Najwybitniejszym władcą spośród pierwszych Piastów od Mieszka I do Kazimierza Wielkiego był...- Kazimierz Wielki

Magdalena Krajewska, kl. Ib, nr.9

Najwybitniejszym władcą spośród pierwszych Piastów od Mieszka I do Kazimierza Wielkiego był...

Kazimierz Wielki.

Kazimierz Wielki panował w latach 1333-1370, obejmując tron po ojcu w wieku 23 lat. Rozpoczął on swoje panowanie od koronacji, potwierdzającej suwerenność Polski. W ciągu swoich niespełna 37 lat panowania, przeprowadził wiele ważnych dla Polski reform.

? Bardzo dobrze orientował się w polityce zagranicznej. Podczas pierwszego zjazdu w Wyszehradzie (1335 r.) uzyskał zrzeczenie się pretensji do korony polskiej przez Jana Luksemburczyka, za cenę 20 000 kóp groszy praskich. Na wzór nieudanych prób Władysława Łokietka, wytoczył kolejny proces Krzyżakom. Jednak z uwagi na ponowną odmowę przyjęcia wyroku przez zakonników, zawarł z nimi pokój w 1343 r. w Kaliszu. Król zrzekł się na rzecz zakonu Pomorza Gdańskiego i ziemi chełmińskiej, a w zamian odzyskał utracone w 1332r. Kujawy i ziemię dobrzyńską. O tym, że Kazimierz nigdy do końca nie pogodził się z utratą Pomorza, świadczyły używane przez niego pieczęcie. Władca polski tytułował się na nich ?panem i dziedzicem Pomorza?.

? Zawarł także trwały sojusz z Węgrami. Na drugim zjeździe w Wyszehradzie (1339 r.) zgodził się, by w razie gdyby umarł, nie pozostawiając męskiego potomka, tron Polski objął władca węgierski.

? 7 lat po rozpoczęciu konfliktu zbrojnego z Czechami o Śląsk, widząc, że siły jego państwa nie są wystarczające, oficjalnie uznał przynależność tych terenów do Czech, na mocy pokoju w Namysłowie.

? Kazimierz Wielki powiększył terytorium Polski prawie dwukrotnie. Zajął Wałcz, Czaplinek, Drahim, Sanok i Drezdenko. Przyłączył również: Ruś Halicko-Włodzimierską, Wołyń, Podole i część Mazowsza. Miał na swoim koncie także ogromne zasługi dla rozwoju wewnętrznego Polski. Lokował 60 miast i 500 wsi, ujednolicił prawo- ogłosił statuty wiślickie i piotrkowskie, zwiększył dochody państwa przez rozwój kopalni soli w Wieliczce (tzw. żupy solne). Mało tego, ujednolicił także monetę i zreformował sądownictwo.

? Przyczynił się też do rozwoju handlu, poprzez wprowadzenie prawa składu (przywilej gwarantujący, że towar przewożony przez miasto zostanie wystawiony na sprzedaż) i przymusu drożnego (prawo do poruszania się handlarzy przez Polskę tylko określonymi drogami, tak, aby nie mogli oni ominąć miast mających prawo składu) oraz rozwoju oświaty. Założył w tym celu w 1364 r. Akademię Krakowską (później znaną jako Uniwersytet Jagielloński).

? Aby uchronić Polskę przed najazdami nieprzyjacieli nakazał wybudowanie ok. 50 zamków obronnych i otoczenie miast murami.

? Uważam, że to właśnie on zasługuje na miano najwybitniejszego władcy wśród pierwszych Piastów, ponieważ jako jedyny w historii Polski dostał przydomek ?Wielki? i jako jedyny dokonał tylu pożytecznych dla państwa polskiego reform.

? Uświadomił także ówczesnym Polakom, że ich ojczyzna nie jest własnością króla, lecz dobrem jego mieszkańców, budowanym przez kolejne pokolenia.

? Ogromnie wzmocnił też pozycję Polski w Europie, o czym może świadczyć zjazd monarchów w Krakowie w 1364 r.

? Sądzę również, że niewiele osób potrafiłoby bezkolizyjnie połączyć politykę zagraniczną z wewnętrzną, bez uszczerbku dla żadnej z nich. On właśnie posiadał tę umiejętność. Myślę, iż na pytanie: ?Jaka powinna być postawa dobrego władcy?? odpowiedziałabym: Taka, jaką była postawa Kazimierza Wielkiego...

Magdalena Krajewska