Sentencje , pogrupowane, przetłumaczone

PRZYJAŹŃ
1. Amicus certus in re incerta cernitur - Pewnego przyjaciela poznajemy w niepewnej sytuacji
2. Amore, more, ore, Re servantur amicitiae ? Przyjaźnie zachowuje się ze względu na miłość, obyczaje, wygląd, sytuację
3. Amicorum omnia communia ? Wszystko wspólne dla przyjaciół.
4. Et, tu Brute contra me? ? I ty Brutusie przeciw mnie?
5. Verae amicitiae sempiternae sunt ? Prawdziwe przyjaźnie są wieczne

PRAWO
1. Dura lex, sed lex ? twarde prawo, ale prawo
2. Iustitia civitatis fundamentum ? sprawiedliwość fundamentem państwa
3. Iustitiam colere debemus ? Powinniśmy szanować sprawiedliwość.
4. Nocentem qui defendit, sibi crimen parit ? Ten, który broni oskarżonego wydaje na siebie wyrok.
5. Leges ad civium salutem inventas esse constat ? Wiadomo, że prawa zostały odkryte dla dobra obywateli.
6. Salus populi suprema lex! ? Dobro obywateli najwyższym prawem.


NAUKA, MĄDROŚĆ
1. Dies diem docet ? dzień uczy dzień
2. Historia vitae magistra est ? historia nauczycielką życia
3. Homo doctus secum semper divitias habet ? człowiek uczony ma zawsze bogactwo przy sobie
4. Libri amici, libri magistri ? Książki przyjaciółkami, książki nauczycielkami
5. Littera docet, littera nocet ? litera uczy, litera szkodzi
6. Non scholae sed vitae discimus ? Uczymy się nie dla szkoły lecz dla życia
7. Omnia mea mecum porto ? Wszystkie moje rzeczy noszę przy sobie (tymi rzeczami jest wiedza)
8. Repetitio est mater studiorum ? Powtarzanie jest nauczycielką nauki
9. Sapere auso ? Temu, który odważył się być mądrym
10. Scio me nihil sire ? Wiem, że nic nie wiem.
11. Sapienti sat ? Mądrej głowie dość dwie słowie.
12. Non omnia possumus omnes ? Nie wszyscy wiemy wszystko.
13. Usus est magister optimus ? Praktyka najlepszą nauczycielką./Doświadczenie najlepszym nauczycielem
14. Discipulus est prioris posteriori dies ? Następny dzień jest uczniem poprzedniego./Dzień uczy dzień.
15. Verba docent exempla trahunt ? Słowa uczą, przykłady pociągają.

OBYWATELE
1. Civium concordia murus urbium ? zgoda obywateli murem dla miast
2. Salus populi suprema lex! ? Dobro obywateli najwyższym prawem.
3. Leges ad civium salutem inventas esse constat ? Wiadomo, że prawa zostały odkryte dla dobra obywateli.


FORTUNA, SZCZĘŚCIE, LOS
1. Fortuna dicitur caeca - Fortuna kołem się toczy
2. Nihil ab omni parte beatum - Nie ma szczęścia w każdym calu
3. Suae quisque fortunae faber est ? Każdy jest kowalem swego losu.
4. Fortibus fortuna adiuvat ? Szczęście sprzyja dzielnym.


CZŁOWIEK
1. Homo est animal sociale (rationale) człowiek jest istotą społeczną (rozumną)
2. Homo res sacra domini - Człowiek dla drugiego człowieka świętością
3. Homo sum, humani nil a me alienuj esse puto - Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce
4. Nihil homini certum est ? Nic człowiekowi nie jest pewne
5. Nil mmortaibus certum est ? Dla śmiertelników nie ma nic pewnego
6. Quidquid discis, tibi discis ? Czegokolwiek się uczysz, uczysz się dla siebie
7. Homines potius oculis quam auribus credunt ? Ludzie wierzą raczej oczom niż uszom.
8. Aures multorum clausae veritati sunt ? Uszy wielu ludzi są zamknięte na słowa prawdy.
9. Omnia homini , dum vivat, speranda sunt ? Człowiek dopóki żyje wszystkiego powinien się spodziewać.
10. Non est saris unius opinio ? Nie wystarcza zdanie jednego człowieka.
11. Miser res sacra ? Nieszczęśliwy człowiek rzeczą świętą.
12. Errare humanum est ? błądzić jest rzeczą ludzką
13. Quo homines, tot sententiae ? Ile ludzi tyle zdań


