Jak rozwój technologii wpływa na cywilizację przyszłości na podstawie literatury i filmów science fiction

Pojęcie postępu to środek obronny, który ma nas chronić przed upiorami niepewnej przyszłości? (Diuna)

Na przestrzeni wieków zauważamy rozwój cywilizacji ludzkiej. Pod tym pojęciem kryje się opanowanie przez człowieka sił przyrody i wykorzystywanie jej bogactw na własne potrzeby. Cywilizacja jest to również cały dorobek duchowy społeczeństwa stworzony w ciągu dziejów przekazywany z pokolenia na pokolenie. Obecnie żyjemy w cywilizacji nauki i techniki, jednak świat rozwija się nadal. Czy zastanawialiśmy się kiedyś co stworzymy i osiągniemy w przyszłości? Pewne domysły o postępie jak i wyobrażenia o nim możemy odnaleźć w literaturze i filmie scence-fiction. Gatunek ten charakteryzuje się umieszczeniem świata przedstawionego w przyszłości. Opisuje wiedze dotyczącą metody wytwarzania nowoczesnych dóbr lub osiągania określonego efektu przemysłowego bądź usługowego. Proces ten nazywany jest rozwojem technologicznym. Autorzy starają się pozbawić fabułę znamion cudowności. W konsekwencji literatura ta wydaje się czytelnikowi prawdopodobna. Dlatego też można uważać scence-fiction za odzwierciedlenie przyszłości. W mojej prezentacji postaram się przedstawić przyszły świat widziany oczami Franka Herberta, Nortona oraz Wimmera. Wybrane przykłady poprę argumentami aby udowodnić jak znaczący wpływ na przyszłe zycie ma technologia i jej rozwoj.


Diuna Franka Herberta jest wspaniałym przykładem wizji przyszłego świata. Czas akcji rozgrywa się około roku 10190.
Ludzie posiądą umiejętności podróży międzygwiezdnej. W konsekwencji zamieszkują na innych planetach i odkryją ich bogactwa. Takim pożądanym produktem na Arrakis był melanż ? przyprawa o niezwykłych właściwościach. Ludzi spożywali ją, aby przedłużyć życie bądź rozszerzyć umiejętności ludzkiego umysłu. Diuna przedstawia czas po wielkim Dżihadzie bulterianskim. Była to wojna wypowiedziana przez ludzi maszynom myślącym i świadomym robotom. To sprawiło wyeliminowanie maszyn zagrażających ludzkości. Powstało jedno z głównych przykazań ? Nie będziesz czynił machin na obraz i podobieństwo ludzkiego umysłu?
Nad całym wszechświatem panował Imperator. Jego siła opierała się na najlepiej wyszkolonych bezwzględnych żołnierzach ? sardaukach. Pochodzili oni z więziennej planety gdzie panowiły surowe warunki. poddawano ich szkoleniu wojskowemu uczące bezwzględności, okrucieństwa i fanatyzmu. Cesarz sztywno przestrzegał zasady różnic klasowych ?miejsce dla każdego cłowiekai każdy człowiek na swoim miejscu?
Władzę na poszczególnych planetach sprawuja rody. dzielą się one na niskie ? rządzą na pojedynczych planetach. Wysokie rody(np. Atrydzi) sprawują władzę nad imperialnym lennem. Przedstawiciele każdego z rodów zasiadał w radzie króra kontrolowała zasoby broni atomowej oraz dbała o jej ograniczenie. Po wygranej wojnie zaczęto zakładać szkoły rozwijające zdolności ludzi. Zakaz dżihadu sprawił że powstała szkoła mentatów. Byli to ludzie, którzy poprzez specjalne szkolenie przeprowadzali skomplikowane obliczenia. Istoty te były traktowane jako ludzkie komputery. Ich umiejętności rozwijano również za pomocą właściwości pewnej rośliny safo. Mentaci spełniali rolę doradców. Przykładem jest Hawat. Po przybyciu Atrydów na Diunę to własnei on zajmuje się większością spraw i obliczeniami.
Wspaniałym przykładem rozwoju cywilizacji i umiejętności człowieka jest zakon Bene Gesserit. Należały do niego tylko kobiety. Szkoła rozwijała możliwości fizyczne i psychiczne. Przynależące do zakonu potrafiły kontrolować własny umysł, posiadały zdolności modelowania własnego głosu co pomagało im w manipulacji. Gdy czują strach potrafić uspokoić oddech i puls ?strach zabija umysł. Strach jest małą śmiercią? Tajnym celem zakonu stało sie wychowanie Kwisatz Haderach- mężczyzny, który stanie się nadczłowiekiem, przewidujący przyszłość. Bene Gesserit w tym celu wykorzystały swoją wiedze na temat genetyki i dobierały odpowiednich ludzi w pary. Prowadziły Cedułę Doboru ? czyli ludzką hodowlę. Przykładem jest lady Jessika oraz jej syn Paul. Bene Gesserit potrafiły odczytywać znaki i symbole niewidoczne dla innych. Aby w przyszłości moc podróżować miedzy planetami potrzebne są środki transportu oraz ludzie którzy będą je obsługiwać. W Diunie tym zajmuje się Gildia kosmiczna. Ma ona monopol na podróżę kosmicze z czego czerpia ogromne zyski. Dysponuje dużą ilościa statkow kosmicznych o rożnym przeznaczeniu.
W Diunie Herbert przedstawił wiele myśle ze potrzebnych nam w przyszłości wynalazków.
Ludnością rdzenną Diuny są Wolanie. W surowych warunkach pustyni znaleźli sposób na posyskiwanie wody z własnego ciała- Destylozon. To strój pustynny, który pozwalał przetworzyć wydzieliny ciała na wodę do picia. Chronił również przed utrata wilgoci. Wolanie posiadli umiejętność pozyskiwania wody ze zmarłych.

