Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Międzynarodowa instytucja finansowa:
- zinstytucjonalizowana forma współpracy suwerennych krajów w dziedzinie finansów. Ta definicja nie różni się właściwie od międzynarodowej organizacji gospodarczej . jej przedmiotem zainteresowania są finanse.
Cechy międzynarodowej instytucji finansowej:
- istnienie stałych organów podejmujących decyzje w sprawach wspólnych zadań i środków służących do ich realizacji
Ważną sprawą jest jej statut, instytucje rozpoczynają swą działalność z chwilą wejścia w jej statut. (statut ? zestawienie spraw i obowiązków). Statut wchodzi w życie po ratyfikowaniu go przez najważniejsze kraje danej organizacji czy też przez ich odpowiednią ilość (np.: kraje mające największy wkład finansowy). Instytucje te klasyfikujemy wg różnych kryteriów:
1. zasięg geograficzny ? możemy wyróżnić instytucje o zasięgu:
- globalnym (światowe) np.: MFW
- regionalnym np.: Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju ? nie należy go mylić z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju ? powstał w 1944
- subreginalne - np.: Zachodnio ? Afrykański Bank Rozwoju
2. charakter uczestników:
- międzynarodowe ? członkami są państwa
- pozarządowe ? członkami mogą być osoby fizyczne bądź prawne
3. dostępność członkostwa:
- instytucje powszechne , które stwarzają takie same zasady uczestnictwa danej instytucji dla wszystkich członków
- grupowe ? których selekcja członków odbywa się wg określonych kryteriów np.: Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju
4. funkcje i władza:
- koordynacyjne ? w których decyzje są uzgadniane a kraje są suwerenne w swoich w swoich krajach
- ponadnarodowe- gdzie wytypowany jest organ podejmujący decyzje w imieniu wszystkich członków
5. stopień integracji:
- porozumienie walutowe ? może dotyczyć wyboru waluty służącej do wspólnych rozliczeń
- unia płatnicza ? np.: Europejska Unia Płatnicza zajmowała się systemem rozliczeń w ramach krajów Europejskich
- strefy walutowe ? np.: strefa franka, strefa funta (np.: kraje podległe Wlk. Brytanii)
- systemy walutowe np.: Europejski System Walutowy
- Unia Walutowa np..: unia gospodarcza i walutowa w ramach UE: istnieje wspólna waluta Euro
Nieformalne instytucje G8 ? one nie mieszczą się w tej klasyfikacji.
Najważniejsze znaczenie: funkcjonowanie międzynarodowego systemu walutowego mają instytucje o zasięgu globalnym

1. Plan Keynes ? reprezentował stanowisko Wielkiej Brytanii
Tłem do jego opracowania było przeświadczenie, że Wlk. Brytania wyjdzie z wojny zrujnowana, będzie miała problemy płatnicze, będzie wymagała finansowania z zewnątrz przez dłuższy okres. W polityce wewnętrznej będzie prowadziła politykę pełnego zatrudnienia wymagającą dłuższej swobody w dziedzinie walutowej.
Polegał na utworzeniu międzynarodowej Unii Clearingowej, która emitowała z niczego pieniądz międzynarodowy na potrzeby handlu międzynarodowego o nazwie ?bancor?. Bancor miał mieć ustalony parytet w złocie , ale nie byłby wymienialny na złoto.
Każdy kraj miałby ustalony w Unii limit kredytowy , czyli tzw. Kwotę na poziomie 75% obrotów handlu zagranicznego za ostatnie 3 lata przed wojną i w ramach tej kwoty dysponować bancorami regulując deficyty bilansu płatniczego wobec innych krajów.
Wykorzystywanie bancorów do wysokości połowy kwoty byłoby automatyczne, poniżej tej wysokości Unia wywierałaby nacisk na kraje deficytowe, aby podjęły kroki zmierzające do ograniczenia deficytu.
Unia mogłaby zażądać zdewaluowania waluty tych krajów, czy też wprowadzenia ograniczeń dla transakcji kapitałowych bądź też Unia mogłaby zażądać spłaty części zadłużenia złotem bądź wolnymi dewizami.
Unia wywierałaby nacisk na kraje wierzycielskie aby zapobiec strukturalnych nadwyżek w bilansach płatniczych.
Unia mogłaby zażądać rewaluowania waluty tych krajów, mogłaby zażądać wzrostu ekspansji kapitałowej czy też mogłaby skreślić część nadwyżki w bilansie płatniczym , a wszystko dlatego , że Keynes stał na stanowisku, że kraje wierzycielskie powinny ponieść większy ciężar związany z normalizacją stosunków walutowych po wojnie dlatego też Keynes przewidywał oprocentowanie sald kredytowych w wysokości 1% w skali roku (per aninum).
Ogólna suma bancorów, która byłaby emitowana przez Unię byłaby rzędu 35 mld USD z tego 3 mld przypadałaby na USA.
Jeżeli chodzi o kursy walut to Keynes przewidywał możliwość zmiany pożyczek walut w razie potrzeby bądź na wyraźne żądanie Unii. Unia miała mieć charakter a apolityczny i miała być zarządzana przez sztab fachowców międzynarodowych.
Wielka Brytania zrezygnowała z planu Keynesa w zamian za pożyczkę jaką otrzymała od USA w wysokości 4,4 mld USD na 50 lat z 2% oprocentowaniem (w skali roku). Pożyczkę tę otrzymała pod warunkiem wprowadzenia 15.07.1947 roku zewnętrznej wymienialności funta.

