Paradygmaty edukacyjne

PARADYGMATY EDUKACYJNE
Wg Kuhna paradygmat to zbiór pojęć i teorii podstawowych tworzących podstawy danej nauki. Wg niego tych paradygmatów się nie kwestionuje. Najogólniejszym paradygmatem jest paradygmat działalności naukowej. W pedagogice paradygmat to zbiór ogólnych założeń i ostatecznych przesłane podstawowych założeń w wyjaśnianiu jakiegoś obrazu rzeczywistości przyjętych w społeczności uczonych a następnie upowszechniony jako zbiór myślenia w normalnych zbiorowościach użytkowników. Kuhn twierdzi ze paradygmat musi być spójny log. i pojęciowo, musi być jak najprostszy, dawać możliwość tworzenia teorii szczegółowych.
Co zawiera paradygmat edukacyjny?
U Kwiecińskiego każdy paradygmat w swej strukturze zawiera właściwą dla siebie treść, filozofie społeczna, ma swą postać negatywną, posida też wymiar pozytywny(cele), ma ideologię, teorię psychologiczną i socjologiczną i zawiera sposób rozumienia samej edukacji, posiada strategie zmian.
Edukacja to: praktyka społ. wywierająca wpływ na psychikę człowieka, zachowanie, odbywa się w obrębie grup społecznych, które tworzy kultura.
Po co tworzy się paradygmaty? Pozwalają wyjaśnić podstawowe pytania
Dwa paradygmaty: Pajdocentryzm i didaskalocentryzm
PAJDOCENTRYZM: przyjmuje się z założenia swobodny rozwój czł. dziecka, w relacjach człowiek-społeczeństwo ważniejsza jest jednostka, dziecko, jednostka jest uprzywilejowana
ZAŁOŻENIA: *źródło rozwoju dziecka znajduje się w nim* wychowanie powinno wydobywać z dziecka zdolności* wych(edu)ma stwarzać dobre warunki rozwijania zdolności*każda planowa, nauczona interwencja w edukacji blokuje indywidualność dziecka i zamyka rozwój *pedagog akceptuje dziecko takim jakie jest, stwarza możliwości rozwoju indywidualnego, przedstawia możliwości rozwoju. Autor tej ped:Jan Jakub Rousseau
ODMIANY:humanistyczna(skierowany na dziecko)zespół założeń nadający subiektywne
znaczenie faktów wyst. w życiu społecznym, kultura jest przemocą narzucona jednostka, krytyk wobec dominacji nad dzieckiem, krytyczny stosunek do organizacji społ., deskoloryzacja, edukacja to wyzyskanie człowieka spod przemocy nierównego statusu
Interpretatywna:bada się jak jednostka zyskuje świadomość w ramach struktur społ., nie ma radykalnych zmian poł. Bo one nie gwarantują swobodnego rozwoju dziecka, wnikanie w świat dziecka, rozpoznaje jak dziecko pojmuje rzeczywistość, opisuje się edukacje w języku dziecka, pedagog umożliwia interpretowanie świata, osobista wiedza dziecka ma taka trwałość jak wiedza publiczna
DIDASKALOCENTRYZM:uprzywilejowane jest społeczeństwo w edukacji, społeczeństwo tworzy struktury praktyki edukacyjnej, uczniowie to ogniwo, które przyjmuje kulturę i przekazuje z pokolenia na pokolenie, szkoły realizują interes społeczny, dziecko nie ma dzieciństwa, uczy się roli która będzie pełnić, nie liczy się indywidualność dziecka, edukacja przewiduje zdobycie konkretnych umiejętności, ważna jest wiedza publiczna, zmiany w czł.zachodza pod wpływem środowiska .
