Muzyczna architektura

Zagadnienie architektury muzycznej omawiane w kontekście różnych epok i stylów kompozytorskich stanowi ważny aspekt konstrukcji utworu muzycznego oraz wewnętrznej struktury dzieła muzycznego. Podczas realizowania tego tematu nauczyciel powinien wytyczać sobie takie cele pedagogiczne, jak:
? wyjaśnienie pojęć: utwór muzyczny, architektura dzieła muzycznego,
? scharakteryzowanie elementów składających się na architekturę muzyczną: rytm, melodia, harmo-nia, dynamika, tempo, barwa dźwięku,
? doskonalenie umiejętności posługiwania się zapisem nutowym,
? poznanie utworów wielkich mistrzów,
? praktyczne określanie budowy architektonicznej słuchanych fragmentów,
? przedstawienie architektury muzycznej w powiązaniu z innymi dziedzinami sztuki, np. z malarstwem.
W rozważaniach o istocie dzieła muzycznego powinny się znaleźć informacje o budowie zewnętrznej i wewnętrznej utworu. Utwór muzyczny bowiem posiada swoją konstrukcję zewnętrzną, tzn. może być jedno- lub kilkuczęściowy, a jego ukształtowanie wewnętrzne tworzy rytm, melodia, harmonia, dynami-ka, tempo oraz barwa dźwiękowa. Aby zrozumieć funkcjonowanie tych elementów, konieczna jest ich szeroka charakterystyka obejmująca podstawowe zagadnienia, takie jak:
? pojęcie metrum muzycznego i jego rodzaje,
? podział wartości rytmicznych w taktach prostych i złożonych (parzystych, w taktach na 2/4, 3 i niepa-rzystych, w taktach 3/8, 6/8 itp.),
? sposób zapisywania poszczególnych wartości rytmicznych i skomplikowanych grup rytmicznych.
Ułatwieniem dla uczniów w zrozumieniu tych zagadnień będą przykłady zapisane przez nauczyciela na tablicy, zawierające różne układy rytmiczne, od bardzo prostych po złożone. Uczniowie mogą je wykla-skać lub wystukać samodzielnie albo z pomocą nauczyciela. Omawiając z uczniami melodię utworu muzycznego, warto zwrócić uwagę na tonację utworu, rodzaje melodii, sposoby notacji dźwięków na pięciolinii, pisownię dźwięków chromatycznych.