2. Plan White?a ? reprezentował stanowisko USA
Był opracowany na zupełnie innych zasadach . tłem do jego opracowania było przeświadczenie, że USA wyjdą z wojny jako potęga ekonomiczna z wielkimi możliwościami eksportowymi i z punktu widzenia tego kraju byłaby wolna konkurencja, wolny rynek , wolny handel i stałe kursy walut oparte na złocie. White przewidywał utworzenie Międzynarodowego Funduszu Stabilizacyjnego, który miał powstać z efektywnych wpłat krajów członkowskich w postaci walut narodowych złota i dewiz.
Plan White?a nie zakładał zatem emisji pieniądza międzynarodowego a suma wpłat krajów członkowskich miała wysokość 5 mld USD, czyli kilkakrotnie razy mniej aniżeli w przypadku Planu Keynesa. Jednostką rozliczeniową miał być 1 unitas równy 10 USD.
Kraje wnosiłyby te wpłaty w ramach ustalonych kwot. Z tych środków mogłyby korzystać kraje deficytowe zaciągając kredyty pod zastaw waluty narodowej. Po pewnym czasie kredyty te musiałyby być spłacone , czyli kraje niejako musiałyby odkupić walutę narodową za dewizy. Ten fundusz stabilizacyjny miał być zarządzany przez radę reprezentującą kraje członkowskie.
Jeśli chodzi o kursy walut ? plan ten był bardziej rygorystyczny bowiem przewidywał możliwość zmiany parytetów walut, ale tylko za zgodą 4/5 ogółu głosów. Jednostronne zmiany parytetów walut nie byłyby możliwe.
Jak wiemy Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) został utworzony w oparciu o Plan White?a. Plan ten przewidywał utworzenie Międzynarodowego Banku Odbudowy I Rozwoju.

3 podstawowe wymienialności :
a) zewnętrzna ? charakteryzuje się największym zakresem restrykcji dewizowych, będących pewną swobodą w wykonywaniu płatności (ograniczenie dewizowe).
b) Według standardu Międzynarodowego Funduszu Finansowego Walutowego (zgodnie z art. 8 statutu)
c) Całkowita ? z tytułu eksportu , importu usług i towarów

W zakresie płatności bieżących - rezydenci muszą każdorazowo otrzymywać zezwolenia dewizowe Natomiast płatności związane z obrotem kapitałowym podlegają ograniczeniom dewizowym tj.:
b) jest szersza swoboda w dokonywaniu płatności bieżących. Została rozszerzona na rezydentów, czyli krajowców dewizowych , rezydenci nie muszą uzyskiwać zezwoleń, obroty kapitałowe podlegają ograniczeniom dewizowym.
c) pełna swoboda związana z płatnościami bieżącymi jak i płatnościami związanymi z obrotem kapitałowym.
01.X.2002r. ? nasza waluta dołączyła do całkowicie wymienialnych

Statut funduszu był kilkakrotnie uzupełniany:
I poprawka ? 1967 ? weszła w życie w 1969 ? na jej mocy Międzynarodowy Fundusz Walutowy może emitować specjalne ciągnienia od 1970 roku
Special Draning Rights ? SDR
Pieniądz międzynarodowy emitowany na potrzeby wzrostu płynności międzynarodowej. Pieniądz ten nie ma postaci fizycznej , występuje jako zapis na kontach krajów członkowskich MFW. To jest powrót do podstawowego planu Keynesa. Do pieniądza opartego na zaufaniu czyli do pieniądza fiducjarnego.
II poprawka ? została uchwalona na Jamajce w 1976 roku, weszła w życie w 1978. zniosła ona stałe parytety walut ustawne w złocie lub dolarze amerykańskim i dała możliwość wprowadzenia własnych reguł kursowych zgodnie z prowadzoną polityką ekonomiczną, zgodnie z interesem narodowym. Zgodnie z tą poprawką kraje mają możliwość wyboru własnych reguł kursowych. Międzynarodowy Fundusz Walutowy nikomu niczego nie narzuca, ale z tytułu przynależności do tej instytucji ma obowiązek ma obowiązek powiadamiania funduszu o dokonanym wyborze, ma obowiązek przestrzegać wybranych reguł kursowych i powiadamiać fundusz o wszelkich zmianach , jakie zamierza wprowadzić w zakresie reżimów kursowych (kurs zmienny, kurs stały).

