Świtezianka- opracowanie

?Świtezianka?

Temat:
miłość prawdziwa i fałszywa, konsekwencje zdrady
Miejsce akcji:
brak dokładnej lokalizacji topograficznej- bór nad jeziorem Świteź, miejsce spotkań strzelca i dziewczyny (pod modrzewiem)
Czas akcji:
nieokreślony- późny wieczór, koniec lata (czas baśniowy)
Plan wydarzeń:
1. Miłosne schadzki strzelca i dziewczyny.
2. Chęć bliższego poznania dziewczyny wyrażona przez młodzieńca.
3. Dziwne zachowanie nieznajomej i wymuszenie na chłopcu przysięgi wierności.
4. Ucieczka i zniknięcie dziewczyny.
5. Pojawienie się Świtezianki.
6. Zauroczenie myśliwego piękną zjawą.
7. Zwabienie strzelca nad brzeg jeziora.
8. Rozpoznanie w Świteziance znajomej z boru.
9. Ukaranie strzelca za niewierność.

Bohaterowie:
Chłopak-strzelec (myśliwy) w lesie. Młody, lekkomyślny, beztroski, szybko i pochopnie podejmujący decyzję; rzucający słowa na wiatr, niewierny;
Dziewczyna- nieznana, dziwna, tajemnicza; nic nie wiadomo ani o niej, ani o jej pochodzeniu, rodzinie;

Narracja:
Narrator 1. os. l. poj.; rozpoczyna balladę od opisu schadzek, na które umawia się zakochana para. Zna czas i miejsce randek, a nawet przebieg rozmów między młodymi. Wie dużo o chłopcu, ale przyznaje się do niewiedzy na temat dziewczyny.
Narrator- mieszkaniec okolic jeziora Świteź. Postać realistyczna

Geneza:
-opowieści ludowe związane z jeziorem Świteź

Elementy fantastyczne:
Dziewczyna przemieniająca się w rusałkę.

Nastój:
Nocna pora wzmaga atmosferę tajemniczości, niezwykłości i strachu. Dwukrotnie wypowiedziana mądrość ludowa:
?kto przysięgę naruszy,
Ach, biada jemu, za życia biada!
I biada jego złej duszy!?
Za złamanie przysięgi, zdradę chłopak został ukarany śmiercią, a jego dusza nie zazna spokoju (jak dusze czyśćcowe w II cz. ?Dziadów?)

Elementy liryczne:
-środki artystyczne (epitety, porównania),
-forma wiersza;
Elementy epickie:
-narrator,
-ciąg zdarzeń powiązanych związkami przyczynowo-skutkowymi;

Elementy dramatyczne:
-dialog, strofy złożone tylko z wypowiedzi bohaterów

Budowa:
-wiersz stroficzny (4- wersowe zwrotki),
-10- i 8- zgłoskowe wersy występujące na przemian,
-średniówka p 5 sylabie

Środki artystyczne:
epitety: (określają kolorystykę i tworzą nastrój tajemniczości i grozy)
piękna, luba (dziewczyna)
sinej (wody)
nocny (ogniu);

porównania: dziewczyna jak mokry jaskier?
chłopka zdrowy jak rybka

onomatopeje- tworzą nastrój tajemniczości: (szeleszcze, zaszumiał, świsnął, cisza)

anafory: Pewnie koochankiej?
Pewnie to jego?

rymy: przeplatane (krzyżowe)

Budowa:
38 czterowersowych strof o rymach krzyżowych. Wersy liczą po 8 lub 10 sylab.