NATURA
1. Natura aliud alii iter ostendit ? Natura pokazuje każdemu inną drogę
2. Naturae lusus ? Wybryk natury
3. Consuetudo altera natura ? Przyzwyczajenie bywa naturą.
4. Naturam mutare difficile est ? Trudno jest zmienić naturę.
5. Naturam expellas furca, tamen usque recurrent ? Choć byś wypędzał naturę widłami, to i tak będzie powracać.


OJCZYZNA
1. Patria communis est omnium rostrum parens ? Ojczyzna jest wspólną rodzicielką nas wszystkich
2. Salus rei publicae suprema lex ? Dobro rzeczpospolitej najwyższym prawem
3. Dulce et decorum est pro patria mori ? Słodko i zaszczytnie jest umierać za ojczyznę.

CEZAR
1. Veni, vidi, vici ? Byłem, zobaczyłem, zdobyłem.
2. Ave, Cesar! Morituri te salutant ? Bądź pozdrowiony, Cezarze! Idący na śmierć ciebie pozdrawiają.
3. Alea iacta est ? Kości zostały rzucone.

BEZ KATEGORII
1. Ab ovo usque ad mala ? Od jajka do jabłek
2. Aradu prima via est ? Najtrudniejszy pierwszy krok
3. Etami sanato vulnere cicatrix Manet ? Także po wyleczeniu rany pozostaje blizna
4. Finis coronat opus - koniec wieńczy dzieło
5. Hodie mihi, cras tibi ? dziś mnie, jutro tobie
6. Honesta fama melior pecunia ? Uczciwa sława, lepsza niż pieniądze
7. Ignavis semper feriae ? Dla leniwych zawsze ferie
8. Invidia gloriae umbra est ? Zazdrość jest cieniem chwały
9. Labor (Amor) omnia vincit - Praca (miłość) wszystko zwycięży
10. Maori cede! ? ustąp starszemu
11. Nomina sunt odiosa - Nazwiska są znienawidzone
12. Non omne quo nitet, aurum est. ? Nie wszystko złoto co się świeci
13. O tempora, o mores! ? O czasy! O obyczaje!
14. Oficium, officio provocatur ? Grzeczność wywołuje się grzecznością
15. Parva domus, parva cura ? Mały dom, mała troska
16. Rara avis ? Rzadki ptak
17. Corvo rarior albo ? Rzadszy niż biały kruk.
18. Pecuniae imperare non servire oportet ? Nie wypada służyć pieniądzom
19. Per aspera ad astra ? przez trudy do gwiazd
20. Primus inter pares ? pierwszy spośród równych
21. Pro domo sua ? W obronie swego domu
22. O nomen dulce libertatis. ? O słodkie imię wolności.
23. Is fecit, cui prodest ? Ten uczynił komu przyniosło to korzyść.
24. Honores mutant mores ? Zaszczyty zmieniają obyczaje. /Łaska pańska na pstrym koniu jeździ.
25. Certa amittimus, cum incerta petimus ? Tracimy pewne gdy sięgamy po niepewne./Lepszy rydz niż nic.
26. Quo capita, tot sententiae ? Ile głów tyle pomysłów./Co głowa to rada.
27. Alit aemulatio ingenia ? Współzawodnictwo podsyca zdolności.
28. Sine ira et studio ? Piszemy bez gniewu i zapału./Piszemy obiektywnie.
29. Suum cuique ? Każdemu swoje przydzielić./Dać każdemu co mu się należy.
30. Ut salutas ita salutaris ? Jak pozdrawiasz, tak jesteś pozdrawiany./Jak Kuba Bogu tak Bóg Kubie.
31. Verbum nobile debet esse stabilne ? Słowo szlachetne powinno być stałe.
32. Vita sine litteris mors est ? Życie bez literatury jest śmiercią.