III poprawka ? została uchwalona w 1990 roku , stała się efektywna w 1992 roku i na mocy tej poprawki kraj może zostać zawieszony w prawach do głosowania jeżeli nie wypełnia zobowiązań przyjętych wobec instytucji.
Jeżeli np.: kraj nie spłaca zaciągniętych rat kredytów, to wtedy jest zamieszany (wyłączony) z tego głosowania.
W Międzynarodowym Funduszu Walutowym rzadko dochodzi do głosowania ? decyzje podejmowane są za sprawą konsensusu.
IV poprawka ? wrzesień 1997 ? nie weszła jeszcze w życie , była uchwalona w Hongkongu, dotyczy ona specjalnej emisji SRD, która ma być jednotranszową , z której mają skorzystać kraje, które do tej pory nie miały takich możliwości.
Do tej pory były 2 emisje:
1. 1970 ; 1971 ; 1972 ? trój- transzowa ? wyemitowano 9,4 mld SDR
2. 1979 ; 1980 ; 1981 - 12,0 / 21,4 mld SDR
Aby ta poprawka weszła w życie muszą być spełnione 2 warunki:
1. musi być ratyfikowana przez 3/5 krajów uczestniczących w Funduszu (111 państw z 185) ? ten warunek jest spełniony , bowiem 131 krajów ratyfikowało tą poprawkę na dzień 30 kwietnia 2006
2. kraje, które ratyfikowały poprawkę muszą mieć co najmniej 85% ogółu głosów ? ten warunek nie jest spełniony ponieważ kraje które do tej pory ratyfikowały poprawkę mają 75% ogółu głosów

MFW spełnia 3 podstawowe funkcje :
1. Funkcję kredytową ? polega ona na tym, że fundusz gromadzi środki finansowe i czasowo udostępnia je swoim członkom w postaci kredytów na równoważenie bilansów płatniczych. Czasowo tzn. , że po pewnym czasie środki te muszą wrócić do funduszu.
2. Funkcja kontrolna ? Fundusz stoi na straży Międzynarodowego Systemu Walutowego (czuwa nad prawidłowym funkcjonowaniem tego systemu) ? polega na nadzorowaniu przez MFW uzgodnionych programów dostosowawczych i weryfikacji celów, na jakie przeznaczone są środki kredytowe
3. Funkcja emisyjna ? emituje specjalne prawa ciągnienia.
Szczegółowo zawarte są w statucie MFW
*konsultacyjna ? przez usługi konsultacyjne i współpracę krajów członkowskich oraz jako forum wymiany doświadczeń między krajami w radzeniu sobie z problemami natury gosp., m.in. plan Balcerowicza był napisany przez ekspertów MFW

STRUKTURA ORGANIZACYJNA Funduszu (MFW)
Najważniejszym organem mającym charakter decyzyjny jest Rada Gubernatorów ? składa się z przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich i ich zastępców. Zazwyczaj jest to Minister Finansów bądź Prezes Banku Centralnego (ostatnio Zyta Gilowska). Rada Gubernatorów podejmuje najważniejsze, merytoryczne decyzje dotyczące przyjmowania nowych członków, zawieszania czy wykluczania członków. Decyzje dotyczące zasad wpłat członkowskich do funduszu. Rada decyduje o emisji i podziale SDR ? ów, zatwierdza zmiany statutu, podejmuje decyzje w sprawie likwidacji Funduszu, nakreśla warunki współpracy z innymi instytucjami finansowymi.
Rada zbiera się na corocznych sesjach , co 3 miesiące. Zwyczajowo odbywa się w 12 krajach członkowskich.
Rada może być zwoływana poza terminem sesji zwyczajnych , na żądanie co najmniej 15 członków dysponujących co najmniej 25% głosów.

Drugim organem zarządzającym jest Rada Dyrektorów ? złożona jest z 24 dyrektorów przy czym 5 dyrektorów mianują kraje, które mają najwyższe kwoty funduszu.
1) USA ? 37 mld SDR ,2) Japonia ? 13 mld SDR,
3) Niemcy ? 13 mld SDR, 4) Wielka Brytania ? 10 mld SDR, 5) Fracja ? j.w.
Są 3 kraje, które mają własnych dyrektorów w Radzie Dyrektorów:
- Arabia Saudyjska ? od 1978 ? z uwagi na to że waluta tego kraju była najczęściej używaną walutą funduszu.
- Chiny ? od 1980 ze względu na obszar kraju
- Rosja ? 1992- ze względu na obszar kraju
Pozostałe kraje tworzą grupy, które wybierają swoich dyrektorów. Dyrektor stojący na czele grupy ma tyle głosów ile mają kraje , które go wybrały (Polska jest w grupie ze Szwajcarią i z 5 republikami byłego ZSRR)

