Integracja i dezintegracja

Integracja - umowne dążenie państw kontynentu do dobrowolnego ograniczania suwerenności na rzecz organów integrujących politycznie i gospodarczo wszelkie sektory. Przykładem integracji jest korzystanie bez ograniczeń ze swobody przepływu usług, osób, towarów i kapitałów.
Dezintegracja - brak jedności politycznej i gospodarczej (konflikty interesów poszczególnych państw).

ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych)
Uniwersalna organizacja międzynarodowa z siedzibą w Nowym Jorku. Powstała 24 października 1945 r. w wyniku podpisania Karty Narodów Zjednoczonych.
ONZ stawia sobie za cel:
·zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego,
·rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.
Członkowie pierwotni:
Za członków pierwotnych uznanych jest 51 państw. Są to:
państwa, które wzięły udział w konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco, podpisały i ratyfikowały Kartę Narodów Zjednoczonych.
państwa, które podpisały Deklarację Narodów Zjednoczonych z 1942 r., podpisały i ratyfikowały Kartę Narodów Zjednoczonych. To kryterium wprowadzono specjalnie dla Polski, która nie mogła uczestniczyć w konferencji w San Francisco z powodu braku rządu uznawanego przez wszystkie mocarstwa – państwa zachodnie nadal uznawały rząd emigracyjny w Londynie, z kolei Związek Radziecki popierał podporządkowany sobie Tymczasowy Rząd w Warszawie.
Obecnie członkami ONZ są 192 państwa. Do ONZ nie należą: Watykan (status obserwatora), Palestyna (status obserwatora), Republika Chińska (Tajwan), Somaliland, Sahara Zachodnia, Kosowo.

FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa)
Utworzona z inicjatywy 44 państw koalicji antyhitlerowskiej uczestniczących w konferencji poświęconej problemom rolnictwa i wyżywienia, która odbyła się w maju 1943 roku w Hot Springs. Siedzibą FAO jest Rzym.
FAO stawia sobie za cel:
·polepszanie wytwarzania, wymiany i dystrybucji produktów rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa;
·podnoszenie poziomu wyżywienia narodów;
·polepszenie warunków życia ludności wiejskiej;
·zapewnienie niezbędnego kredytu rolnego;
·popieranie zawierania porozumień w sprawie międzynarodowego handlu produktami rolnymi oraz udzielanie pomocy technicznej.
Członkami FAO mogą być wszystkie państwa. Status członka uzyskuje się w wyniku decyzji konferencji FAO, po uprzednim złożeniu podania o przyjęcie oraz dokumentu o zaakceptowaniu zobowiązań wynikających z umowy założycielskiej FAO. Wystąpienie następuje w rok od momentu zawiadomienia Dyrektora Generalnego FAO o podjęciu przez państwo takiej decyzji. W latach 1949-1951 z FAO wystąpiły: Polska, Czechosłowacja i Węgry, które były członkami założycielskimi FAO. W 1957 roku Polska ponownie przystąpiła do FAO. Członkiem FAO jest również Unia Europejska jako podmiot międzynarodowy korzystający z podmiotowości prawnej przynależnej Wspólnocie Europejskiej. W 2006 roku członkami FAO było 190 państw.
UNICEF (Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom)
Organizacja jest częścią systemu ONZ. Powstała z inicjatywy Polaka dr Ludwika Reichmana 11 grudnia 1946 w wyniku uchwały Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych. Głównym celem UNICEF jest pomoc dzieciom w zakresie wyżywienia, ochrony zdrowia, praca na rzecz ich dobra oraz rozwijanie oświaty.
Po 1954, kiedy to UNICEF na stałe został włączony do ONZ, jego zakres działania znacznie się poszerzył. Zajęto się nie tylko opieką lekarską, ale i zapewnieniem elementarnego wykształcenia matki i dziecka w krajach rozwijających się. Za swoją działalność UNICEF otrzymał w 1965 Pokojową Nagrodę Nobla. Organizacja miała też duży udział w uchwaleniu przez ONZ w 1969 r. Konwencji o Prawach Dziecka. Główna siedziba UNICEF znajduje się w Nowym Jorku. Polski Komitet Narodowy UNICEF mieści się w Warszawie.

UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury)
Organizacja utworzona 16 listopada 1945 roku jako organizacja wyspecjalizowana ONZ. Podstawowym celem organizacji jest:
·wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki
·wzbudzanie szacunku dla praw człowieka, bez względu na kolor skóry, status społeczny i religię
Program działalności UNESCO obejmuje dwa zasadnicze działy:
działania na rzecz rozwoju nauki i kultury
udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej w organizowaniu oświaty
Od 2007 roku UNESCO zrzesza 193 państwa. Miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO.
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia)
Jedna z organizacji działających w ramach ONZ. W roku 1946 Organizacja Narodów Zjednoczonych zwołała Międzynarodową Konferencję Zdrowia w Nowym Jorku, gdzie 61 krajów ratyfikowało konwencję WHO. W roku 1948 w liczbie już 88 członków ratyfikowano powstanie WHO. Siedzibą WHO jest Genewa.
Zadaniem WHO jest:
·działanie na rzecz zwiększenia współpracy między państwami w dziedzinie ochrony zdrowia
·zwalczania epidemii chorób zakaźnych
·ustalanie norm dotyczących składu lekarstw i jakości żywności
Organizacja dąży również do zapewnienia opieki medycznej ludności świata oraz zmniejszenia śmiertelności niemowląt.
Do największych sukcesów tej organizacji należy zwalczanie epidemii groźnych chorób, takich jak: gruźlica, malaria, cholera czy dżuma poprzez masowe szczepienie. WHO walczy także z AIDS. Polska jest krajem członkowskim Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od początku jej działalności.

Rada Europy
Międzyrządowa organizacja skupiająca prawie wszystkie państwa Europy. Rada Europy powstała 5 maja 1949 roku w wyniku podpisania przez 10 państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy) Traktatu Londyńskiego. Obecnie liczy 47 członków. Jej siedzibą jest Strasburg.
Rada Europy została utworzona, aby:
·chronić praw człowieka, bronić demokracji parlamentarnej i rządów prawa,
·rozwijać porozumienia o zasięgu kontynentalnym w celu ujednolicania praktyki społecznej i prawnej poszczególnych państw,
·promować świadomość europejskiej tożsamości opartej na wspólnych wartościach i obecnej w różnych kulturach
Państwami Członkowskimi Rady Europy wyjątkowo nie będącymi w geograficznych granicach Europy są: Armenia, Azerbejdżan oraz Gruzja. Państwa założyciele, których ministrowie spraw zagranicznych podpisali 4 maja 1949 roku w Londynie konwencję o utworzeniu organizacji to Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy.
OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju)
Organizacja międzynarodowa skupiająca 30 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw. Powstała 30 września 1961 r. z przekształcenia Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC). Została założona przez 20 państw, które podpisały Konwencję o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju z 14 grudnia 1960 r.
Celem OECD jest:
·wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli.
OECD zajmuje się też pomocą dla najbiedniejszych państw. Siedzibą OECD jest Paryż.
Polska jest pełnoprawnym członkiem OECD od 1996r.
Członkowie OECD: Australia (od 1971 r.); Austria; Belgia; Czechy (od 1995 r.); Dania; Finlandia (od 1969 r.); Francja; Grecja; Hiszpania; Holandia; Irlandia; Islandia; Japonia (od 1964 r.); Kanada; Korea Południowa (od 1996 r.); Luksemburg; Meksyk (od 1994 r.); Niemcy; Norwegia; Nowa Zelandia (od 1973 r.); Polska (od 22 listopada 1996); Portugalia; Słowacja; Stany Zjednoczone; Szwajcaria; Szwecja; Turcja; Węgry; Włochy; Wielka Brytania. 24 września 2005 r. wniosek członkowski złożyła Malta. od 2007 r. starania wykazuje Rosja, Izrael, Mołdawia.

EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu)
Międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała 3 maja 1960 r. na mocy konwencji sztokholmskiej. Siedziba Sekretariatu EFTA mieści się w szwajcarskiej Genewie.
Główne cele EFTA:
·stworzenie strefy wolnego handlu,
·wzrost konkurencyjności,
·poprawa zaopatrzenia w surowce,
·rozwój działalności gospodarczej,
·wzrost produkcji i umocnienie pozycji w negocjacjach i handlu z EWG (obecnie Wspólnotą Europejską).
Pierwotnymi członkami EFTA były: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania. Z czasem większość członków wystąpiła, wybierając członkostwo w konkurencyjnej i o zdecydowanie większej integracji ekonomicznej EWG.
Członkami EFTA są obecnie Islandia (od 1970 r.), Liechtenstein(od 1992 r.) , Norwegia i Szwajcaria.
NAFTA (Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu)
Umowa zawarta pomiędzy USA, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi państwami strefę wolnego handlu. W przeciwieństwie do Unii Europejskiej NAFTA nie tworzy ponadpaństwowych ciał rządowych, a jej prawo nie jest nadrzędne w stosunku do prawa narodowego. Kraje należące do NAFTA zniosły stawki celne w handlu wzajemnym, zachowując jednak autonomiczne stawki celne w handlu z krajami trzecimi. Porozumienie NAFTA weszło w życie 1 stycznia 1994.
Cele:
osiągnięcie dobrobytu i rozwój krajów członkowskich
dogodny klimat do inwestycji prywatnych
stworzenie warunków politycznych służących rozwojowi wzrostu gospodarczego
WTO (Światowa Organizacja Handlu)
Organizacja międzynarodowa z siedzibą w Genewie. WTO stanowi kontynuację Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT). Światowa Organizacja Handlu rozpoczęła działalność w roku 1995, a jej siedzibą jest Genewa. Polska była jednym z państw założycielskich – stosowne porozumienie ratyfikowała w roku 1995.
Głównym zadaniem Światowej Organizacji Handlu jest:
·liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami
·prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel
·rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej
·przestrzegania praw własności intelektualnej
Kraje przystępujące do WTO zobowiązane są do dostosowania wewnętrznego ustawodawstwa do norm Światowej Organizacji Handlu oraz udzielania koncesji handlowych podmiotom zagranicznym. Organizacja, według stanu na wrzesień 2007 r., liczy 151 członków. Ostatnim państwem przyjętym w szeregi organizacji jest Ukraina.
NATO (Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego)
Organizacja polityczno-wojskowa powstała w wyniku podpisania 14 kwietnia 1949 roku Traktatu Północnoatlantyckiego przez 10 krajów europejskich: członków Unii Zachodniej (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania) wraz z pięcioma dodatkowymi krajami (Dania, Islandia, Norwegia, Portugalia, Włochy) oraz USA i Kanadę. Początkowym celem istnienia organizacji, na mocy traktatu waszyngtońskiego, była obrona militarna przed atakiem ZSRR.
18 lutego 1952 do Paktu przystąpiły Grecja i Turcja, 5 maja 1955 r. RFN, a 30 maja 1982 r. – Hiszpania. 3 października 1990, NATO powiększyło się o terytorium NRD, po przyłączeniu jej landów do RFN. 12 marca 1999 roku do NATO przystąpiły pierwsze państwa należące dawniej do Układu Warszawskiego: Czechy, Węgry i Polska, a 29 marca 2004 r. Bułgaria, Estonia, Łotwa, Litwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia. Oficjalnymi kandydatami do członkostwa są Albania, Chorwacja, Macedonia. Zgodnie z Traktatem Waszyngtońskim każde państwo członkowskie zobowiązuje się przyczyniać do rozwoju pokojowych i przyjaznych stosunków międzynarodowych. Głównym celem Sojuszu jest zagwarantowanie - środkami politycznymi i militarnymi - wolności i bezpieczeństwa wszystkim państwom członkowskim. Do osiągnięcia tego celu NATO wykonuje podstawowe zadania w zakresie bezpieczeństwa:
zapewnia fundament trwałego bezpieczeństwa w Europie, opartego na rozwoju instytucji demokratycznych i pokojowym rozwiązywaniu konfliktów;
zapewnia środki odstraszania i obrony przed jakąkolwiek formą ataku na terytorium każdego państwa członkowskiego;
rozwija bezpieczeństwo międzynarodowe poprzez stałą i aktywną współpracę ze wszystkimi państwami partnerskimi należącymi do programu Partnerstwo dla Pokoju oraz Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa;
wysyła swoje misje wojskowe do państw, na terytorium których toczy się konflikt zbrojny, celem zażegnania tego konfliktu.
OBWE (Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie)
Europejska organizacja utworzona w 1994 w wyniku przekształcenia KBWE (Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie). Jej zadaniem jest zapobieganie powstawaniu konfliktów w Europie.
Akt końcowy KBWE zwany również Wielką Kartą Pokoju był deklaracją dziesięciu zasad rządzących wzajemnymi stosunkami między uczestnikami konferencji. Stanowił uroczystą deklarację intencji o znaczeniu politycznym i moralnym, wyrażał wolę współdziałania państw w podzielonej na dwa ideologiczne bloki Europie. Zasady te, to:
suwerenna równość
powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia siły
nienaruszalność granic
integralność terytorialna państw
pokojowe załatwianie sporów
nieingerencja w sprawy wewnętrzne
poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie z wolnością myśli, sumienia, religii i przekonań
równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia
współpraca między państwami
wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego.