Nałogi - pozorna wolność

Alkoholizm

Alkohol to środek odurzający, silnie wpływający na psychikę, funkcjonowanie organizmu i zachowania człowieka. Jest znany i pity na całym świecie, co wcale nie oznacza, że jest to substancja zdrowa i godna polecenia, wręcz przeciwnie - jego nadużywanie prowadzi do chronicznej choroby, czyli uzależnienia.
Uzależnienie od alkoholu jest chorobą, która zaczyna się i rozwija podstępnie, bez świadomości danej osoby. Polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnej śmierci. Wielu dorosłych ludzi mogłoby uniknąć kłopotów wynikających z nadużywania alkoholu, gdyby nauczyli się dostrzegać odpowiednio wcześnie sygnały wskazujące, że gra z alkoholem staje się zbyt niebezpieczną sprawą w ich życiu.
Alkoholizm jest chorobą chroniczną, czyli nieuleczalną - możliwe jest jedynie zatrzymanie jej objawu, którym w tym przypadku jest czynne picie. W swoim charakterze jest też postępująca i potencjalnie, jeżeli nie zostanie zatrzymana, doprowadza do śmierci.
Rozwój choroby to przechodzenie przez poszczególne fazy, przy czym każda z nich niesie ze sobą coraz większą destrukcje w różnych sferach funkcjonowania człowieka (w jego zdrowiu, kontaktach z ludźmi, wykonywaniu zadań życiowych i.in.) Ponieważ wraz z rozwojem choroby umacniają się jej mechanizmy, utrudniające czy wręcz uniemożliwiające adekwatne postrzeganie przez osobę pijącą swojej sytuacji i siebie, nie jest ona w stanie wychwycić momentów granicznych, świadczących o stopniu zaawansowania choroby. Zazwyczaj minimalizuje swój problem z piciem albo używa innych ?obtłumaczeń?, ułatwiających nie dostrzeganie go. To wszystko powoduje, że zdecydowana większość osób nie chce się leczyć. Tylko duży dyskomfort, cierpienie i zagrożenie lub też presja czy inne zewnętrzne okoliczności mogą, choć z trudem, torować alkoholikowi drogę do trzeźwości.
JEDYNY SPOSÓB NA URATOWANIE ŻYCIA ALKOHOLIKA TO ABSTYNENCJA I NAUKA ZAPOBIEGANIA NAWROTOM PICIA.

Niebezpieczeństwo uzależnienia od alkoholu pojawia się w chwili, kiedy :

? Człowiek zauważa, że działanie alkoholu odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy pobudza do działania - ułatwia regulowanie emocji.
? Stopniowo, osoba zagrożona uzależnieniem zaczyna poszukiwać, inicjować i organizować okazje do wypicia, pije z chciwością, wyprzedza kolejki, powtarzają się przypadki upicia, a także pije alkohol pomimo zaleceń lekarskich, sugerujących konieczność powstrzymywania się od picia.
? Osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich zaczynają pić samotnie i do tego w ukryciu. Coraz częściej powtarzają się przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu.
? Osoba "wchodząca" w uzależnienie stara się unikać rozmów na temat swojego picia, a później reaguje gniewem bądź agresją na sygnały sugerujące potrzebę ograniczenia picia oraz w sytuacjach utrudniających dostęp do alkoholu.
? Kiedy zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, że jej picie różni się od picia innych osób podejmuje "ciche" próby ograniczania picia po to, aby udowodnić sobie, że jeszcze posiada kontrolę nad piciem alkoholu.
Choroba ta może jednak być powstrzymana, jeżeli osoba uzależniona podejmie systematyczną terapię w placówce odwykowej. Cenną pomoc można również znaleźć w środowiskach wzajemnej pomocy, takich jak Wspólnota Anonimowych Alkoholików lub Klub Abstynenta.
Uzależnienie jest chorobą, która uszkadza cztery podstawowe sfery życia : fizyczną, psychiczną, społeczną i duchową. Na początku priorytetem jest ciało pacjenta, dopóki będzie on cierpiał z powodu fizycznych dolegliwości związanych z piciem, trudno mu będzie, a nierzadko będzie to wręcz niemożliwe, aby korzystał z oddziaływań terapeutycznych. Trzeba uzdrowić organizm - potrzebne jest wiec nie tylko odtrucie organizmu, ale także leczenie różnego rodzaju schorzeń spowodowanych chronicznym zatruciem, niedożywieniem, deficytem witamin i innych substancji potrzebnych do zdrowia i niszczonych przez alkohol.
Następnie konieczne są zmiany psychologiczne. Osoby uzależnione uczą się rozumienia siebie, swojego życia i swojej choroby, porządkują swoje życie uczuciowe i uczą się konstruktywnych sposobów zaspokajania swych potrzeb, pozytywnego stosunku do samego siebie oraz umiejętności potrzebnych do trzeźwego życia.
W sferze społecznej trzeba naprawić kontakty z innymi ludźmi. Pacjenci przygotowują się do odbudowy swych związków z bliskimi osobami, niszczonych przez poprzednie lata, oraz wywiązywania się z zaniedbywanych zadań społecznych i zawodowych. Poprzez przemianę duchowa natomiast odkrywają podstawowe wartości, które poprzednio lekceważyli i niszczyli oraz starają się znajdować w swoim nowym życiu miejsce na realizację tych wartości.
Narkomania