Na czele tej grupy stoi Szwajcar a zastępuje go Polak - zajmuje się zatwierdzaniem wniosków kredytów.
Oprócz tego są organy powołane w celu udzielenia porad:
Komitet Tymczasowy - 1974 ? 1999 - we wrześniu 1999 roku został przekształcony w Międzynarodowy Komitet Walutowy i Finansowy (ciało doradcze), ponadto istnieje połączony Komitet Rozwoju ? zajmuje się pomocą dla krajów najsłabiej rozwiniętych. Komitet ten liczy 24 członków , przedstawicieli BŚ i MFW. Każdy może wybrać 7 współpracowników. Na czele Funduszu stoi zawsze nie Amerykanin, natomiast a czele Banku Światowego stoi Amerykanin.
Aby Fundusz mógł dobrze wykonywać swoje zadania, aby mógł sprawnie funkcjonować musi być zaopatrzony w środki finansowe.
Od 2004 Rodiego de Rato jest dyrektorem MFW, w czerwcu 2007 podał się do dymisji.
Środki gromadzone są w departamentach ? w Departamencie Ogólnym i w Departamencie Specjalnym Praw Ciągnienia.
W Departamencie Ogólnym prowadzone są 3 rodzaje rachunków:
1. rachunek zasobów ogólnych ? na nim znajdują się środki mające najważniejsze znaczenie dla Funduszu : złoto, dewizy, waluty narodowe krajów członkowskich
2. rachunek wpłat specjalnych ? zyski pochodzące ze sprzedaży złota, po cenie wolnorynkowej , spłaty zaciągniętych kredytów, odsetki
3. rachunek lokacyjny ? służy jako miejsce lokowania środków przeniesionych z rachunków zasobów ogólnych lub rachunków wpłat specjalnych ulokowane w oprocentowanych obligacjach międzynarodowych.
Departament Specjalnych Praw Ciągnienia - prowadzi operacje i transakcje SDR ? ach.
Transakcje w SDR ? ach polegają na zakupie za SDR ? y potrzebnych walut obcych, natomiast operacje w SDR ?ach ? inne użycie SDR,. np.: wnoszenie oprocentowania w funduszu
Wszystkie środki finansowe Funduszu możemy podzielić na środki własne i pożyczone. Do środków własnych zaliczamy kwoty członkowskie , SDR ? y, dochody wypracowane w toku całej działalności.
Środki pożyczone - to co fundusze pożyczają od krajów członkowskich lub innych instytucji finansowych celem uzupełnienia środków własnych.

1. OGÓLNE POROZUMIENIA POŻYCZKOWE
2. NOWE POROZUMIENIA POŻYCZKOWE

Według statutu funduszu może pożyczać od 50 ? 60 % sumy kwot członkowskich. Najważniejszym źródłem zasilającym fundusz w środki finansowe są kwoty członkowskie. Kwoty takie mają także bardzo duże znaczenie dla krajów członkowskich ponieważ:
a) proporcjonalnie w stosunku do kwot przyznawana jest pomoc finansowa funduszu na wyrównywanie bilansów płatniczych.
b) darmowy przydział SDR ? ów jest także przydzielony w stosunku do kwot członkowskich (zależność wprost ? proporcjonalna)
c) kraj który posiada największą kwotę funduszu ma prawo veta (USA)
d) w zależności od ilości kwoty kraj posiada odpowiednie ilości głosów w Funduszu
e) kraje posiadające najwyższe kwoty Funduszu mają swoich dyrektorów Radzie Dyrektorów

Dwie formuły głosu :
1) formuła podstawowa głosy dodatkowe (250 głosów podstawowych) ? głosy dodatkowe uzależnione są od wysokości kwoty ? za każde 100 tys. SDR wpłaconej kwoty kraj otrzymuje 1 głos dodatkowy: kwota/100 tys. SDR ? głosy dodatkowe (formuła do ustalenia głosów).
2) formuła skorygowana ? głosy podstawowe głosy dodatkowe uzupełniające; 250 głosów podstawowych kwota/100 SDR (głosy dodatkowe) zmniejszenie zadłużenia/400 tys. SDR (głosy uzupełniające)/// - wzrost zadłużenia400 tys. SDR (głosy uzupełniające)
kiedy zmniejsza się zadłużenie w krajach MFW równowartości 400 tys. SDR
- kiedy zwiększa się zadłużenie danego kraju w Funduszu o 400 tys. SDR

Suma wszystkich kwot Funduszu na dzień 4 października 2007 roku: 217 314,8 mln SDR
1 SDR = 155 329 USD
1 USD = 0, 643794 SDR

DOCHODY WYPRACOWANE WTOKU CAŁEJ DZIAŁALNOŚCI:
- MFW nie jest instytucją charytatywną i z tytułu kredytów pobiera oprocentowanie i na tym zarabia
- Ponadto od czasu do czasu fundusz sprzedaje zapasy złota po cenie wolnorynkowej źródła dochodu
- Lokuje czasowo wolne środki w oprocentowanych obligacjach międzynarodowych bądź też innych instytucji finansowych ? to też daje mu pewne dochody
- Funduszowi potrzebne są środki finansowe. Fundusz sam zaciąga kredyty , za które płaci oprocentowanie. Funduszowi są potrzebne środki na utrzymanie administracji ? zatrudnia 2200 osób.
- Dochody 0 wydatki fundusz wypracowuje zysk neto , który powiększa jego rezerwy. Może się zadłużać od 50 ? 60 % sumy wszystkich kwot członkowskich, ok. 320 mld $ - o. 190
- Fundusz może zawierać porozumienia z pojedynczymi państwami

