Rozbicie dzielnicowe Polski osłabiło państwo. Sąsiedzi atakowali i zagrabiali nasze ziemie, szczególnie Prusowie nękali najazdami Mazowsze. Do walki z nimi książę Konrad sprowadził w 1226r. zakon Krzyżacki. Zawarł z nim umowę, na mocy której nadał Krzyżakom ziemię chełmińską leżącą na pograniczu prusko-mazowieckim. Jednocześnie miał być ich zwierzchnikiem. Krzyżacy jednak sfałszowali umowę i podporządkowali się cesarzowi niemieckiemu. Dzięki temu uzyskali uprawnienia książąt Rzeszy i mogli utworzyć własne państwo. Rozpoczęli też systematyczny podbój Prusów, a na zdobytych terenach budowali swoje zamki. Dbali też o rozwój gospodarki, rolnictwa, ściągali osadników.
Krzyżacy podlegali bezpośrednio Kurii Rzymskiej. Miejscowa hierarchia kościelna nie miała na nich żadnego wpływu. Dzięki świetnej administracji majątkami oraz bezlitosnemu wyzyskiwaniu ludności zakon stawał się coraz bogatszy, a to znaczyło, że u północnych granic Polski rosło silne państwo zakonne.
Do 1283r. podbili Prusów i utworzyli własne państwo. W latach 1308-1309 opanowali Pomorze Gdańskie inicjując tym wojny z Polską, które trwały do 1521r. Krzyżacy, którzy mieli pomagać Konradowi Mazowieckiemu z Prusami stali się na wiele lat największym wrogiem Polski, który niósł za sobą śmierć, zniszczenia, destabilizację.