Plan wypowiedzi
Temat: Kreacja natury w „Sonetach Krymskich” Adama Mickiewicza
I. Literatura podmiotu:
1. „Sonety Krymskie” A. Mickiewicza
a) III. Żegluga
b) IV. Burza
c) XIII. Czatyrdah
d) XIV. Pielgrzym
e) XV. Droga nad przepaścią w Czufut-Kale
II. Literatura przedmiotu:
1. Elżbieta Brandeburska, Barbara Wnuk-Gełczewska, Podręcznik do Jęz. Polskiego „Wśród znaków kultury – Romantyzm”. Kielce: MAC Edukacja S.A., 2003. ISBN 83-7315-466-3
III. Ramowy plan wypowiedzi:
Teza: Ukazanie natury jako potęgi, siły budzącej respekt, strach oraz ukazanie natury jako swoistego piękna.
1. Wprowadzenie do zagadnień związanych z kreacją natury w „Sonetach Krymskich”
a) Okoliczności powstania Sonetów Krymskich
2. Omówienie zagadnień związanych z kreacją natury w „Sonetach Krymskich”
3. Omówienie zagadnień dotyczących Orientalizmu w „Sonetach Krymskich”
Wnioski:
• Podziw i respekt bohaterów dla natury;
• Natura jako nowe doświadczenie;
• Natura jako element romantycznej wizji świata;
• Utożsamianie się bohaterów z naturą;
• Uczucie wolności podczas obcowania z naturą;
• Środki stylistyczne ukazują potęgę natury (hiperbole), tworzą nastrój grozy, oddają stan ducha bohatera, działają na wyobraźnię;
• Środki stylistyczne budują obraz natury;
• Liczne orientalizacje jako podziw i zainteresowanie naturą/kulturą wschodu;
• Liczne peryfrazy jako respekt dla wytworów natury;
• Sakralizacje wytworów natury (np. gór);
• Zestawienie przemijalności ludzkiego życia ze stałością góry;
• Ukazanie góry jako wytworu łączącego sacrum z profanum;
• Ukazanie kontrastu poprzez postawy dwóch osób: Mirzy (respekt i szacunek do natury) oraz Pielgrzyma (ciekawość);
• Chęć powrotu do własnej ojczyzny i natury;
• Przewaga sentymentu do natury w ojczystym kraju nad naturą orientalną;
• Natura jako piękno, na które „w żyjących języku nie ma głosu”.
IV. Materiały pomocnicze:
1. Wybrane cytaty:
• „Nurkuje w pienistej zamieci”
• „Obłoki czołem sieka”
• „Czy nam słonce opieka czy nam mgła ocienia”
• „O minarecie świata”
• „Stopy twej opoki”
• „Maszcie krymskiego statku”
• „Wielki Czatyrdahu”
• „Ty, nad skały poziomu uciekłszy w obłoki,
Siedzisz sobie pod bramą niebios, jak wysoki
Gabryjel, pilnujący Edeńskiego gmachu”
• „Ciemny las twoim płaszczem”
• „Twój turban z chmur haftują błyskawic potoki”
• „U stóp moich kraina dostatków i krasy”
• „Dlaczegoż stąd ucieka serce w okolice
Dalekie, i – niestety! jeszcze dalsze czasy?”
• Litwo! Piały mi wdzięczniej twe szumiące lasy
Niż słowiki Bajdaku, Salhiry dziewice,
I weselszy deptałem twoje trzęsawice
Niż rubinowe morwy, złote ananasy”
• „Mirzo, a ja spojrzałem! Przez świata szczeliny
Tam widziałem – com widział, opowiem – po śmierci,
Bo w żyjącyh języku nie ma na to głosu”