Środki finansowe :
1. Ogólne porozumienie pożyczkowe General Avvarage (GAB) podpisane w 1962 roku z 10 najwyżej uprzemysłowionymi państwami członkowskimi. Kraje te zobowiązały się stawiać do dyspozycji funduszu kwotę 6 mld $; w 1963 do porozumienia przystąpiła Szwajcaria nie będąca członkiem Funduszu wnosząc swój wkład 20 mln $.
Z tych środków mogły korzystać kraje biorące udział w tym porozumieniu (w 1983 ? tylko te kraje mogły korzystać, które podpisały to porozumienie). W 1983 zmieniono zasady funkcjonowania tego porozumienia przede wszystkim podniesiono sumę środków jaką stawiają kraje do dyspozycji funduszu do 17 mld SDR. ponadto z tych środków mogą korzystać wszystkie kraje członkowskie MFW, ale za zgodą krajów, które podpisały to porozumienie. Największy udział w porozumieniu mają:
- USA ? 25%
- Niemcy ? 14%
- Japonia ? 12,5%
- Francja i Wielka Brytania ? 10%
- Włochy ? 6,5%
- Szwajcaria ? 6%
- Kanada ? 5,25%
- Holandia ? 5%
- Belgia ? 3,5%
- Szwecja ? 2,25%
Z tym porozumieniem stowarzyszona jest Arabia Saudyjska, która stawia do dyspozycji funduszu 1,5 mld SDR ? ów. Na takich samych warunkach 1,5 mld SDR jak kraje w ramach GATT. Porozumienie jest odnawialne co 5 lat , ostatnie odnowienie było w grudniu 2003 roku.

2. Nowe porozumienie pożyczkowe (NAB) podpisane w styczniu 1997 funkcjonuje od końca listopada 1998 roku. Dotyczy 25 krajów członkowskich , które stawiają do dyspozycji funduszu 34 mld SDR.
Największe udziały ma pierwsze 5 krajów. To porozumienie jest porozumieniem otwartym w momencie odnowienia mogą do niego przystąpić inne kraje, pod warunkiem wniesienia swojego udziału ? ostatnie odnowienie miało miejsce w grudniu 2003, odbywa się ono co 5 lat.
Z środków tych mogą korzystać wszystkie kraje i kraje uczestniczące w porozumieniu nie muszą wyrażać na to zgody (USA ? 6,7 mld $)

Fundusz w swej działalności kieruje się zasadą: CONDITIONALITY , czyli UWARUNKOWANEGO DOSTĘPU DO JEGO ZASOBÓW. Zasada ta składa się z 4 reguł:
a) kraj korzystający z środków finansowych funduszu musi podjąć działania dostosowawcze , musi reprezentować program stabilizacyjny, który uzgodniony jest z założeniami funduszu. W tym programie zawarte są kryteria wykonawcze , czyli limity podstawowych wielkości makroekonomicznych , które dany kraj musi osiągnąć, realizując dany program. Ten program musi być zatwierdzony przez fundusz i po jego akceptacji fundusz stawia do dyspozycji kraju środki finansowe na realizacje tego programu.
b) działania dostosowawcze podjęte przez dany kraj nie mogą być sprzeczne z ogólnymi celami funduszu
c) równowaga płatnicza powinna być osiągnięta w okresie od 5 do 8 lat
d) w wyniku podjętych działań dostosowawczych kraj winien osiągnąć taką poprawę sytuacji płatniczej , aby był w stanie spłacić zaciągnięte kredyty.
Kredyty zaciągane są w transzach. Mamy 4 transze kredytowe i transze rezerwowe. Każde z nich tj. 25% kwoty członkowskiej.

Transza rezerwowa ? różnica między wysokością kwoty a częścią kwoty wpłacanej w walucie narodowej, tj. pomoc nieuwarunkowana ? nonconditionality.
Wystarczy wykazać funduszowi, że istnieje potrzeba posiadania środków w ramach transzy rezerwowej. Wówczas bez spełnienia żadnych warunków fundusz udostępnia środki: kraj nie płaci oprocentowania od tych środków ? dlatego w ramach tej transzy zaliczane są do rezerw dewizowych danego kraju a nie funduszu.
Transza kredytowa ? pomoc słabo uwarunkowana ? low conditional. Aby uzyskać kredyt w ramach tej transzy kraj musi wyrazić gotowość do podjęcia współpracy z funduszem w celu ograniczenia deficytu w bilansie płatniczym. (a, b, c ? transza kredytowa ) tzn. pmoc silnie uwarunkowana ? high conditional
W tym przypadku kraj musi zaprezentować program stabilizacyjny na cały okres finansowania z podziałem na każdy rok.

KRYTERIA WYKONAWCZE:
Kraj musi przestrzegać kryterium wykonawczego zgodnie z przyjętym harmonogramem. Jeśli tego nie zrobi fundusz stosuje sankcje (blokuje środki przeznaczone na realizację tego programu). Musi dojść do opracowania nowej wersjo programu, która musi być zaakceptowana przez fundusz.

WSPÓŁPRACA POLSKI ? MECHANIZMY KREDYTOWE
Polska brała udział w konferencji walutowo ? finansowej w lipcu 1944 roku. Zwołana z inicjatywy prezydenta Roosevelta (44 kraje ? w tym tylko 28 wysokorozwiniętych ? powstałe kraje Ameryki Łacińskiej)
Polska przystąpiła jako założyciel. Statut Funduszu wszedł w życie 25.XII.1945, działalność zaś rozpoczęła w marcu 1947r.
Polska przystąpiła jako kraj Demokracji Ludowej (zniszczenia wojenne). Polska oczekiwała pomocy ze strony MFW i Banku Światowego.
Polska miała do spełnienia 2 warunki:
1) wpłacić część kwoty w złocie do funduszu (nie wpłaciła)
2) początkowy parytet złotego, który miał być podstawą wszelkich rozliczeń z funduszem i bankiem. W 1946 NBP stosował kurs 1 $ = 100 zł, który odchylał się niepokojącą od spadającej siły nabywczej złotego.
1947 ? Polska postanawia stosować kurs 1$ = 400 zł ? do rozliczeń towarowych , a od I.1948 postanowiono stosować ten kurs do wszelkich rozliczeń.
Polska nie zgłosił tego do funduszu mimo iż uzyskała zapewnienie władz funduszu, że jeśli z takim wnioskiem wstąpi to będzie on zaakceptowany i kurs taki uznany zostanie jako początkowy parytet naszej waluty . Te dwa fakty zważyły na nasze dalszej pracy z MFW i Bankiem Światowym w rezultacie spowodowały , że nasz wniosek o kredyt w wysokości 600 mln $ złożony do banku nie został poddany pod głosowanie (600 $ na odbudowe gospodarki).
Konsekwencją tego było złożenie 14.III.1950 wniosku o wycofanie naszego członkostwa z instytucji z Bretton Woods, złożony przez ambasadora J. Winiewicza. Polska tłumaczyła nasz krok przyczynami politycznymi. Po wystąpieniu z instytucji z Brettoon Woods złoto zostało zwrócone Polsce, jakie wnieśliśmy do Banku. Polska próbowała wyjaśnić swoje stanowisko, USA sprzeciwiała się powrocie Polski. Od koniec lat 70 ? tych Polska miała problem ze spłaceniem zadłużenia. Wystąpiła do naszych wierzycieli i poprosiła o restrukturyzację zadłużenia ? ale droga wiodła przez instytucje z Breton Woods. Listopad 1981 ? wniosek o ponowne przyjęcie
20.VI.1986 ? Polska członkiem MFW
27.VI.1986 ? Polska członkiem BŚ

I POROZUMIENIE STANDBY ? 1990 ? na okres 13 miesięcy Polska zaproponowała program stabilizacyjny Leszka Balcerowicza ? na jego realizacje uzyskaliśmy 545 mln SDR ? ów
Kryteria ? limity podstawowych wielkości ekonomicznych:
1) zredukowanie inflacji i wprowadzenie wymienności złotego kosztem spadku Dochodu Narodowego o 5%, spadku konsumpcji o 5,5 % (spadła o 24%) , płac realnych o 10 %(o 30 %), kosztem wzrostu bezrobocia 50 tys. osób(3 mln osób). Ceny miały wzrosnąć od 40 ? 50 % , a pod koniec roku 90 ? tego wzrost ten miał być rzędu od 1 do 2% miesięcznie. Jak zaczęliśmy realizować ten program ceny wzrosły o 80 %; a pod koniec 90 ? tego roku 6% miesięcznie (dochód narodowy spadł o 12%). Zadłużenie zrosło o 6 mld $. MFW ? stosuje blokadę, 2/3 wykorzystaliśmy ? reszta zablokowana. Wstrzymano realizację programu stabilizacyjnego, ustalenie nowej wersji programu.
KORZYŚCI I POROZUMIENIA:
- uzyskaliśmy nowe kredyty z innych instytucji
- dla Polski został utworzony nowy program stabilizacyjny na podtrzymanie kursu walutowego (kraje klubu paryskiego)
- podpisanie umowy w sprawie restrukturyzacji zadłużenia wg ?klubu paryskiego? ? Polska zwolniona z płacenia rat kapitałowych i odsetek

II POROZUMIENIE : 1991 ? 1993 ? Polska zaprezentowała program w rozbiciu na poszczególne lata ; extended ? 1828 mln SDR ? ów = 2,5 mln $. Z kwoty 1828 mln Polska wykorzystała niecałe 13%, reszta została zablokowana z uwagi na odejście od prgramu stabilizacyjnego.
KORZYŚCI II POROZUMIENIA:
- dodatkowe kredyty z BŚ, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju
- Polska podpisała umowę z ?klubem paryskim? 50% w sprawie redukcji zadłużenia wobec wierzycieli publicznych ? 33,5 mld $. Umowa przewidziała dwa etapy redukcji: 1 etap : 30% po podpisaniu umowy; 2 etap : 20% wprowadzone w życie w kwietniu 1994r. Po uzyskaniu pozytywnej oceny Funduszu w kwestii stopnia realizacji naszego programu stabilizacyjnego. Umowa z klubem paryskim przewidywała wykup długu za złotówki w wysokości 10% (buy back) pod warunkiem przeznaczenia tych środków na inwestycje w dziedzinie ekologii. Przedłużenie funduszu stabilizacyjnego złotego do końca 1992 roku.
- fundusz stabilizacji polskich banków

