeza ulozone rownolegle do linii brzegowej zalane w.morska),riasowe(grzbiety i doliny górskie ulozone prostopadle do linii brzegowej zalane woda morska,fiordowe(pociete zatokami,zalane doliny polodowcowe u-ksztaltne),szkierowe(dozu małych skalistych wysepek wygladzonych oprzez lądolod)) ABRAZJA-proces niszczenia wysokiego b. LODOWIEC GÓRSKI: *pole firnowe-miejsce przekształcania się lodu w firn *dolina u-ksztaltna-jęzor który wyrzezbil lodowiec *cyrki lodowcowe(kary) *wygłady lodowcowe *żłoby lodowcowe FORMY POLODOWCOWE a)bezpośredniej dzialalnosci lądolodu(głazy narzutowe,wzgórza morenowe, drumliny) b)fluwioglacjalne-roztopowe(rynny,sandry,pradolina,kemy)