33. Vivitur parvo bene. ? Żyje się krótko, ale dobrze.
34. Vultus animi index ? Twarz odbiciem duszy.
35. Verba folii leviora caducis ? Słowa lżejsze niż opadające liście./Słowa rzucane na wiatr
36. Sero venientes male sedentes ? Późno przychodzący, źle siedzący.
37. Tarde venientibus ossa ? Późno przychodzącym zostają tylko kości.
38. Ut sementem feceris, ita metes ? Jak zasiejesz, tak zbierzesz.
39. Manus manum lavat ? Ręka rękę myje.
40. Nulla dies sine linea ? Żaden dzień bez kreski.
41. Res facilis dictu, dificilis factu ? Rzecz łatwa do powiedzenia, trudna do zrobienia.
42. Dictum ? fatum ? Powiedziane-zrobione.
43. Utinam falsus vates sim ? Obym był fałszywym prorokiem.
44. Bono animo semper sis! ? Bądź zawsze dobrej myśli.
45. Sit venia verbo ? Niech będzie łaska dla słowa./Czy mogę coś powiedzieć.
46. Dum spiramus, speramus! - Miejmy nadzieję dopóki oddychamy.
47. Si vales, bene est, ego valeo. ? Jeśli ty jesteś zdrowy to dobrze, bo ja też jestem zdrowy.
48. Neminem cito laudaveris, neminem cito accusaveris ? Nikogo szybko nie chwal, nikogo szybko nie osądzaj.
49. Quidquid agis prudenter agas et respice finem ? Cokolwiek czynisz, czyń(lub patrz?) ostrożnie i patrz do końca.
50. Ut desint Aires, tamen est laudanda voluntas ? Chociaż brakuje sił, trzeba pochwalić chęci.
51. De gustibus non est disputandum ? O gustach się nie dyskutuje.
52. Deliberandum est, antequam promiseris! ? Trzeba się zastanowić, zanim cos obiecasz.
53. Imperare sibi, maximum imperium est ? Panować nad sobą, to najwyższa władza.
54. Serius aut citius sedem properamus ad unam ? Prędzej czy później udajemy się do tego samego miejsca.
55. Nihil lacrima citius arescit ? Nic nie wysycha szybciej niż łza.
56. Duabus litigantibus tertius gaudet ? Gdzie dwóch się kłóci, tam trzeci korzysta.
57. Crescente periculo crescunt vires ? Kiedy narasta niebezpieczeństwo, narastają siły.
58. Gutta cavat lapidem non vi sed saepe cadento ? Kropla drąży kamień nie siłą, ale czystym spadem.
59. Una salus victis nullam sperare salutis ? Jedyne ocalenie dla zwyciężonych, to nie spodziewać się ratunku.
60. Proponamus laudanda invenietur imitator ? Przedstaw rzeczy godne pochwały, a znajdzie się naśladowca.
61. Hic mortui vivunt, hic muti loquuntur ? Tutaj żyją umarli, tutaj mówią niemi.
62. Renata refero ? Opowiadam opowiadane rzeczy.
63. Tempora mutantur et nos mutamur in illis ? Czasy się zmieniają, my wraz z nimi.
64. Mens sana in corpore sano ? Zdrowa myśl w zdrowym ciele./W zdrowym ciele zdrowy duch.
65. Pacta sunt servanda ? Układów należy przestrzegać.
66. Noli turbare circulos meos ? Nie mąć moich wykresów.
67. Nolens volens ? Chcąc niechcąc.
68. Conditio sine qua non ? Warunek nieodzowny.
69. Nemo est casu bonus ? Nikt nie jest dobry przez przypadek.
70. Nomen est omen ? W imieniu zawarta jest wróżba.