Kości, mięśnie, skóra - na sprawdzian dla I liceum

Kości, stawy i więzadła - bierny układ ruchu
Funkcje szkieletu: ?rusztowanie? ciała, ochrona dla narządów, tworzenie krwi(szpik kostny czerwony), magazynowanie. Mineralnych (głównie sole Ca)
Podział ze względu na kształt: długie, krótkie, płaskie, różnokształtne
Szkielet osiowy (kręgosłup, mostek, czaszka itp.) i kończyn
Szkielet człowieka to gł. tkanka kostna (70% mineralny 30% organiczny).
Okostna jest silnie unaczyniona i unerwiona. Jej komórki są odpowiedzialne za zrastanie kości
Szpik znajduje się w tkance zbitej
Sz. k. czerwony wytwarza krew
Z wiekiem kości się odwapniają, co prowadzi do osteoporozy
Czaszka to trzewioczaszka (lub twarzoczaszka) i mózgoczaszka
W mózgoczaszce występują nieruchome połączenia k. - szwy
Odcinki kręgosłupa (ilość k.): szyjny (7) Piersiowy (12) Lędźwiowy (5) Krzyżowy (5) Guziczny(ogonowy) (4-5)
Kręgi poszczególnych odcinków kręgosłupa wykazują pewne różnice w budowie, kształcie i wielkości.
Otwory nakładających się na siebie kregów tworzą kanał kręgowy. W kanale jest rdzeń
Żebra: prawdziwe(I ? VII) ? łączą się z mostkiem bezpośrednio przez chrząstki międzyżebrowe żebra rzekome (VIII, IX, X) ? łączą się ze sobą i poprzez żebro VII - z mostkiem żebra wolne (XI, XII)-nie maja połączenia z mostkiem, kończą się wolno w ścianach jamy brzusznej.
Połączenia k.: ścisłe (szwy itp.), półścisłe (chrząstkowate), ruchome (stawy)
Stawy: zawiasowy (np. łokciowy), eliptyczny (np. promieniowo ? nadgarstkowy), siodełkowaty (kciuk), kulisty wolny (ramienny), k. panewkowy (biodrowy)
Składa się z: powierzchni stawowej, torebki s. (stabilizuje i chroni staw), jamy s.
Skóra ? zewn. powłoka ciała kręgowców, chroni przed środowiskiem zewnętrznym, reguluje temperaturę ciała, odbiera bodźce itp.
Składa się z naskórka (nabł. wielow. zrog), s. właściwiej (tk. ł.) i warstwy podsk. (tłuszcz).
Kolor s. zależy od zawartości melaniny, która wydziela się zależnie od ilości UV.
Znane choroby skóry: trądzik, grzybica, czerniak (nowotw. złośl.)
Wytwory skóry to m.in. włosy, paznokcie (zrogowaciały wytw. n.), u zwierząt także rogi, pazury.
Małe uszkodzenia s. szybko się regenerują, jednak rozległe w przypadku nieudzielenia odpowiedniej pomocy mogą prowadzić do śmierci.
Mięśnie tworzą czynny ukł. r.. Dzielą się na poprz. prążkowane i gładkie.
Poprz. pr. to m. szkieletowe przyczepione do kości więzadłami. Kurczą się zależnie od naszej woli pod wpływem impulsu elektr. z mózgu oddziałującego na mikrofibryle. Umożliwiają poruszanie. Każdy m. wykonuje ruch w jednej płaszczyźnie, dlatego zwykle ?pracują? one parami. Dzielą się na zginacze, prostowniki, przywodziciele, odwodziciele.
M. sercowy też jest poprz. pr. Kurczy się niezależnie od naszej woli, w dosyć regularnym rytmie. Impulsy elektryczne pochodzą z węzła zatokowego.
M. gładkie tworzą prz. pokarmowy, n. krwionośne, d. oddechowe, p. moczowy. Nie męczą się, kurczą się długo i niezależnie od naszej woli.

Wersja do druku w formacie *.doc lub *.odt w załączniku.