ODMIANY:strukturalistyczna:istnieją obiektywne struktury w których żyje człowiek, jednostka zajmuje konkretne miejsce w strukturze społ., pedagog modeluje zachowanie dziecka, rozwój czł wg określonego wzoru zewnętrznego, metody: kary, nagrody, osobowość jest odbiciem stosunków społ. Funkcjonalistyczna: świat to byt obiektywny mający gotowe struktury które regulują życie jednostki, kultura podporządkowuje sobie jednostki, edukacja ma ukształtować w jednostce,,ststus guo?a później ma umożliwić wyjście poza ten proces, istniej stałe fazy rozwoju,
UŻYTECZNOŚĆ STAWIANIA PARADYGMATÓW
1wychowanie wg pajdocentryzmu to wzmocnienie swobodnego rozwoju dziecka, usuwanie blokad społ.,2wg pajdo.inter...:wychowanie to świadome działanie edukacyjne ustawione na wzmacnianie konstruowania przez dziecko subiektywnych zmuszeń, 3wg dida.struktu...:to świadome działanie edukacyjne polegające na kształtowaniu jednostki zdolnej do funkcjonowania w warunkach strukturalnych 4. kształtowanie zgodnie ze standardami psychol
WYCHOWANIE: ciąg zdarzeń, sytuacji wychowawczych aranżowanych przez wychowawcę ze względu na cele wychowawcze
Jądrem sytuacji wychowawczych są interakcje zachodzące między wychowawcą a wychowankiem. Efektem są doświadczenia, które zdobywa wychowanek
BŁĄD: to wszystko to co zaburza, utrudnia interakcje wychowawczą i jest skutkiem zachowania wychowawcy. Błąd to zdarzenie, które zachodzi w konkretnej sytuacji wychowawczej i jest związane z zachowaniem wychowawcy w toku interakcji z wychowankiem, to zaburzenie lub zerwanie interakcji wychowawczej. Błędy wychowawcze to takie zaburzające przebieg interakcji wychowawczej zachowania wychowawcy, które maja niekorzystny wpływ na doraźne funkcjonowanie wychowanka
3 źródła powstawania błędów:
1-osobowośc wychowawcy- liczba popełnianych błędów oraz ich rodzaj zależy od struktury osobowości i jej właściwości
2 ?postawy wychowawcze-sposób postępowania z wychowankiem, stała tendencja zachowywania się w określony sposób, to nabyte przez własne doświadczenia przekonania na temat siebie, dziecka i wychowania
3-czynniki sytuacyjne-to utrudnienia i zagrożenia w interakcji
KLASYFIKACJA BŁĘDÓW:
1 emocjonalność-
ekstremalna emocjonalna akceptacja dziecka ŻAR........umiar.....odrzucenie dziecka LÓD
2. realizacja potrzeb swoich lub dziecka
nadmierna koncentracja na dziecku....umiar...nadmierna koncentracja na sobie
3. zadania dziecka
nadmierna koncentracja na zachowaniu dziecka....umiar...niedocenianie dziecka
UMIAR pozwala unika błędów wychowawczych. Nie powoduje ryzyka, niekorzystnych skutków i doświadczeń
OBOJĘTNOŚĆ:dystans do spraw dziecka, demokracja dystansu brak zainteresowania dziecka, nie chce nawiązywać kontaktu, nie reaguje na próbę nawiązania kontaktu,
EKSPONOWANIE SIEBIE:koncentruje uwagę dziecka na sobie, swoich potrzebach, chce imponować, wyróżniać się, ,,pomnik?, zajmuje dziecko swymi sprawami, obraża się
ULEGANIE:spełanianie zachcianek dziecka, rezygnacja z wcześniej założonych zadań, wycofanie się, obniżanie wymagań stawianych dziecku
ZASTĘPOWANIE:nie pozwala dokończyć zadania, niecierpliwy, przejmuje zadania dziecka, zastepuje go w zadaniach, pozbawia szansy możliwości tego co dziecko chce, zasłanie się dobrem dziecka
IDEALIZACJA DZECKA:utożsamia się z dzieckiem jak z najwyższym dobrem, ciągłe zajmowanie się dzieckiem, zabezpieczenie przed urojonym niebezpieczeństwem,
JAK REAGUJE DZIECKO NA BŁEDY?:
*agresja-odczuwa zagrożenie, lęk, spadek nastroju, podejmuje walkę zachowuje się agresywnie
*Hamowanie aktywności- podporządkowuje się, niska samoocena, buntuje się, obraża, izoluje od wychowawcy
*obojętność- obniża się samoocena, nie ma wiary w siebie, izoluje się od wychowawcy
*uleganie- ma poczucie winy, wytwarza przekonanie własnej powagi,
POZBAWIONE BŁĘDÓW zachowanie WYCHOWAWCY to takie, przez które w sposób zrównoważony traktuje on siebie i partnera
RYGORYZM-zachowanie błędne
*formułowanie zakazów i realizacja, sztywna skala ocen, częściej negatywne oceny, dziecko nie ma swobody, drobiazgowo kontroluje realizacje zadań, bezwzględne posłuszeństwo do siebie
*stawianie wymagań, pełna paleta ocen,
AGRESJA-
*atak słowny-obrażanie, krzyk, poniżanie
*atak fizyczny-uderzenie, bicie, do kata, wynocha z sali
*atak symboliczny0obrażanie gestami, ostre kary
HAMOWANIE AKTYWNOŚCI
*zmiana zadania bez podania przyczyny, przerywanie, zakazywanie aktywności własnej, przerywanie aktywności dziecka