Streszczenie Krzyżaków

W Tyńcu, w gospodzie "Pod Lutym Turem" Zbyszko z wujem Maćkiem opowiadają o swoich przygodach. Wkrótce przyjeżdża księżna Anna Danuta ze służbą. Zbyszko zakochuje się w jej dwórce, młodej Danusi i ślubuje jej pawie czuby noszone przez Krzyżaków. Wkrótce znajduje okazję by je zdobyć atakując nietykalnego posła krzyżackiego, Lichtensteina. Jednak powstrzymany, nie zabija go. Za atak zostaje skazany przez Jagiełłę na ścięcie.

W tym czasie podczas porodu umiera królowa Jadwiga. Maćko podczas wyprawy zostaje zraniony grotem ze strzały. Ratuje go Jurand ze Spychowa. Nadchodzi dzień śmierci Zbyszka, ale ratuje go Danusia okrywając go białą chustą. Młodzi ślubują sobie wierność i miłość. Ojciec Danusi zabrania ślubu.

Maćko i Zbyszko wracają aby odbudować Bogdaniec. Po drodze spotykają Zycha ze Zgorzelic i jego córkę Jagienkę, która zakochuje się w Zbyszku. Ukrywa to uczucie wiedząc o Danusi.

Grot z ciała Maćka dzięki niedźwiedziemu sadłu, które zdobył Zbyszko z Jagienką wypada.

Zbyszko wraca do Danusi. Zabiera Czecha Hlawę, służącego przysłanego przez Jagienkę.

Na polowaniu zorganizowanym przez księcia Janusza w Ciechanowie Zbyszko zostaje ranny, ratując życie Fulko de Lorche. Zyskuje przyjaciela, a za odwagę książę mazowiecki pasuje go na rycerza.

Krzyżak, przebrany za jurandowego posła, wzywa Danusię do umierającego ojca. Przedtem dziewczyna poślubia rannego Zbyszka. Tym podstępem Danusia zostaje porwana przez Krzyżaków, a Jurand wyrusza do Szczytna, by ją odzyskać. Odkrywa, że Krzyżacy podmienili Danusię na upośledzoną dziewczynę, twierdząc, że diabeł ją przemienił. Poniżony, we wściekłości zabija syna Zygfryda de Lowe. Zygfryd zabiera Danusię ze Szczytna.

Rotgier przybywszy do Polski, fałszywie opowiada o zajściu w Szczytnie. Rzuca rękawicę - wezwanie do walki tego, kto mu nie wierzy. Zbyszko zgłasza się do pojedynku i zwycięża zabijając Rotgiera.

Widząc zmarłego rycerza, Zygfryd de Lowe okalecza więzionego Juranda, chce zabić Danusię, ale zostaje zepchnięty ze schodów przez zjawę.

W tym czasie do Bogdańca przybywa Hlawa. Opowiada o zdarzeniach. Maćko postanawia wyruszyć do Malborka. Zabiera ze sobą przebraną za chłopca Jagienkę i jej przyjaciółkę, w której zakochuje się Czech.

Po namyśle ruszają do Szczytna i napotykają w drodze oślepionego i niemego Juranda. Maćko rusza dalej, a dziewczyna opiekuje się Jurandem w Spychowie. Po długiej podróży Maćko spotyka Zbyszka. Razem poszukują Danusi.

Udaje im się znaleźć Krzyżaków i pokonując ich znajdują dziewczynę. Wysyłają Hlawę wraz z pojmanym Zygfrydem de Lowe do Spychowa z nowinami, a sami przez wzgląd na utratę zmysłów Danusi spowodowaną strachem i złym traktowaniem zwlekają z podróżą.

Hlawa dociera do Spychowa i przekazuje w ręce Juranda Zygfryda de Lowe. Jednak ten mimo krzywd puszcza Krzyżaka wolno. Wkrótce jednak uwolniony Zygfryd wiesza się na drzewie.

Zbyszko z Danusią i orszakiem powoli zbliżają się do Spychowa. Niedaleko dworu dziewczyna na moment odzyskuje świadomość i umiera. Jurand poznaje zmarłe dziecko.

Po wielu podróżach Maćko i Zbyszko znów wracają do Spychowa. Dowiadują się o troskliwej opiece Jagienki nad Jurandem, który, jednak umiera. Zbyszko, mając w spadku Spychów, oddaje go w dzierżawie świeżo ożenionemu Hlawie, a sam z Maćkiem i Jagienką wraca do Bogdańca.

Zbyszko topi smutki w krwi niemieckiej. Po długim czasie wraca do domu. Apatia go opuszcza i zakochuje się w Jagience. Oboje wyznają sobie miłość i biorą ślub. Żyją spokojnie z dziećmi: Maćkiem, Jaśkiem, Zychem i Jurandem. Są szanowani w okolicy za mądrość i urodę.

Mistrz Krzyżacki Konrad von Jungingen umiera. Władzę obejmuje jego brat Ulryk. Wojna jest już nieunikniona. Maćko i Zbyszko biorą w niej udział. Przez lata wojny, do Polaków, dołączają nowe wojska. Król Władysław do końca wierzy w pokojowe rozwiązanie sporu. Kilka miesięcy później docierają do niego wiadomości, że wojska krzyżackie są niedaleko Grunwaldu. Król udaje się do namiotu wysłuchać mszy przed decydującą bitwą. Wojska polskie gromadzą się w lesie. Ulryk von Jungingen widząc to, chce poniżyć ich i króla. Wysyła swoich posłów, aby wręczyli dwa miecze królowi polskiemu ze słowami, że to w trosce, aby Polakom nie zabrakło broni, że Krzyżacy chętnie ustąpią miejsca Polakom na polu bitwy.

Zaczyna się walka. Polskie wojska rozbijają szeregi niemieckie. Maćko szuka znienawidzonego Lichtensteina i zabija go. Wojska niemieckie zostają pokonane. Jagiełło nakazuje godnie pochować znalezione ciało Ulryka von Jungingen.

Maćko i Zbyszko wracają do Bogdańca, a młody rycerz dożywa chwili, gdy Malbork i Pomorze zajmują polskie wojska.