Dramatyczna wizja przyszłości przedstawiona jest w film Equilibrium. Tam władza obwiniając wrażliwość za całe zło świata chce by ludzie stali się bezuczuciowymi maszynami. Dlatego też obywatele zmuszeni są przyjmować serum środek zabijające wszelkie uczucia. System ten ma działać na rzecz rozwoju technologii i doskonalenia poziomu ludzkiego życia. Specjalne odziały kleryków zajmują się niszczeniem całego dorobku kultury. uczuciowców ? osoby, które zbuntowały się władzy i odmówiły przyjmowania serum ukrywały się wraz z cennymi dla nich rzeczami. Pierwsza scena filmu ukazuje obławe na niepodporzadkowanych. Klerycy znajdują miejsce przechowywania dzieł sztuki i niszczą je. Pośród dzieł znajduje się oryginalny obraz Mona lisa.
Film również przedstawia relację członków rodziny, która przyjmuje serum. Każdy, posłuszny władzy jest w stanie skazać na śmierć bliską sobie osobę, która złamała prawo. Strata członka rodziny nie wywołuje żadnych emocji. Dzięki takiej sytuacji najwyższa władza mogła kontrolować społeczeństwo od najmniejszej komórki- rodziny. Czy taka wizja świata nie jest przerażająca? Jak mógłby funkcjonować swiat bez literatury i sztuki? Jak można żyć beż zasad moralnych? Te pytania powinny zmusić nas do zastanowienia się do czego dążymy.

Gwiazdy należą do nas to książka przedstawiające czasy, kiedy ludzie osiedlili się na planecie Terra. Poznali sposób na podróże międzyplanetarne. Powieść przedstawia podział społeczeństwa na 3 grupy. Pierwszą z nich są Ludzie Pokoju. To właśnie oni sprawują władzę na planecie. Zakazali przeprowadzanie wszelkich badań, prac nad wynalazkami i kształcenia się. Wprowadzili społeczeństwo w zacofanie i ciemnotę. Ludzie pokoju głosili konieczność powrotu człowieka do prostego życia. Jedynym, nie mylącym się źródłem informacji był ?głos?. Komputer, który znał odpowiedź na każde pytanie, wykonywał skomplikowane obliczenia matematyczne. Drugą grupą byli chłopi całkowicie podporządkowani władzy. Osobami, których chciano pozbyć się ze społeczeństwa byli naukowcy i ich potomkowie. Tę grupę oskarżano m.in. o wynalezienie broni atomowej
która może przyczynić się do zagłady. W powieści Norton?a jest przedstawiony świat, gdy ludzie przestaną się rozwijać. Władza poprzez terror chcą kontrolować lud.
Żyjący naukowcy zmuszeni byli ukryć się w szczelinie górskiej. Tam też opracowali i stworzyli statek do podróży międzygalaktycznej. Ich jedyną szansą na ocalenie życia było opuszczenie planety. Ci wykształceni ludzie opracowali proces hibernacji, który pozwoli im przeżyć podróż no nowego lepszego świata.


We wszystkich trzech przykładach znajduje się wspaniały opis społeczeństwa. Są ludzie sprawujący władze i ludzie prześladowani. W przyszłości jednostka poprzez terror znajdzie sposób na opanowanie i zniewolenie społeczeństwa. Podróże międzygalaktyczne będą zjawiskiem codziennym. Są również wizje pozytywne w literaturze scioence fiction. Wspaniałą myśla jest to że w przyszłości nie będziemy ograniczeni. Poznamy wszechświat, zamieszkamy na innych planetach.

Obecnie produkujemy roboty pomagające nam w codziennym życiu. Dążymy do turystycznych ofert podróży w kosmos. Czy jednak nie podejmuje ryzyka? Czy tak jak w podanym przykładzie nie będziemy musieli prowadzić wojny z tym co sami tworzymy? Myślę, że wyobrażenia autorów zaczynają przekształcać się w rzeczywistość. Obejmują oni umysłem czasy, króre po nas przyjdą. Jednak powinniśmy zachować granicę ?pomiedzy pragnieniem jakiejś rzeczy a sięgnięciam po nią?.Uważam jednak, że rozwoju cywilizacji nie można powstrzymać. Zawsze znajdzie się odpowiedni bodziec aby pchnać ludzkość do przodu. Myslę ze wspaniałym cytatem opisującym nasz gatunek jest następujący: ?Jakiekolwiek ograniczenia fizyczne czy umysłowe dla rodzaju ludzkiego są jedynie wyzwaniem. Nic nie powstrzyma ludzi przed poszukiwaniem nawet Człowiek. Cuda przestrzeni międzyplanetarnej, a także gwiazdy należą do nas tylko musimy tego chcieć.?


Bibliografia:


1. Literatura podmiotu
Herbert Frank, Diun,Wyd.2 Poznań 1997
Norton Andre, Gwiazdy należą do nas,
Kurt Wimmer, Equilibrium, USA 2002

2. Literatura przedmiotu

Cywilizacja[w:] Encyklopedia powszechna PWN 1 , Warszawa 1983 str.530
Scence fiction [w:] Encyklopedia powszechna PWN 4, Warszawa 1987 str.140
Andrzej Pruszyński, ?Dune? Franka Herberta, ?Problemy?1979 nr9 str. 64
Marcin Byrski, Kroniki Diuny : Diuna ? recenzja, Dostępny w World Wide Web: http://www.valkiria.net/index.php?type=review&p=articles&id=12637&area=1