Czym jest kierowanie?
Najbardziej swobodne definicje "kierowania" określają ten typ aktywności jako sztukę realizowania czegoś za pośrednictwem innych ludzi. Definicje bardziej złożone zwracają już uwagę na podstawowe elementy kierowania, a mianowicie: Kierowanie jest to proces planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystania wszystkich innych jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.
Za organizację, przebieg i efekty tego procesu odpowiedzialna jest osoba stojąca na szczycie formalnej struktury instytucji - kierownik, dyrektor, szef. Formalnego kierownika często nazywa się liderem czy przywódcą dla podkreślenia faktu, że obok formalnych prerogatyw do kierowania dysponuje również siłą nieformalnego autorytetu. Kierownicy sprawując w organizacji właściwe im funkcje pełnią wiele różnorodnych ról.
Styl kierowania lub styl przywództwa ? sposób postępowania przełożonego w stosunku do podwładnych odzwierciedlający najczęściej jego cechy osobowościowe lub przekonania o skutecznym zarządzaniu personelem. Styl przywództwa często jednak jest wypadkową cech osobowościowych przełożonego oraz cech osobowościowych podwładnych oraz struktury zespołu pracowniczego.
Czynniki wyznaczające styl kierowania:
Można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Jedna te najważniejsze to:
- Sylwetka zawodowa kierującego
- Sylwetki zawodowe podwładnych
- Typ organizacji i stopień jej sformalizowania
- Liczba ośrodków dyspozycyjnych
- Stopień napięcia zadań
- Swoboda posługiwania się bodźcami przez kierującego
STYL KIEROWANIA
Ogół metod sprawowania władzy stosowanych w danej organizacji, obejmujący: wywieranie wpływu, podejmowanie decyzji, sprawowanie kontroli nad podwładnymi i ocenianie ich, komunikację z personelem, wydawanie poleceń. Poprzez styl kierowania przełożony realizuje swoje działania.
Do klasycznych stylów kierowania można zaliczyć:
Styl dyrektywny
Styl dyrektywny, charakteryzujący się krótkim horyzontem czasowym, stosunkowo dużą sprawnością, szybkim podejmowaniem decyzji, nakazowością, prostym sprzężeniem, sztywnymi procedurami, rozbudowanymi, szczegółowo zdefiniowanymi technikami; kierownik to organizator; szeroki zakres kontroli i ingerencji kierownika, co do sposobu wykonywania zadań przez podwładnych.
Zalety:
- Nie wymaga wysokich kwalifik. społ. kierownika
- Umożliwia pełna kontrole nad całością
- Czas podejmowania decyzji jest krótki
- W sposób precyzyjny określa odpowiedzialność
- Daje możliwość lepszej koordynacji działań
Wady:
- Zwolnienie podwładnych z odpowiedzialności
- Nie wykorzystuje w pełni wiedzy i umiejętności podwładnych
- Ogranicza inicjatywę i inwencję twórcza pracowników
- Wymaga stałego nadzoru i precyzyjnego określania działań
- Nie sprzyja zaangażowaniu podwładnych w realizowaniu działań
- Styl demokratyczny (współuczestniczący) - styl kierowania zakładający współudział pracowników w procesie podejmowania decyzji i współdziałanie kierownika w procesie realizacji zadań, a także integrację z celami firmy, koncentrację na ważnych kwestiach przyszłości i dominację pracy zespołowej; kierownik pełni tu rolę doradcy i integratora,
Zalety:
- Integracja pracowników ze sobą i z instytucją, konstruowanie układów partnerskich
- Pracownicy traktowani są w sposób podmiotowy, mają prawo do udziału w podejmowaniu decyzji
- Rozwija się pomysłowość i inicjatywę pracowników, powodując aktywne współdziałanie
- Podnosi się poczucie współodpowiedzialności za wykonywanie zadań
- Integruje gr. pracownicze
- Poprawia nastrój i atmosferę pracy
- Sprzyja zaangażowaniu i integracji z firmą
- Umożliwia pełne wykorzystanie wiedzy i umiejętności pracownika
Wady:
- Przedłuża się czas podejmowania decyzji ze względu na konieczność uzgodnienia stanowisk
- Wymaga wysokich umiejętności społ. i pewnych walorów osobowych u kierownika
- Istnieje ryzyko powstania chaosu.
Styl delegatywny
Styl delegatywny - charakteryzujący się minimalnym zaangażowaniem kierownika w proces realizacji zadań, przy szerokim zakresie samodzielności i swobody decyzyjnej pracowników. Rola kierownika polega głównie na przydzielaniu zadań oraz egzekwowaniu i ocenie efektów pracy.
Skuteczne zarządzanie zakłada umiejętność stosowania wszystkich stylów kierowania, w zależności od sytuacji przedsiębiorstwa, charakteru zadań, oraz poziomu kwalifikacji i ogólnej dojrzałości zawodowej podwładnych.
Styl nieingerujący
Styl nieingerujący: Inaczej zwany liberalnym lub biernym.
Kierownik przejawiający w swym działaniu cechy tego stylu uchyla się od ingerencji w procesie podejmowania decyzji, nie interesuje się biegiem spraw, ogranicza się do sprecyzowania zadania i określenia terminu realizacji
Zalety:
- Rozwija samodzielność myślenia
- Rozwija poczucie odpowiedzialności
- Wyzwala inicjatywę i samodzielność
- Podnosi poziom zaangażowania
Wady:
- Niejasność kompetencji
- Rozmycie odpowiedzialności
- Wymagane są wysokie kompetencje społeczne zespołu
- Ryzyko powstania chaosu organizacyjnego
Styl kompromisowy
Styl kompromisowy uwzględnia zarówno orientację na ludzi jak i na zadania, ale w praktyce przy podejmowaniu decyzji nie potrafiący tego założenia zrealizować. Decyzje podejmuje pod naciskiem faktów dokonanych, albo pod bardzo silną presją, otoczenia;
Styl realizacyjny
Styl realizacyjny - jest zorientowany zarówno na ludzi, zadania oraz efektywność. Silnie angażując się w wykonanie zadania jak i w indywidualne sprawy ludzi stwarza bardzo silną motywację do pracy. Stara się, by współpracownicy byli współtwórcami planów pracy i korzysta z ich uwag i sugestii i kojarzy potrzeby indywidualne z celami instytucji.
Nie ma idealnego stylu zarządzania, który sprawdzałby się w każdym zespole. Dla lidera zespołu najistotniejsze jest uświadomienie sobie, jaki jest jego naturalny styl oraz jakie inne style mogą w danym zespole sprawdzać się lepiej. Szef, który zdaje sobie sprawę zarówno ze swoich mocnych, jaki słabych stron może modyfikować swoje zachowanie. W ogromnie konkurencyjnym świecie trudno jest osiągnąć trwały sukces w biznesie, a jednym z czynników, który może pomóc w realizacji takiego celu jest znajomość własnego stylu kierowania.
