Rola konstytucji w państwie.

Konstytucja jest zbiorem najważniejszych praw obowiązujących w państwie. Oznacza to, że wszystkie inne prawa muszą być z nią zgodne. Konstytucja określa podstawy ustroju państwa, wyznacza kompetencje najważniejszych organów władzy, ustala zależności między nimi oraz zawiera katalog praw i obowiązków obywateli. Twórcy konstytucji w demokratycznych państwach poszukują rozwiązań godzących skuteczność działania organów władzy z ochroną praw i wolności przysługujących obywatelom. Muszą oni zatem rozstrzygnąć problem, ile władzy przydzielić poszczególnym instytucjom (parlamentowi, rządowi, prezydentowi itp.), aby mogły one dzia- łać skutecznie dla dobra publicznego, a zarazem nie zagrażać prawom i wolnościom obywateli. Zasada, zgodnie z któr? zadaniem konstytucji jest takie ograniczenie władzy instytucji państwowych, aby nie mogły być naruszane prawa i wolności obywateli, nazywana jest konstytucjonalizmem. Konstytucja pełni jednak także inne funkcje. Lud (ogół obywateli), ustanawiając konstytucję, określa, jakie władze i w jakim zakresie będą kierować państwem ? tym samym potwierdza ich prawo do rządzenia i stosowania w określonych sytuacjach przymusu wobec obywateli. Konstytucja także integruje wszystkich obywateli, pokazując, co mają ze sobą wspólnego, jakie historyczne zdarzenia ukształtowały ich wspólnotę, jakie wartości uznają za najważniejsze, jakimi zasadami chcą się kierować w życiu społecznym. Istotną funkcją konstytucji jest także wskazanie celów, do jakich dana obywatelska wspólnota zamierza dążyć. Te dwie ostatnie funkcje najczęściej znajdują swój wyraz w preambule - uroczystym wstępie do konstytucji. Ponieważ konstytucja jest dokumentem, na którym opiera się funkcjonowanie państwa, zawarte w niej prawa powinny być możliwie trwałe. Tam, gdzie system polityczny jest stabilny, konstytucje przez długi czas nie wymagają zasadniczych zmian. Na przykład konstytucja Stanów Zjednoczonych powstała w 1787 roku i obowiązuje do dziś, choć z biegiem lat niezbędne okazało się wprowadzenie pewnych uzupełnień, tzw. poprawek. Gwarancją nadrzędnej rangi konstytucji jest szczególny tryb jej uchwalania i zmieniania. Najczęciej ustawę zasadniczą parlament uchwala kwalifikowaną większością głosów (np. 2/3) i musi być ona w dodatku zatwierdzona w ogólnonarodowym referendum. Procedura ta zapewnia wyłączenie najważniejszych spraw ustrojowych z bieżących politycznych rozgrywek.