Johann Sebastian Bach (ur. 21 marca 1685 w Eisenach, zm. 28 lipca 1750 w Lipsku) - kompozytor niemiecki muzycznej epoki baroku, organista i nauczyciel muzyki. Był ósmym i ostatnim dzieckiem Johanna Ambrosiusa Bacha, miejskiego muzyka i Marii Elisabeth Lmmerhirt.
Pochodził z rodu liczącego kilkaset lat. Każdy członek tego rodu nosił imię Johann.
Grał na klawesynie i skrzypcach, słynął jako wirtuoz gry na organach. Działał w Weimarze jako skrzypek dworski, potem przebywał w Kthen na stanowisku nadwornego kompozytora i kapelmistrza. Większą część życia spędził jednak w Lipsku, gdzie pracował jako kantor i główny organista kościoła św. Tomasza (od roku 1723 aż do śmierci). W związku z tą funkcją napisał ponad 200 kantat kościelnych. Uprawiał wszystkie ówczesne gatunki muzyczne poza operą. Był mistrzem w komponowaniu muzyki polifonicznej - doprowadził do doskonałości barokową formę fugi (Das Wohltemperierte Klavier, Kunst der Fuge). Znany z rubasznego humoru, do końca życia uwielbiał zabawy i picie wina. Ostatnie lata życia Bach spędził przede wszystkim na walce z postępującą ślepotą.
Bach należał do najbardziej chyba zdumiewającej muzycznej rodziny w historii. Przez ponad 200 lat w rodzinie tej byli muzycy i kompozytorzy. Ojciec Bacha, wujkowie i starszy brat byli zawodowymi muzykami. Tak samo inni, dalsi krewni. Trzech synów (Wilhelm Friedemann Bach, Carl Philipp Emanuel Bach i Johann Christian Bach) stało się ważnymi muzykami i kompozytorami swoich czasów.
Bach miał dwadzieścioro ślubnych dzieci. Był człowiekiem niezwykle pobożnym, czemu dawał wyraz w świadomym preferowaniu w swojej twórczości muzyki kościelnej, pisanej "ku większej chwale Bożej". J. S. Bach jest autorem ponad 1000 znanych utworów, przypuszczalnie wiele również zaginęło, jako że styl muzyczny kompozytora pod koniec jego życia uważany był za anachroniczny, a dzieła za mało wartościowe. Po śmierci zapomniany. "Odkryty" ponownie przez Feliksa Mendelssohna- Bartholdy'ego, który w 1829 r. zaprezentował wykonanie Pasji według Św. Mateusza.
Biografia
Jan Sebastian Bach urodził się w Eisenach, w Niemczech, w roku 1685. Jego ojciec, Johann Ambrosius Bach, był muzykiem w Eisenach i do jego zadań należało między innymi organizowanie muzyki świeckiej w mieście, jak również uczestniczenie w muzyce kościelnej pod kierownictwem organisty kościelnego. Wujkowie również byli zawodowymi muzykami, od organistów kościelnych i nadwornych muzyków, do kompozytorów. Prawdopodobnie Jan Sebastian bardzo wcześnie rozpoczął przepisywanie nut i granie na różnych instrumentach.
Matka Bacha zmarła w 1694, a wkrótce także nagle zmarł ojciec w lutym 1695 r. Jan Sebastian nie miał jeszcze wtedy 10 lat. Przeprowadził się do swojego starszego brata, Johanna Christopha, który był organistą w Ohrdruf. W jego domu Bach kontynuował przepisywanie nut, naukę i grę na różnych instrumentach.
Młody Bach
Właśnie w Ohrdruf Bach zaczął uczyć się o budowie organów. Organy w kościele w Ohrdruf wymagały, wydaje się, ciągłej naprawy i często posyłano młodego Bacha, by naprawił lub wymienił niektóre części. Organy były najbardziej skomplikowanym instrumentem w całej Europie. Praktyczna wiedza o budowie organów przydała się mu później, kiedy na nich grał.
W szkole Bach często podróżował by usłyszeć, jak grają wielcy organiści Niemiec, tacy jak Georg Bhm, Dietrich Buxtehude (do historii przeszła piesza wędrówka Bacha do Lubeki przez całe Niemcy w celu usłyszenia gry Buxtehudego) i Johann Adam Reinken. Po skończeniu szkoły (Bach skończył szkołę łacińską w wieku 18 lat, bardzo wcześnie jak na tamte czasy) Bach został organistą w Arnstadt w roku 1703. Wkrótce zaczął rozglądać się za lepszą posadą. Dzięki swojej wirtuozerii, wkrótce zaoferowano mu pracę w Mhlhausen. Niektóre z jego wcześniejszych, znanych dzieł pochodziły z tamtego okresu (niektórzy twierdzą, że także Toccata i fuga d-moll, BWV 565 ), ale dużo z muzyki skomponowanej w tym okresie zaginęło.