III POROZUMIENIE: 1993 ? 1994 ? Standby : 476 mln SDR ? w całości realizowane zgodnie z ustaleniami ale Polska nie wykorzystała całej przyznanej kwoty - a to przez to że część środków zarezerwowano na umowę redukcyjną wobec klubu londyńskiego.
KORZYŚCI III POROZUMIENIA:
- dodatkowe kredyty
- przekształcenie funduszu stabilizacyjnego w fundusz prywatyzacji polskich banków
- podpisanie umowy z klubem londyńskim w sprawie redukcji naszego zadłużenia wobec banków komercyjnych
O CO CHODZIŁO POLSCE : 1) redukcją objęto wszystkie elementy naszego zadłużenia (dług podstawowy ? 8,3 mld $, odsetki ? 1,1, dług rewaluowany ? odnawialny ? 2,7 - wg klubu londyńskiego wynosiło 12,1 mld $) ? przedstawiciele klubu londyńskiego sprzeciwili się; 2) porównywalny stopień redukcji zadłużenia z umową zawartą z klubem paryskim - aby redukcją nie były objęte odsetki ? tutaj osiągnięto porozumienie: klub paryski 50%, londyński 45,2% ; 3) uwzględniano operację buy back, nasi wierzyciele nie wyrazili zgody na to, o co chodziło Polsce ? wykup długu za złotówki.

IV POROZUMIENIE : 1994 ? 1995 ? TYPU STANDBY : 54 mln SDR ? jeżeli bdą nam potrzebne dodatkowe środki to fundusz przeznaczy więcej środków, 1994 ? dodatkowo przyznano Polsce środki 148 mln SDR ?ów, w sumie 693. pozytywne efekty w naszej gospodarce ? wzrost gospodarczy . G. Kołotko wystąpił do funduszu z wnioskiem o obniżenie promesy finansowej, zmnijszył nasze zadłużenie. W 1995 ? Kołotko spłacił całe nasze zadłużenie do funduszu przed terminem (3182 mln ? Polska uzyskała od funduszu, a wykorzystała 1237 ? ok. 40%)

Klub Londyński ? nieformalne stowarzyszenie ok. 500 banków komercyjnych, powstałe w 1976 w celu restrukturyzacji zadłużenia poszczególnych państw ? dłużników. Jest to organizacja podobna do Klubu Paryskiego, jednak w przeciwieństwie do niego zrzeszająca prywatnych przedsiębiorców.
Klub Paryski ? nieformalna grupa wysokich urzędników ds. finansów z 19 najbogatszych krajów świata, która zajmuje się usługami finansowymi, jak restrukturyzacja i umarzanie długów krajów. Dłużnicy sa zwykle rekomendowani przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, gdy zawiodą inne metody oddłużenia. I spotkanie w 1956. klub spotyka się regularnie 10 ?11 razy do roku w siedzibie francuskiego ministerstwa gospodarki, finansów i przemysłu w Paryżu. Klub jest obsługiwany przez stały sekretariat wyznaczony przez francuskie ministerstwo skarbu.

MFW - niezależna organizacja międzynarodowa w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie. Powołana 1-22 lipca 1944 na konferencji w Bretton Woods. Działalność rozpoczęła w 1946, pierwszych operacji finansowych dokonała w 1947. dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących. Obecnie zrzesza 185 państw. Polska należała do MFW od chwili założenia do 1950, po złożeniu wniosku o ponowne przyjęcie w 1981 została przyjęta w 1986.
MFW zadania: popieranie międz. Współpracy walutowej oraz uporządkowanych stosunków walutowych, tworzenie warunków dla wielostronnego regulowania należności za bieżące operacje w handlu międzynarodowym, udzielanie pomocy w likwidacji trudności płatniczych, wpływanie na zachowanie pożądanego stopnia płynności międzynarodowej systemów płatniczych, podejmowanie działań zmierzających do uporządkowania rozwoju i wzrostu handlu międzynarodowego.

WYTYCZNE POLITYKI MFW:
- popieranie międzynarodowej współpracy walutowej dzięki powołaniu stałej instytucji konsultacji i współpracy w dziedzinie międzynarodowych problemów walutowych
- ułatwianie ekspansji i wzrostu handlu międzynarodowego, wzrostu zatrudnienia, utrzymywania realnych dochodów i zasobów produkcyjnych krajów członkowskich
- popieranie stabilizacji kursów, utrzymywanie uporządkowanej wymiany między krajami członkowskimi, unikanie deprecjacji walut inspirowanej przez rywalizację
- dążenie do stworzenia wielostronnego systemu płatności i rozliczeń transakcji bieżących oraz do eliminowania ograniczeń wymiany walutowej, hamujących rozwój handlu
- dostarczanie członkom środków finansowych na określony okres i na odpowiednich warunkach, w celu wyrównania przejściowej nierównowagi bilansów płatniczych bez środków wywołujących zaburzenia w rozwoju tych krajów i gospodarki światowej
- poszukiwanie zmniejszenia czasu i nierównowagi bilansów płatniczych

