Historia DDT

DDT
Nazwa 4,4'-(2,2,2-trichloroethane-1,1-diyl)bis(chlorobenzenen)
Wzór chemiczny C14H9Cl5
Masa cząstecz. 354.49 g/mol
Temp. topnienia 108.5 C
Temp. wrzenia 260 C

KRÓTKA HISTORIA DDT

1. WŁAŚCIWOŚCI

DDT jest bezbarwną, krystaliczną substancją, praktycznie nierozpuszczalną w wodzie, rozpuszczalną w tłuszczach i większości rozpuszczalników organicznych.
Otrzymywanie: synteza trichloroetanolu z chlorobenzenem.
Inne, przemysłowe nazwy:
Anofex, Cesarex, Chlorophenothane, Dedelo, p,p'-DDT, Dichlorodiphenyltrichloroethane, Dinocide, Didimac, Digmar, ENT 1506, Genitox, Guesapon, Guesarol, Gexarex, Gyron, Hildit, Ixodex, Kopsol, Neocid, OMS 16, Micro DDT 75, Pentachlorin, Rukseam, R50 i Zerdane (w Polsce Azoteks).
DDT ma mocne właściwości owadobójcze. Otwiera kanały sodowe w neuronach insektów, powodując spontaniczne wyładowania. Prowadzi to do niekontrolowanych spazmów i ?ostatecznie-śmierci. Insekty z mutacjami w białkach kanałów są odporne na DDT i pochodne.

2. WPŁYW NA ŚRODOWISKO

Bardzo trwały. Okres połowicznego rozpadu w glebie: 2-15 lat, w wodzie: 56 dni, 28 w rzece. Produkty rozpadu to głównie DDE i DDD, które mają zbliżone właściwości i są jeszcze bardziej trwałe. Odkładają się w tkankach tłuszczowych zwierząt.
DDT jest organochloryną, wykazującą słabą aktywność estrogeniczną, przez co mogą zaburzać równowagę hormonalną u zwierząt, jak wykazały badania laboratoryjne na myszach i szczurach. Nie potwierdzono tego u ludzi. Teoretyczne objawy ostrego zatrucia DDT u ludzi: wzmożona pobudliwość, zaburzenia koordynacji ruchów, bóle głowy, wymioty i drgawki, zgon na skutek porażenia ośrodka oddechowego i obrzęku płuc. Jednoznaczne potwierdzenie DDT jako trucizny, będącej przyczyną zgonu, nie zostało odnotowane. Przeprowadzono nawet badania, w których ochotnicy spożywali 35mg DDT dziennie przez prawie 2 lata. Wyniki okazały się kontrowersyjne, ale ustalono przybliżoną dawkę 10mg/kg powodującą konwulsję. Dawka śmiertelna LD50 przekracza 50mg/kg. Na pewno ma istotne znaczenie dla ptactwa, które składa jajka z cienką, pękającą skorupką.

3. HISTORIA

Pierwszy raz został zsyntetyzowany w 1873 przez Othmara Zieldera, ale jego owadobójcze właściwości zostały odkryte dopiero w 1939 przez szwajcara Paula Hermanna Mllera, który w 1948 otrzymał Nobla w kategorii Fizjologia i Medycyna.
Rozgłos i uznanie DDT zdobył podczas IIWŚ, kiedy to był używany przez Aliantów i sojuszników jako środek odkażający od wszy i pcheł, co chroniło przed przenoszonym przez nie tyfusem plamistym (prawie go eliminując)Dzięki DDT udało się wytępić malarię z Europy i Płn. Ameryki, oraz znacznie zredukować jej występowanie w Afryce i Am. Płd. W latach 50? udało się zredukować wskaźnik śmiertelności na malarię ze 192 os/100 tys. do 7os/100 000. DDT był również stosowany na szeroką skalę w rolnictwie ? na 50 hektarów pola wystarczała tona tego środka. Ze względu na zwiększanie użycia, powstawało coraz więcej odpornych mutacji komarów. Dodatkowo po głośnej publikacji Rachela Carsona, wzrosła presja społeczeństwa na władze. W 1962 opublikował książkę ?Silent Spring?, w której udowadniał szkodliwy wpływ pestycydów, w szczególności DDT na środowisko. Publikacja ta była kamieniem węgielnym wszelkim ruchom ?zielonych?(environmental movement).Jako pierwsze zakaz wprowadziły Norwegia i Szwecja w 1970, USA po długich sporach poszła w ich ślady latem?72. W Polsce zakaz wszedł w życie 1976, w Wlk. Brytani ? 1984.. W 2001 ratyfikowano konwencję sztokholmską podpisaną przez 98 państw, zobowiązujących się do nie używania bądź znacznego ograniczenia produkcji nie degradujących pestycydów.

4. WALKA Z MALARIĄ

Międzynarodowa organizacja zdrowia WHO utrzymuje, że rocznie malarią zaraża się od 300 do 500 mln ludzi rocznie, z czego około 1 mln umiera. 90% ofiar to afrykańskie dzieci poniżej 5lat. Obecnie użycie DDT ogranicza się do ochroną przed komarami (Aedes aegypti Anopheles Culicifacies, Anopheles Subpictus), przenoszącymi tę chorobę. Suazi, Mozambik i Ekwador są przykładami krajów, którym udało się znacznie ograniczyć śmiertelność, właśnie dzięki DDT.
W latach 1934-1955 odnotowano 1,5 mln zachorowań na malarię i 80,000 śmierci z jej powodu. Po wdrożeniu intensywnego programu przeciw komarom, w roku 1963 odnotowano już tylko 17 zgonów. Program został wstrzymany. Nawrót malarii, zabijającej 600,000 ludzi datuje się na 1968 rok. Opryski zostały wznowione, ale okazało się, że większość komarów nabyło już na nie odporność, przypuszczalnie z powodu nadal używanego DDT w rolnictwie. W 1977 Sri Lanka wprowadziła malaton, który zredukował liczbę zakażonych do 3tys.

5. ZA I PRZECIW DDT

Michael Crichton w swojej powieści ?State of Fear?, pisze: ?Od czasu zakazania używania DDT, 2 mln ludzi ginie niepotrzebnie na malarię, głównie dzieci. Zakaz jest przyczyną ponad 50 mln. Bezsensownych zgonów. Wycofanie DDT zabiło więcej ludzi niż Hitler?. Wielu cyników dodaje, że póki DDT miało służyć europejskiej i amerykańskiej walce z chorobami przenoszonymi przez insekty, nikt nie myślał o zakazie. Teraz, gdy groźba epidemii została rozwiana, nikt nie bierze pod uwagę umierającej Afryki. Paul Driessen, w książce ?Eco-Imperialism: Green Power, Black Death? podkreśla, że malaria nie tylko zabija 2 mln ludzi w Afryce, ale pozostawia drugie tyle osłabionych, niezdolnych do pracy i wrażliwych na inne infekcje ludzi, co tylko zaciska pętle nędzy w tych krajach.
Co ciekawe, projekt ograniczenia użycia pestycydu w celu uchronienia przed powstawaniem szczepów na nią odpornych, powstał jeszcze w latach 60?. Kilka krajów, zaczęło ograniczać opryski domostw. Jednocześnie nie zaprzestano użycia DDT w rolnictwie, co niwelowało szanse na jakikolwiek sukces.
Istnieje klika substytutów DDT o krótszym czasie rozpadu. Są one jednak bardziej toksyczne (dla samego człowieka) i niekoniecznie tak efektywne w walce z komarami.