Wciąż niezadowolony z pracy w Mhlhausen, w 1708 r. Bach podjął pracę jako nadworny organista i koncertmistrz na dworze książęcym w Weimarze. Tutaj miał możliwość nie tylko gry na organach, ale również komponowania i grania bardziej różnorodnego repertuaru muzyki koncertowej z zespołem książęcym. Właśnie w Weimerze Bach rozpoczyna częstsze tworzenie muzyki kontrapunktowej. Najbardziej znanym z tych dzieł jest prawdopodobnie Das Wohltemperierte Klavier, który składa się z 48 preludiów i fug, po jednej parze dla każdej tonacji.
Również w Weimarze Bach zaczął pracę nad Orgelbchlein dla swego syna Wilhelma Friedemanna. Ta książeczka muzyki organowej zawiera tradycyjne luterańskie hymny kościelne ułożone w sposób łatwy do nauki dla studentów organistyki. To niekompletne dzieło świadczy o tym, że już wtedy Bach miał powołanie do nauczania i uwielbienie tradycyjnych chorałów jako formy i źródła inspiracji. Szczególnie istotne jest jego zamiłowanie do nauczania. Prawie nie było okresu w życiu Bacha, kiedy nie miałby jakiegoś ucznia na stałe, a oprócz tego zawsze w jego domu było wielu prywatnych studentów, między innymi takich osobistości XVIII wieku jak Johann Friedrich Agricola. Również dzisiaj uczniowie praktycznie każdego instrumentu wcześnie napotykają na dzieła Bacha.
Wyczuwając wzmożone napięcie na dworze książęcym w Weimarze, Bach ponownie rozpoczął poszukiwanie bardziej stałej pracy zgodnej z jego zainteresowaniami muzycznymi. Książę Leopold z Kthen zatrudnił Bacha jako kapelmistrza. Książę Leopold, sam będąc muzykiem, doceniał talent Bacha, dobrze go wynagradzał i dał mu znaczną swobodę w komponowaniu i graniu. Jednak książę był kalwinistą i nie chciał skomplikowanych dzieł kościelnych, więc w tym czasie większość dzieł Bacha jest z natury świecka. Wiele z dzieł instrumentalnych, między innymi Koncerty brandenburskie, pochodzi z tego okresu.
W 1723 r., Jan Sebastian Bach został kantorem w kościele św. Tomasza w Lipsku. Ta posada wymagała od niego nie tylko nauczania śpiewu w Szkole św. Tomasza, ale także cotygodniowego dostarczania muzyki do dwóch głównych kościołów Lipska. Bach podjął się komponowania nowego utworu muzyki kościelnej na każdy tydzień. Ta męcząca praca stworzyła jedne z najlepszych utworów, z których znaczna część przetrwała. Większość kantat z tamtego okresu bazuje na czytaniach Biblii przewidzianych na dany tydzień.
Na święta kościelne, takie jak Boże Narodzenie, Wielki Piątek czy Wielkanoc, Bach tworzył kantaty szczególnie piękne, z czego najbardziej znany jest Magnificat D-dur (BWV 243) na Boże Narodzenie i Pasja według św. Mateusza (BWV 244) na Wielki Piątek. Sam kompozytor uważał tę Pasję jako jedno z jego najważniejszych dzieł. W listach pisał o niej jako o wielkiej Pasji i bardzo dokładnie stworzył manuskrypt dzieła.
Najważniejsze lub najbardziej znane dzieła
- Pasja według św. Mateusza, BWV 244
- Pasja według św. Jana, BWV 245
- Wielka msza h-moll, BWV 232
- Kantaty - około 201 kantat kościelnych i kilkanaście świeckich (BWV 001-200, 201-224)
- Motety, BWV 225-231
- Magnificat, BWV 243
- Koncerty brandenburskie, BWV 1046-1051
- Musikalisches Opfer, BWV 1079
- Das Wohltemperierte Klavier - dwutomowy zbiór preludiów i fug w każdej tonacji skali temperowanej na instrument klawiszowy, BWV 846-893
- Kunst der Fuge - zbiór fug opartych na jednym temacie , BWV 1080
- 4 Sonaty i 3 Partity na skrzypce solo, BWV 1001-1006
- 6 Suit na wiolonczelę solo, BWV 1007-1012
- Toccata i fuga d-moll, BWV 565
- Zbiór inwencji dwugłosowych, BWV 772-786
- Zbiór trzygłosowych symfonii, BWV 786-801
- Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty (organowe transkrypcje koncertów skrzypcowych znanych mistrzów, m.in. Antonio Vivaldiego), Passacaglia i Fuga c-moll (BWV 582) oraz organowe opracowania religijnych pieśni protestanckich (preludia, fantazje i przygrywki chorałowe)
przydało się :))