BRETTON WOODS ? w lipcu 1944 zebrała się konferencja, która miała określić zasady powojennego systemu walutowego. Głównym celem konferencji miało być stworzenie takiego systemu, który zapewniałby stabilność i wzajemną wymienialność walut tak, aby uniknąć, z jednej strony, wielkich inflacji podobnych do tych z lat 20 ? stych, z drugiej negatywnych dla handlu światowego skutków restrykcji monetarnych, charakterystycznych dla lat 30 ? stych. Zadanie było tym trudniejsze, że nie było już powrotu do waluty kruszcowej. W tej sytuacji koniczność utworzenia ponadnarodowej władzy finansowej nie ulegała wątpliwości. Różnice dotyczyły zakresu kompetencji tej władzy. Głównym partnerem rozmów byli Amerykanie pod przewodnictwem White?a i Brytyjczycy z Keynesem na czele. Polskę reprezentował Z. Karpiski.

Plan amerykański przewidywał utworzenie Funduszu Stabilizacyjnego Narodów Zjednoczonych z kapitałem 2-5 mld $. Państwa członkowskie miały wnosić wkłady do funduszu w złocie, którego cena miałaby być dość niska. Przewidywano utworzenie międzynarodowej jednostki pieniężnej ? ?unitas? = 10 $. Państwa członkowskie miały pilnować sztywnego kursu swojej waluty w stosunku do ?unitas?, czyli praktycznie do dolara. Fundusz miał mieć stosunkowo duży wpływ na politykę gospodarczą krajów członkowskich.
Brytyjski Plan Keynesa zakładał powołanie Międzynarodowej Unii Clearingowej z kapitałem wyższym niż to przewidywał White (25 ? 40 mld $). Państwa członkowskie miały zachować większy zakres suwerenności w kształtowaniu swojej polityki gospodarczej. Składki członkowskie miały by uiszczane, przede wszystkim we własnej walucie. Złoto miało być stosunkowo drogie a jego cena, podobnie jak kurs międzynarodowy ?bancora?, miała się kształtować swobodnie, bez powiązania z żadną walutą narodową.

Kompromis , którego rezultatem był ?system z Bretton Woods? opierał się, w zasadzie na założeniach planu amerykańskiego. Gesty wobec Brytyjczyków polegały na rezygnacji z przymiotnika ?stabilizacyjny? w nazwie Funduszu oraz jednostki :unitas? i formalnego uprzywilejowania dolara. Ameykanie nie zgodzili się również na ?bancora| w słusznym przypuszczeniu, że wobec braku jednostki ponadnarodowej dolar wejdzie w tę rolę spontanicznie. System zakładał przywrócenie wzajemnej wymienialności walut wg sztywnych kursów, których tolerancja miała wynosić 1%. Przy odchyleniach większych niż 1% zainteresowane banki centralne powinny interweniować na giełdach i przywrócić prawidłowy kurs. Nie przewidywano wymienialności na złoto, poszczególne kraje powinny jednak określić parytet swojej waluty w złocie, choćby po to, by można go było precyzyjnie porównywać z parytetami innych walut. Istotą systemu miała być jednak wzajemna wymienialność walut na siebie z tolerancją 1 %. Wyjątkową pozycję dolara umocniła natomiast jednostronna deklaracja prezydenta Trumana z 1947 kiedy to obiecał on, że USA będą wymieniać waluty na złoto na żądanie banków centralnych innych członków IMF (MFW).
Czuwać nad tym miał MFW ? który był jedną z dwóch utworzonych na mocy postanowień z Bretton Woods instytucji. Drugą był Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, zwany Bankiem Światowym. Osobliwością obu instytucji , które stały się agendami ONZ było odejście od zasady równości państw, ponieważ obie instytucje były przedsięwzięciami finansowymi, liczba głosów poszczególnych krajów miała zależeć od wysokości wkładu, tak jak w spółce akcyjnej.

BANK ŚWIATOWY ? (wraz z afiliowanymi przy nim: Międzynarodową Korporacją Finansową i Międzyn. Stowarzyszeniem Rozwoju) - został utworzony w 1944 podczas międzynarodowej Konferencji w Bretton Woods, siedziba w Waszyngtonie. Głównym celem jest wspieranie rozwoju gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem warstw ubogich krajach rozwijających się. Bank realizuje zadania w tym zakresie poprzez udzielanie pożyczek na inwestycje prorozwojowe (budowa dróg, elektrowni, szkół, szkolenia rolnicze, program żywienia dzieci i kobiet ciężarnych. Bank oprócz pożyczek oferuje równie usługi w zakresie doradztwa fachowego. Środkin udzielanie pożyczek czerpie przede wszystkim z emisji obligacji na rynkach kapitałowych krajów wysoko rozwiniętych, z wpłat gotówkowych krajów członkowskich oraz z własnych funduszy rezerwowych zgromadzonych w ciągu całego okresu istnienia i działania. Udziela jedynie kredytów krajom członkowskim lub podmiotom działającym w tych krajach, ale pod warunkiem uzyskania na spłatę tych kredytów gwarancji rządowych.