Narkomania, czyli uzależnienie od narkotyków (środków odurzających, substancji psychoaktywnych) to choroba - postępująca, ciężka i śmiertelna, ? która zbiera coraz większe żniwo, głównie wśród młodych osób. Nie można jednak pominąć osób dorosłych, wydawałoby się ustabilizowanych życiowo, których pęd i stres codzienności doprowadził do sięgnięcia po środki ?wspomagające? i którzy równie szybko utracili kontrolę nad ich zażywaniem, ponosząc nieraz drastyczne tego konsekwencje. Z problemem tym borykają się również osoby niebezpośrednio nim dotknięte - rodzina, partnerzy i przyjaciele, którzy przeżywają stany przygnębienia, lęku, stresu, rozczarowań i bezradności.
Definicja narkomanii, użyta w ustawie o zapobieganiu i przeciwdziałaniu temu zjawisku, określa to pojęcie jako ?stałe lub okresowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających lub psychotropowych albo środków zastępczych w wyniku, czego może powstać lub powstała zależność?. Uzależnienie to stan psychicznej, a często także, fizycznej reakcji zachodzącej między organizmem a narkotykiem, którego dwie składowe charakteryzują się:
? uzależnienie psychiczne ? jest stanem psychicznym powstałym w wyniku przyjmowania środka uzależniającego, przejawiający się w różnym stopniu pragnieniem przyjmowania tego środka. Trwałość i nasilenie psychicznej zależności zależy od rodzaju środka narkotycznego, od osobowości, charakteru i struktury psychicznej użytkownika oraz od działających na niego wpływów mikro- i makrośrodowiskowych.
? zależność fizyczna lub fizjologiczna ? polega na tym, że narkotyki w miarę ich zażywania, stają się chemicznym składnikiem wewnętrznych substancji organizmu i wskutek tego komórki i tkanki przyzwyczajają się do nich, narkotyk jest wówczas konieczny do zachowania równowagi biologicznej i chemicznej ustroju. Na nagłe odstawienie środka uzależniony organizm reaguje zaburzeniami; pojawia się wówczas zespół abstynencyjny, polegający na wielu przykrych zmianach w organizmie i psychice człowieka, występują np. poty, brak apetytu, drgawki, dreszcze, bezsenność, wymioty, biegunki, bóle mięśniowo-stawowe.
Nie wszystkie narkotyki wywołują zależność fizyczną, wszystkie natomiast uzależniają psychicznie ? to głód psychiczny, określany mianem chęci, potrzeby czy wręcz przymusu zażycia danego środka, stanowi istotę choroby. To element zależności psychicznej wymaga oddziaływań terapeutycznych, tak, by osoba uzależniona umiała poradzić sobie z nawrotami nawet po długotrwałych okresach abstynencji.
Narkomania jest z całą pewnością chorobą, którą można i trzeba leczyć, której nie wolno się poddać odbierając sobie szansę na normalne życie.
W rozwoju uzależnienia od narkotyków wyróżnia się trzy fazy:

OKRES INICJACJI

Obecnie inicjacja przypada na wiek 10-13 lat. Jest to ważny czas w życiu rozwijających się dzieci, kiedy to odchodzą one od całkowitej zależności od rodziców, w kierunku nawiązywania coraz bliższych relacji rówieśniczych. Koledzy i koleżanki zaczynają odgrywać coraz ważniejszą rolę w ich życiu i z nimi to dokonuje się pierwszy kontakt z substancją psychoaktywną. Substancjami otwierającymi drogę najczęściej są nikotyna (papierosy) oraz alkohol.

OKRES ADAPTACJI

Stopniowo nasila się częstość przyjmowania środków psychoaktywnych, młodzież sięga też po tzw. ?twarde narkotyki?. Osoba coraz więcej uwagi przeznacza na ich zdobywanie i zabezpieczanie sobie stałych dostaw, zaniedbuje naukę i codzienne obowiązki domowe. Funkcjonuje wśród biorących narkotyki znajomych i przystosowuje się do panujących w tej grupie norm.

OKRES DEGRADACJI

Charakteryzuje się:
- Ogólną regresją i destrukcją
- Przyjmowaniem narkotyków codziennie (lub ze znacznymi przerwami)
- Występowaniem objawów abstynencyjnych
- Pogorszeniem stanu zdrowia i realnym zagrożeniem życia
- Stopniowym zanikiem uczuć wyższych
- Zawężeniem życiowych celów
- Wypadaniem z ról społecznych
- Wystąpieniem konfliktów z prawem
- Izolacją społeczną.

Narkomania na każdym z etapów choroby jest zagrożeniem życia. W pojedynkę, walka z tym problemem jest prawie niemożliwa.
Hazard


Przeciętna osoba traktuje grę jako zabawę, chociaż często bardzo chciałaby wygrać. Osoby grające sporadycznie zakładają prawdopodobieństwo przegrania określonej kwoty i wliczają ją w koszta zabawy. Zupełnie innymi motywami kierują się osoby, których granie nabrało cech patologicznego hazardu. Wyróżnia się cztery fazy rozwoju tego uzależnienia:

FAZA ZWYCIĘSTW

Granie okazjonalne, fantazjowanie na temat wielkich wygranych, duże wygrane powodujące coraz silniejsze pobudzenie, człowiek zaczyna wierzyć w to, że zawsze będzie wygrywać (nieuzasadniony optymizm).

FAZA STRAT

Stawiając na wysokie zakłady, grający naraża się na wysokie straty, wysokie pożyczki i próby odgrywania się. W przypadku powodzenia, wygrane idą na spłaty długów. Hazardzista gra kosztem pracy i domu, kłamie i zaczyna ukrywać swoje uzależnienie.

FAZA DESPERACJI

Separacja od rodziny i przyjaciół. Utrata pracy, i narastające długi powodują panikę. Presja wierzycieli popycha często ku przestępstwom. Te obciążenia prowadza z kolei do psychicznego wyczerpania, pojawiają się wyrzuty sumienia, poczucie winy, bezradność i depresja.
FAZA UTRATY NADZIEI

Poczucie beznadziejności, myśli i próby samobójcze. Zostają wówczas cztery wyjścia: Ucieczka w inne uzależnienia (alkohol, narkotyki, leki) -> Więzienie -> Śmierć -> Zwrócenie się o pomoc.
W pojedynkę, walka z tym problemem jest prawie niemożliwa.

Lekomania

Zbyt często i niewłaściwie używane leki mogą powodować poważne problemy zdrowotne. W przypadku substancji wpływających na ośrodkowy układ nerwowy, efekty nawet jednorazowego nadużycia są łatwe do zewnętrznej obserwacji: chwiejny chód, bełkotliwa mowa, obniżony poziom świadomości. U osób uzależnionych stany takie występują na tyle często, że upośledzają lub uniemożliwiają im normalne funkcjonowanie w grupie społecznej. Najczęściej nadużywanymi lekami są te, które pełnią jednocześnie funkcje medyczne: uśmierzając ból, pomagając zwalczać bezsenność, lęk i depresję. Duże zapotrzebowanie na leki uśmierzające ból fizyczny i zaburzenia emocjonalne jest związane z powszechnym doświadczaniem tych problemów oraz z promowaniem opinii, że współczesna nauka dysponuje skutecznymi chemicznymi środkami ich rozwiązywania. Wiadomo, że wraz z rozwojem cywilizacji, osób dotkniętych problemem uzależnienia od leków, jest ich coraz więcej.
W pojedynkę, walka z tym problemem jest prawie niemożliwa.