Budowa państwa polskiego

Gdyby oceniać skuteczności działań Mieszka, pierwszego historycznego władcy Polski i jego syna, Bolesława Chrobrego zwanego także Wielkim, możne dojść do wniosku iż obu należy się przydomek właściwych budowniczych państwa polskiego. Pierwsi Piastowie potrafili zjednoczyć plemiona polskie, stworzyć silne państwo i zaznaczyć swą obecność w Europie.

Mieszko I, obejmując około 960 r. tron książęcy po śmierci Siemomysła, miał pod swym zwierzchnictwem prawie 2/3 terytorium zamieszkanego przez plemiona polskie: Wielkopolskę (Polanie), Kujawy, Łęczyce i Sieradz (Goplanie) i zapewne Mazowsze (Mazowszanie). W 963 roku margrabia Marchii Wschodniej, Geron podbił Łużyce, klęska zmusiła Mieszka I do uznania zwierzchnictwa króla niemieckiego i do opłaty trybun z ziem ?aż po rzekę Wartę?. W tej sytuacji doszło do zawarcia sojuszu z Czechami, poślubiając w 965 roku księżniczkę Dobrawę, zaś w 966 roku przyjmując chrzest. Wprowadzenie chrześcijaństwa było ze strony księcia niezwykle rozważnym posunięciem politycznym, ponieważ odbierało Niemcom misyjny pretekst do ekspansji na wschód, włączając Polskę do kręgu państw europejskich. Nastąpił rozwój kultury i wzmocnienie państwa. W 968 r. utworzono w Poznaniu pierwsze biskupstwo misyjne, bezpośrednio zależnego od Rzymu, pierwszym biskupem został Jordan.

Ważnym wydarzeniem była również bitwa pod Cedynią, podczas której zorganizował zasadzkę na oddziały niemieckie dowodzone przez margrabiego Hodona, które zostały okrążone i rozbite. W schyłkowym okresie swego panowania Mieszko I wystąpił zbrojnie przeciwko Czechom, zajmując najpierw około 988-9 roku ziemie Wiślan, czyli Małopolskę, zaś w roku 990 Śląsk. Zakończył w ten sposób jednoczenie ziem polskich, włączywszy wcześnie do swego państwa Pomorze i Ziemię Lubuską. Około roku 991-2 Mieszko I wydał testament polityczny: ?Dagome iudex? w którym ofiarowywał swe państwo Państwu Kościelnemu. Panowanie Mieszka I (960-992) to okres bardzo pomyślny dla państwa Polan, czas znacznego powiększenia terytorium.

Mieszko I okazał się bardzo zręcznym politykiem- udało mu się uniknąć uzależnienia politycznego i kościelnego od Niemiec, oraz rozbić sojusz niebezpiecznych sąsiadów, Wieletów i Czechów. Przyjęcie przez Mieszka chrztu umożliwiło unifikację i włączenie państwa polskiego w obręb świata chrześcijańskiego.

Urodzony rok po ślubie Mieszka z Dobrawą, Bolesław kontynuował godnie dzieło budowy nowoczesnego państwa zapoczątkowanego przez ojca. Przekreślił intencje dokumentu ?Dagome iudex?, przejmując zaraz po śmierci Mieszka władzę w całym państwie i wypędzając macochę (Odę) z dziećmi. Na początku 997 roku zorganizował misję chrystianizacyjną na ziemie Prusów, na czele której stał biskup Wojciech. Miała zapewnić Chrobremu sławę krzewiciela chrześcijaństwa, a Polsce miano filaru chrześcijaństwa we wschodniej Europie. Misja jednak zakończyła się niepowodzeniem, a Wojciech poniósł męczeńską śmierć. Następnym ogromnie ważnym wydarzeniem, mającym na celu umocnienie państwa polskiego w średniowiecznej Europie, był zjazd gnieźnieński. W 1000 r. do Gniezna przybył cesarz Otton III. Podjęto decyzję o ustanowieniu pierwszego arcybiskupstwa w państwie polskim i trzy nowe stolice biskupie: w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu. Dzięki temu Polska uniezależniła się od Kościoła w Niemczech, a utworzenie biskupstw utwierdzało fakt, przynależności Pomorza i pozostałych terenów do Polski. Jednocześnie Bolesław otrzymał aprobatę cesarza dla starań polskiego władcy o królewską koronę. W 1003 r. przyłączył do Polski Miśnię, Łużyce i Milsko.

Był to początek wojny polsko-niemieckiej trwającej z przerwami do 1018 roku. W 1017 roku przez ponad miesiąc Niemcy bez powodzenia oblegali gród Niemcza. Ostatecznie w 1018 r. podpisano pokój w Budziszynie, na mocy którego przyłączono do Polski Łużyce i Milsko. W 1025 roku arcybiskup gnieźnieński koronował Bolesława Chrobrego, symbolicznie kończąc proces tworzenia państwa polskiego. Koronacja zamknęła pierwszy etap wchodzenia Polski w krąg cywilizacji europejskiej i polepszała pozycję państwa na arenie międzynarodowej.

Podsumowując, pierwsi Piastowie zbudowali silne państwo z którym należało się liczyć w średniowiecznej Europie. Bezwzględny posłuch umożliwił Mieszkowi I przekonanie mieszkańców całego kraju, aby porzucili wiarę i obyczaje pogańskie, a Bolesławowi Chrobremu podjęcie przez jego wojów wypraw na południe oraz wschód. Swoistym podsumowaniem jedynowładztwa Piastów była koronacja Bolesława, kończąc trwającej przez ponad pół wieku, zakończonej całkowitym sukcesem, budowy państwa polskiego.